Πέμπτη 8 Μάρτη 2018
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 11
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ
Για τη συμβολή των γυναικών στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος

Η δύναμη του εργατικού, του λαϊκού κινήματος είναι στενά συνδεδεμένη με το πόσες γυναίκες αποφασίζουν να μπουν στον αγώνα, να οργανωθούν στο σωματείο, να πάρουν μέρος στη δράση του, να βγουν στην απεργία, να αναδειχθούν οργανωτές της πάλης με κριτήριο τις ανάγκες των ίδιων και των οικογενειών τους. Από τη δική τους θέληση και δράση, από τη συμμετοχή τους σήμερα στο εργατικό, λαϊκό κίνημα εξαρτάται πόσο γρήγορα μπορεί να αλλάξει ο σημερινός αρνητικός συσχετισμός δυνάμεων.

Η πραγματική αλλαγή συσχετισμού ανάμεσα στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, από τη μια, και την αστική τάξη, από την άλλη, προϋποθέτει τον απεγκλωβισμό εργατικών - λαϊκών δυνάμεων από τη στήριξη της τάξης του κεφαλαίου. Αυτό σημαίνει ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, με τη συμμετοχή και των γυναικών. Να γίνει πιο μαζική και αποφασιστική η σύγκρουση, η ρήξη με τα συμφέροντα των καπιταλιστών, το κράτος και τις συμμαχίες τους.

Πάνω στο έδαφος των υλικών όρων ζωής και εργασίας των εργαζόμενων γυναικών, αλλά και των μηχανισμών χειραγώγησης της σάπιας εκμεταλλευτικής κοινωνίας, διαμορφώνονται αντικειμενικά, πρόσθετα εμπόδια - σε σχέση με τους άντρες της εργατικής τάξης - για τη σταθερή συμμετοχή τους στον ταξικό, πολιτικό αγώνα.

Αποτυπώνεται στο χαμηλότερο βαθμό συνδικαλιστικής οργάνωσης της γυναίκας σε σχέση με των αντρών, σε αρκετούς κλάδους. Εκφράζεται επίσης δυσκολία στην ανάδειξη γυναικών στα Διοικητικά Συμβούλια εργατικών Ομοσπονδιών, Εργατικών Κέντρων. Με βάση στοιχεία του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για το 2015, σε 73 Ομοσπονδίες η συμμετοχή των γυναικών στα Διοικητικά Συμβούλια φτάνει το 12,5%, ενώ στα Διοικητικά Συμβούλια των πρωτοβάθμιων σωματείων που συμμετέχουν σε αυτές τις Ομοσπονδίες, η γυναικεία συμμετοχή φτάνει περίπου το 30%.

Από αυτήν τη σκοπιά, αποκτά προτεραιότητα για το ταξικά προσανατολισμένο εργατικό, συνδικαλιστικό κίνημα όχι μόνο η γνώση των συνθηκών εργασίας της εργατοϋπαλλήλου, αλλά και η στοχευμένη δράση για την αναχαίτιση της ανασταλτικής επίδρασης της ανισοτιμίας της γυναίκας, με το σύγχρονο περίβλημά της.

Το σύγχρονο περίβλημα της γυναικείας ανισοτιμίας

Στη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία είναι γενικευμένη η ανασφάλεια της εργαζόμενης γυναίκας, με την «ευελιξία» των εργασιακών σχέσεων, την ανασφάλιστη εργασία, τα υψηλά ποσοστά της γυναικείας ανεργίας.

Η ΕΕ, το κεφάλαιο, οι αστικές κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν τις αντικειμενικές δυσκολίες συνδυασμού της εργασίας με τη μητρότητα στην ταξική, εκμεταλλευτική κοινωνία, προκειμένου να ανατρέψουν το σταθερό ημερήσιο χρόνο δουλειάς, με αποτέλεσμα την εντατικοποίηση, τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση ανά μέρα, βδομάδα, μήνα, χρόνο. Την ίδια στιγμή, η γυναίκα δεν έχει απαλλαγεί από την σχεδόν αποκλειστική ατομική ευθύνη για τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων γονιών, του ατομικού νοικοκυριού. Χρησιμοποίησαν αυτές τις δυσκολίες, που διαμορφώνονται στο έδαφος της ανισότιμης, καπιταλιστικής κοινωνίας, για να κάμψουν την εργατική αντίσταση και πάλη ενάντια στις «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις. Σε τελευταία ανάλυση, αξιοποιούνται οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, διαιωνίζεται ό,τι αναχρονιστικό υπάρχει στο επίπεδο των αντιλήψεων, της συνείδησης, της κοινωνικής συμπεριφοράς, ως μέσο έντασης της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

Στις σύγχρονες συνθήκες, τα αστικά επιτελεία της ΕΕ εκτιμούν ότι «παρά τις νέες τάσεις της εργασίας και τις τεχνολογικές εξελίξεις, οι περισσότεροι εργαζόμενοι στην Ευρώπη εξακολουθούν να εργάζονται με σταθερό ωράριο εργασίας και δεν αξιοποιούν πλήρως τις ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, όπως την τηλεργασία, το ευέλικτο ωράριο εργασίας και το μειωμένο ωράριο εργασίας (μερική απασχόληση)».1

Με ωμό τρόπο, ξεκαθαρίζουν ότι η επιστημονική και τεχνολογική ανάπτυξη χρειάζεται να αξιοποιηθεί για την πλήρη ανατροπή της μόνιμης και σταθερής εργασίας, τη γενίκευση των «ευέλικτων» μορφών απασχόλησης στο σύνολο του εργατικού δυναμικού, σε γυναίκες και άντρες. Η αγωνία των αστικών επιτελείων στην ΕΕ και στα κράτη - μέλη αφορά την αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων για την εκμετάλλευση της δεξαμενής του γυναικείου εργατικού δυναμικού, με όρους που να εξασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων.

Χαρακτηριστικά, σε πρόσφατη ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Πολιτικής του αντίστοιχου υπουργείου, εντοπίζεται το χαμηλό ποσοστό της γυναικείας απασχόλησης στον τομέα της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών. Αναφέρουν: «Παρά την τεράστια αύξηση, κατά περίπου 120.000 νέες θέσεις εργασίας στο συγκεκριμένο τομέα στην ΕΕ, εμφανίζεται έλλειμμα σε ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό». Εκφράζουν την αγωνία τους για τους επιχειρηματικούς κολοσσούς του κλάδου στην Ελλάδα, οι οποίοι αναζήτησαν δυναμικό για πρόσληψη, αλλά δεν μπόρεσαν να καλυφθούν λόγω έλλειψης κατάλληλων ειδικοτήτων. Ενώ επισημαίνουν ότι οι γυναίκες αποτελούν το 30% του εργατικού δυναμικού στον κλάδο, τη στιγμή που «οι νέες τεχνολογίες - λόγω της ευελιξίας που προσφέρουν - μπορούν να παράσχουν στις γυναίκες τη δυνατότητα να συνδυάσουν καλύτερα την οικογενειακή και επαγγελματική ζωή».

Ταυτόχρονα, οι αστικοί σχεδιασμοί επιδιώκουν την ενσωμάτωση των μισθωτών γυναικών στο πλαίσιο της ταξικής συμφιλίωσης. Η ίδια η ΕΕ συστήνει ποσοστώσεις με βάση το φύλο στις «ομάδες συλλογικής διαπραγμάτευσης» των εργαζομένων με την καπιταλιστική εργοδοσία (σαν τις Ενώσεις Προσώπων), ισχυριζόμενη ότι με αυτόν τον τρόπο θα εκφράζονται οι απόψεις και των δύο φύλων. Ομως, το πραγματικό τους ενδιαφέρον είναι να αξιοποιήσουν μια μερίδα εργαζόμενων γυναικών, «επενδύοντας» - λένε - σε χαρακτηριστικά του γυναικείου φύλου, όπως την αποφυγή συγκρούσεων, τη μεγαλύτερη ευελιξία. Με αυτόν τον τρόπο, καλούν τις γυναίκες να συμβιβαστούν με την απώλεια δικαιωμάτων, την εργασιακή ζούγκλα. Την ίδια στιγμή, με «όχημα» την «ισότητα των φύλων», καλλιεργούν την ενότητα συμφερόντων με βάση το φύλο, σε αντιπαράθεση με τα ενιαία ταξικά συμφέροντα.

Οι εργαζόμενες να βάλουν τη σφραγίδα της συμμετοχής τους με πυξίδα τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες

Οι εργαζόμενες γυναίκες χρειάζεται να βάλουν τη σφραγίδα της συμμετοχής τους στο σωματείο, στο ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα, με διαφορετικό περιεχόμενο, με πυξίδα τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες. Περιεχόμενο δράσης που δεν οριοθετείται από τις επιδιώξεις των αστών και των επιτελείων τους, αλλά από το ταξικό τους συμφέρον.

Από αυτήν τη σκοπιά, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η προσπάθεια που γίνεται από το ταξικά προσανατολισμένο συνδικαλιστικό κίνημα για την επεξεργασία κλαδικών Συλλογικών Συμβάσεων, με βάση τις ιδιαίτερες κοινωνικές ανάγκες των γυναικών, με βάση το ρόλο τους στην αναπαραγωγική διαδικασία.

Οι αγωνιστικές διεκδικήσεις για τα σύγχρονα δικαιώματα των γυναικών φωτίζουν ότι το σημερινό επίπεδο παραγωγικότητας της εργασίας, η επιστημονική και τεχνολογική ανάπτυξη, μπορούν να εξασφαλίσουν σε όλες και όλους μια μόνιμη και σταθερή εργασία, με πλήρη εργασιακά, ασφαλιστικά δικαιώματα. Με μέτρα υγείας και ασφάλειας στους χώρους εργασίας, προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες ανάγκες του γυναικείου οργανισμού.

Στη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία, η θεσμική προστασία της μητρότητας και του θηλασμού είναι στοιχειώδης και πολλές φορές δεν εφαρμόζεται ούτε αυτή. Οι υπηρεσίες Υγείας και Ασφάλειας στους χώρους δουλειάς είναι από ανύπαρκτες έως υποβαθμισμένες, ανεπαρκείς και παραδομένες στον ιδιωτικό τομέα. Δεν υπάρχουν ούτε μελέτες, ούτε πολύ περισσότερο μέτρα προστασίας της γονιμότητας αντρών και γυναικών, της γαλουχίας, από βλαπτικούς ή μηχανικούς παράγοντες.

Για παράδειγμα, στα συσκευαστήρια τροφίμων, η εντατικοποίηση της εργασίας, ιδιαίτερα την εποχιακή περίοδο και όχι μόνο, σημαίνει για τις εργάτριες στην αλυσίδα παραγωγής 10-13 ώρες δουλειά, χωρίς διάλειμμα. Η ορθοστασία στη διαδικασία της διαλογής των προϊόντων οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μυοσκελετικές διαταραχές (όπως αυχενικό, προβλήματα μέσης, σπονδύλων), μαζί βέβαια με την επιβάρυνση από την άρση βάρους. Χαρακτηριστικά, μια εργάτρια μπορεί να κουβαλάει μόνη της τελάρα, που το καθένα μπορεί να ζυγίζει ακόμα και 30 κιλά. Οι μυοσκελετικές διαταραχές κατέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό (54,4%) μεταξύ των προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν οι εργάτριες στη βιομηχανία τροφίμων.

Μέσα από τα σχέδια των Συλλογικών Συμβάσεων αποτυπώνεται η διεκδίκηση να μπει τέρμα στα σπαστά και κυλιόμενα ωράρια, στην «ευελιξία» των εργασιακών σχέσεων, που σμπαραλιάζει την οικογενειακή και προσωπική ζωή. Σήμερα υπάρχει δυνατότητα όλες οι γυναίκες να έχουν σταθερό ωράριο εργασίας, που θα κατοχυρώνεται από τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, με μειωμένο ωράριο για τις γυναίκες με παιδιά ΑμεΑ, για τις μονογονεϊκές οικογένειες. Η εργαζόμενη γυναίκα να στηρίζεται σε σύγχρονες υπηρεσίες στο πλαίσιο ενός ενιαίου, κρατικού και αποκλειστικά δωρεάν δικτύου Υγείας, Πρόνοιας, με κοινωνικές υποδομές για την Προσχολική Αγωγή, για τη δημιουργική απασχόληση των παιδιών, για την Ειδική Αγωγή, για την επιστημονική φροντίδα των ηλικιωμένων.

Η άνοδος της συμμετοχής των εργαζόμενων γυναικών στον αντικαπιταλιστικό - αντιμονοπωλιακό αγώνα φωτίζει την ανάγκη να βρεθεί στο επίκεντρο του περιεχομένου δράσης του σωματείου το σύνολο των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών. Η πολύμορφη δράση του σωματείου να εμπλουτίζεται με αγωνιστικές παρεμβάσεις στις διευθύνσεις του ΙΚΑ ή των νοσοκομείων για ζητήματα διαγνωστικών, προληπτικών εξετάσεων των εργαζόμενων γυναικών, σε Δημοτικά Συμβούλια για την συνάδελφο που δεν πήραν το παιδί της στον παιδικό σταθμό κ.ο.κ.

Στις δύσκολες αυτές συνθήκες, δεν λείπουν τα παραδείγματα εργαζομένων γυναικών που συμβάλλουν αποφασιστικά σε απεργιακές μάχες και κινητοποιήσεις. Οπως η απολυμένη συνδικαλίστρια από την επιχείρηση «Σαβοϊδάκης» στο Ηράκλειο της Κρήτης. Οπως οι εργαζόμενες που έμειναν απλήρωτες και ξεκρέμαστες από την επιχείρηση «Καρυπίδης» και τώρα αντιμετωπίζουν τις μηνύσεις και τους τραμπουκισμούς της νέας εργοδοσίας, του «Market In», μαζί με την κρατική καταστολή. Οπως οι εργάτριες της «Selecta» στην Ξάνθη, που παρά τους εκβιασμούς της εργοδοσίας αποφάσισαν να δημιουργήσουν σωματείο και σήμερα οι δικαστικές αρχές προσπαθούν να ακυρώσουν την απόφασή τους.

Οι σημερινές εστίες αντίστασης μπορούν να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για τις εργαζόμενες γυναίκες.

Παραπομπές:

1. «Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων», Απρίλης 2017


Ι. Γ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ