Ηρθε στη χώρα μας, κουβαλώντας στην τσάντα της - και προφυλαγμένο σε ειδική αεροστεγή συσκευασία - ένα απ' τα χιλιάδες βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου, που έριξαν οι ΝΑΤΟικοί στη Γιουγκοσλαβία, και που, όπως είπε, «περιμάζεψαν στο Κόσσοβο ειδικοί ερευνητές». Εφτασε στην Πολυτεχνειούπολη στα Ιλίσια, για να παρουσιάσει στα ελληνικά ΜΜΕ και στους Ελληνες φοιτητές τα αποτελέσματα των ερευνών της για τις «πιθανές ραδιοπεριβαλλοντικές επιπτώσεις και την ενδεχόμενη επίδραση στον πληθυσμό, εξαιτίας της χρήσης απεμπλουτισμένου ουρανίου στη Γιουγκοσλαβία».

Τα όσα είπε και τα όσα έκανε ήταν πραγματικά συγκλονιστικά. Μόνο που τα ΜΜΕ τότε απουσίαζαν. Κανείς δεν ασχολήθηκε με τις πραγματικές ανησυχίες της Ζόρα Ζούνιτς (Zora Zunic) - γιατρός, ειδικευμένη σε θέματα Πυρηνικής Ιατρικής και καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Πυρηνικών Επιστημών «Βίνκα» στη Γιουγκοσλαβία. Μόνο καμιά δεκαριά φοιτητές ήταν το ακροατήριό της. Γι' αυτό σήμερα ας μην κάνουν κάποιοι τους ανήξερους. Ολα όσα συμβαίνουν τώρα, τα είχε πει «με το νι και με το σίγμα», το απόγευμα της 25ης Οκτώβρη του 2000, η Ζ. Ζούνιτς. Και όλοι την «αγνόησαν». Μόνο ο «Ρ» ήρθε στις 27 Οκτώβρη να δημοσιεύσει τα συμπεράσματα και τις προειδοποιήσεις της καθηγήτριας, με τον τίτλο: «Βόμβες ουρανίου στη Γιουγκοσλαβία: Κανείς δεν ξέρει ή δε φαντάζεται ακόμα τις συνέπειες». Κι επειδή τα όσα είπε, αποκτούν σήμερα «μια άλλη επικαιρότητα», αναδημοσιεύουμε το τότε ρεπορτάζ:

«Η Γιουγκοσλάβα Ζόρα Ζούνιτς (Zora Zunic) - γιατρός, ειδικευμένη σε θέματα Πυρηνικής Ιατρικής και καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Πυρηνικών Επιστημών "Βίνκα" στη Γιουγκοσλαβία - παρουσίασε έρευνά της, με την οποία κυριολεκτικά "τεμάχισε" τα επιχειρήματα των ΝΑΤΟικών, που ενάμιση χρόνο πριν μιλούσαν για ...ανθρωπιστική βοήθεια στη Γιουγκοσλαβία. Κι αυτό γιατί τα όσα είπε, αλλά και τα όσα ζωντανά έκανε μπροστά στο ακροατήριό της η Γιουγκοσλάβα καθηγήτρια, ένα και μόνο απέδειξαν: Πως οι συνέπειες αυτού του πολέμου ακόμα δε μετρήθηκαν, τα τραγικά του αποτελέσματα ακόμα δεν υπάρχουν στατιστικές να τα χωρέσουν. "Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, θα μπορούμε ίσως να κάνουμε τους πρώτους ουσιαστικούς απολογισμούς", ήταν τα χαρακτηριστικά λόγια της Γιουγκοσλάβας.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Το θέμα που ανέπτυξε η Ζ. Ζούνιτς - σε διάλεξη που έγινε στην Πολυτεχνειούπολη - ήταν οι "πιθανές ραδιοπεριβαλλοντικές επιπτώσεις και η ενδεχόμενη επίδραση στον πληθυσμό, εξαιτίας της χρήσης απεμπλουτισμένου ουρανίου στη Γιουγκοσλαβία". Στο πρώτο πράγμα που απάντησε, είναι γιατί το απεμπλουτισμένο ουράνιο χρησιμοποιείται τελευταία σε στρατιωτικές επιχειρήσεις (μέχρι πρόσφατα, η χρήση του ήταν βιομηχανική και πλήρως ελεγχόμενη): "Εξαιτίας της υψηλής του πυκνότητας (περίπου 1,7 φορές μεγαλύτερη από το μόλυβδο), χάρη στην οποία καθίσταται δυνατή η διάτρηση αμυντικών θωράκων. Για το λόγο αυτό, χρησιμοποιείται υπό μορφή βλήματος. Οταν βλήμα από απεμπλουτισμένο ουράνιο χτυπά αμυντικό θώρακα, αυτός εκρήγνυται, οπότε παράλληλα διασκορπάται νέφος ραδιενεργών σωματιδίων πολύ μικρών διαστάσεων, το οποίο μπορεί να μεταφερθεί με την κίνηση των αερίων μαζών σε μεγάλες αποστάσεις από το σημείο της έκρηξης".

Στο δεύτερο που απάντησε - κι αφού πρώτα επισήμανε πως το πλέον μακρόβιο απ' τα ραδιενεργά σωματίδια του απεμπλουτισμένου ουρανίου έχει χρόνο ημιζωής 4.5 δισεκατομμύρια χρόνια, όσο δηλαδή και η ηλικία της Γης (!) - ήταν τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στον ανθρώπινο οργανισμό: "Αναμενόμενες συνέπειες είναι η εξασθένιση του ανοσοποιητικού συστήματος, βλάβες στο πεπτικό και στο νευρικό σύστημα, βλάβες στα νεφρά και, τέλος, αλλοιώσεις στο γενετικό υλικό". Μίλησε ακόμα και για τερατογενέσεις, αλλά ο κυρίως κίνδυνος επισήμανε πως είναι η αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου (κυρίως λευχαιμία). Για να στηρίξει, μάλιστα, τα παραπάνω, αναφέρθηκε στον πόλεμο του Περσικού Κόλπου και στα αποτελέσματα που ήδη υπάρχουν εκεί (σχεδόν μια δεκαετία μετά) από τη ρίψη ουρανίου. Συγκεκριμένα, είπε πως στο Ιράκ υπάρχουν ακόμα διασκορπισμένα 940.000 βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου, ενώ το 80% της ποσότητας που ρίχτηκε στην περιοχή κρατείται από το έδαφος (έχουν γίνει ανάλογες μετρήσεις). "Είναι βέβαιο πως το 7% των θανάτων από καρκίνο τα τελευταία χρόνια, οφείλονται στο ουράνιο. Οπως, επίσης, είναι βέβαιο πως τα κρούσματα λευχαιμίας στη χώρα σχεδόν τριπλασιάστηκαν: Από 5,8% το 1989, έφτασαν το 1997 στο 14,7%".

Στο τρίτο ερώτημα που απάντησε η Ζ. Ζούνιτς, είναι πόσο ουράνιο και σε ποιες περιοχές της Γιουγκοσλαβίας ρίχτηκε από τους ΝΑΤΟικούς "ανθρωπιστές": Απεμπλουτισμένο ουράνιο χρησιμοποιήθηκε στη Γιουγκοσλαβία κατά την περίοδο 24/3/1999 έως 10/6/1999. Συγκεκριμένα, στις 30/3/99 βομβαρδίστηκε η περιοχή Πρίζρεν (Κόσσοβο). Απόδειξη ότι χρησιμοποιήθηκαν βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου αποτελούν τα υπολείμματα βλημάτων των 30 mm του τύπου API PGU - 14/B, καθώς και δείγματα χώματος, τα οποία περισυλλέχτηκαν από περιοχές που δέχτηκαν αεροπορικές επιθέσεις από αεροσκάφη τύπου Α - 10.

Με βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου, επλήγησαν την ίδια περίοδο και οι ευρύτερες περιοχές του Bujanovac (υπολείμματα συλλέχτηκαν στις 18/4/99), της Lustica του Μαυροβουνίου (υπολείμματα συλλέχτηκαν στις 30/5/99) και της Vranje (υπολείμματα συλλέχτηκαν το καλοκαίρι του 1999). Ακούστε, λοιπόν, πώς ενήργησαν οι ΝΑΤΟικοί "ανθρωπιστές": "Μολονότι είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ακριβώς η ποσότητα που ρύπανε τις εν λόγω περιοχές, μια προσέγγιση που προέρχεται από αναφορές του γιουγκοσλαβικού στρατού αναφέρει ότι πετάχτηκαν περί τα 3.000 έως 5.000 βλήματα από αεροσκάφη τύπου Α-10, κάτι το οποίο σημαίνει ρύπανση των εν λόγω περιοχών με 1 - 1,5 τόνο U-238 (πρόκειται για το σωματίδιο ουρανίου που έχει χρόνο ημιζωής 4,5 δισ. χρόνια)".

Οσο για τις περιοχές του Κοσσόβου και της Μετόχιας (φέρονται ως οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο απ' όλες με βήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου), η Ζ. Ζούνιτς είπε: "Δεν κατέστη δυνατό να γίνει λεπτομερής ραδιοβιολογική και χημική έρευνα σ' αυτές τις περιοχές ακόμα. Παρ' όλα αυτά, τα στοιχεία του γιουγκοσλαβικού στρατού αναφέρουν επιθέσεις αεροσκαφών A-10 στην εν λόγω περιοχή, σε περισσότερους από 100 στόχους. Σύμφωνα πάλι με τον γιουγκοσλαβικό στρατό, πρέπει να έπεσαν πάνω από 50.000 βλήματα, κάτι που σημαίνει ότι ρίχτηκαν στην περιοχή πάνω από 15 τόνοι U - 238"!

Τι σημαίνουν όλα αυτά πρακτικά; "Αν σκεφτούμε ότι το απεμπλουτισμένο ουράνιο ρυπαίνει κυρίως τον αέρα, το νερό (πόσιμο, αλλά και υπόγεια νερά, καθώς και θάλασσες, ποτάμια και λίμνες) και το έδαφος (κρατά σχεδόν το 80% της ποσότητας που πέφτει επάνω του) κι αν σκεφτούμε επίσης πως περνά στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της εισπνοής του και από την επικάθισή του στο δέρμα, στους πνεύμονες και, διά μέσου της κυκλοφορίας του αίματος, στα διάφορα όργανα του σώματος, καταλαβαίνετε ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες, όχι μόνο για τους Γιουγκοσλάβους, αλλά και για τους γειτονικούς λαούς", είπε καταλήγοντας η Γιουγκοσλάβα γιατρός».