Προκαλεί όμως εντύπωση ότι τόσο λίγα πράγματα έχουν ανακοινωθεί ως τώρα για την αρχική αποστολή του ερευνητικού αμερικανικού σκάφους, με την τετραμερή συμμετοχή, για την έκταση και τη διάρκεια των εργασιών και τις συμφωνίες που ρυθμίζουν τα πλαίσια των ερευνών και την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων, πέραν εκείνων που αναφέρονται συγκυριακά στους σεισμούς.

Και τα ερωτήματα είναι εύλογα, λόγω της περιπετειώδους πορείας που είχαν ως τώρα οι έρευνες και η εκμετάλλευση πετρελαίων, όχι μόνο στο θαλάσσιο, αλλά και στο χερσαίο ελληνικό χώρο.

Στην προκειμένη περίπτωση μένει να διευκρινιστεί επίσημα, αν οι έρευνες του αμερικανικού πλωτού εργαστηρίου, που διαθέτει πλήρη εξοπλισμό - και βαθυσκάφος - αφορούν πετρέλαια, ή... και πετρέλαια.

Πολύ πριν από τη σύμβαση κατά τη διάρκεια της επταετίας, για την αναζήτηση και την εκμετάλλευση, των πετρελαίων της Θάσου, από την υπεργολαβική αμερικανική εταιρία «Οσεάνικ» είχαμε κάνει, μαζί με το συνάδελφο Δημήτρη Τσαλαπάτη, εκτεταμένη δημοσιογραφική έρευνα που κατέληγε στο συμπέρασμα ότι υδρογονάνθρακες υπάρχουν στον ελληνικό χώρο, αλλά για τους... ξένους, καθώς η αξιοποίησή τους εμπλέκεται στα ισχυρότατα συμφέροντα των γιγάντων του πετρελαίου που είναι ικανά, ακόμη και κυβερνήσεις να ανατρέπουν.

Μερικά προηγούμενα: Ο υπουργός Βιομηχανίας της τότε κυβέρνησης του ΕΡΕ ήταν κατηγορηματικός: «πετρέλαια υπάρχουν στην Ελλάδα μας είχε πει σε μια από τις καθημερινές ενημερωτικές επαφές των δημοσιογράφων. Είχαμε τις ενστάσεις και τις απορίες μας, όχι γιατί αμφισβητούσαμε την ύπαρξη υδρογονανθράκων, αλλά γιατί γνωρίζαμε τις διαπλοκές ισχυρότατων συμφερόντων στον τομέα αυτό. Διατυπώσαμε τις σκέψεις μας για να πάρουμε την απάντηση:

-- Αλλά, εγώ, θα τους βάλω να δουλέψουν ανταγωνιστικά. Θα φέρω για παράδειγμα τους Ρουμάνους (από το σοσιαλιστικό τότε κράτος) που έχουν παράδοση γεωτρήσεων και εκμετάλλευσης πετρελαίων.

Οι Ρουμάνοι δεν ήρθαν τότε, με το πρόσχημα ότι αντιδρά το Γενικό Επιτελείο Στρατού, επειδή «οι πιθανές περιοχές βρίσκονται σε ευαίσθητα στρατιωτικά σημεία». Τώρα, πώς τα «αντίκλινα» πιθανών κοιτασμάτων «διάλεξαν» στους γεωλογικούς αιώνες το σχηματισμό τους, από ζωικούς μικροοργανισμούς, τα ευαίσθητα στρατηγικά σημεία, ανήκει στα αναπάντητα ερωτήματα.

Οι Ρουμάνοι, λοιπόν, δεν ήρθαν τότε, αλλά μερικά χρόνια αργότερα, όταν είχε ξεσπάσει μια από τις πετρελαϊκές κρίσεις, παρατηρήθηκε ένας πυρετός ξένων ενδιαφερομένων για δοκιμαστικές χερσαίες γεωτρήσεις, στο χερσαίο ελληνικό χώρο.

Οπότε, «παιανιζούσης της μουσικής», όπως θα έγραφε ο παλιός χρονικογράφος, παρακολουθήσαμε τα πανηγυρικά εγκαίνια ορισμένων γεωτρήσεων και τις επίσημες δηλώσεις, γεμάτες αισιοδοξία για το πετρελαϊκό μας μέλλον.

Στην πράξη, όμως, ακολούθησαν μισόλογα, και κάποιες ανακοινώσεις για θετικές ενδείξεις. Και ύστερα, «άκρα του τάφου σιωπή». Τα δοκιμαστικά πηγάδια των γεωτρήσεων σφραγίστηκαν και η τύχη των συμβάσεων με τους ξένους αναδόχους καλύφθηκε από το πέπλο του μυστηρίου. Οι δύσπιστοι, έλεγαν, ότι τα πηγάδια μένουν σφραγισμένα για να χρησιμοποιηθούν, όταν η διεθνής του πετρελαίου κρίνει ότι πρέπει να «παίξουν» στα χρηματιστήρια του μαύρου χρυσού.

Και ξαφνικά, εν μέσω της δικτατορίας η εντυπωσιακή αναγγελία: Πετρέλαιο στον Πρίνο, στην υποθαλάσσια περιοχή της Θάσου - και μάλιστα - σε εκμεταλλεύσιμες ποσότητες. Γρήγορα - γρήγορα στήθηκε η πλωτή εξέδρα και ιδού ότι ανέβλυσε το «υγρόν πυρ». Κατά την πορεία των εργασιών προέκυψαν τα εξής αποκαλυπτικά:

ΠΡΩΤΟ: Τα πετρέλαια του Πρίνου δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία». Τα πιθανά κοιτάσματα του «αντίκλινου» είχαν εντοπιστεί 27 χρόνια πριν, όπως αποκάλυπτε με έγγραφη έκθεσή του, ο Αμερικανός πρόεδρος των ενδιαφερομένων ομίλων.

ΔΕΥΤΕΡΟ: Η «Οσεάνικ», αρχικός ανάδοχος της γεώτρησης και εκμετάλλευσης, ενήργησε ως υπεργολάβος, όπως απέδειξε η πορεία της.

ΤΡΙΤΟ: Η σύμβαση ήταν άγριας αποικιακής μορφής.

ΤΕΤΑΡΤΟ: Τα πετρέλαια του «Πρίνου» άνοιξαν την όρεξη της Τουρκίας και οδήγησαν τις γνωστές εξόδους του «Χόρα» (μετέπειτα «Σισμίκ») και έφτασαν ως τα όρια της κρίσης.

ΠΕΜΠΤΟ: Κοιτάσματα υδρογονανθράκων υπάρχουν, σε άγνωστη βέβαια έκταση, όπως και η περιεκτικότητα σε θείο κλπ.

ΕΚΤΟ: ...Οι πιθανές εκμεταλλεύσιμες περιοχές ήταν γνωστές σε ξένες εταιρίες.

ΕΒΔΟΜΟ: Από ειδικούς επιστήμονες εκτιμάται ότι δεν είναι καθόλου βέβαιο πως οι δοκιμαστικές γεωτρήσεις που έγιναν κατά καιρούς, κατέληξαν σε αρνητικά αποτελέσματα ή αν «μπλοκαρίστηκαν», για μεταγενέστερη αξιοποίηση.

ΟΓΔΟΟ: Οι κατά καιρούς κυβερνήσεις δεν αντιμετώπισαν το θέμα των πετρελαίων με την απαιτούμενη σοβαρότητα. Το θεώρησαν, ενδεχόμενα, ως «περιορισμένης σημασίας» ή και ως «επικίνδυνο» ως προς τις προεκτάσεις του, σε σύνδεση με τη γενικότερη εξωτερική πολιτική και την κατασπατάληση του εθνικού πλούτου.