ΜΕΝΟΥΝ πάντα άσβηστες οι μνήμες για την πρώτη γνωριμιά με το Κόμμα και τα δικά του μηνύματα. Το 16ο Συνέδριο του ΚΚΕ σε φέρνει σε μακρινούς χρόνους, με τις πρώτες καταγραφές. Σε φέρνει στα μαθητικά θρανία, στις στράτες του κάμπου, μέσα στα σταφιδάλωνα.

ΠΟΤΕ δε θα ξεχάσω τα χειρόγραφα εκείνα χαρτάκια, τις πρώτες, πρώτες προκηρύξεις που έπεφταν στα χέρια μου. Ηταν μια άγρια χειμωνάδα, καθώς με τ' άλλα μαθητούδια, βιαστικά, τρεχατά, τραβούσαμε να προλάβουμε να πιάσουμε το χωριό, πριν μας πιάσει η νεροποντή...

ΗΤΑΝ τα χαρτάκια που μιλούσαν για τη σταφίδα μας, που μας την άρπαξαν από τα χέρια μας οι αγιογδύτες οι έμποροι. Και μεις μέναμε, χρόνο με το χρόνο, πάντα χρεωμένοι και πεινασμένοι, δίχως να μπορούμε ν' αγοράσουμε το ψωμί. Γνωριμιά εδώ κι εξήντα τόσα χρόνια, τότε που οι αγώνες των ξωμάχων για τη σταφίδα συγκλόνιζαν την Ελλάδα.

ΜΕ το φως του λαδοφάναρου, διαβάζαμε την προκήρυξη, που ήταν ένα μαχητικό κάλεσμα στους αγρότες να παλέψουν για να υπερασπιστούνε τον ιδρώτα τους, για το ψωμί της φαμελιάς τους. Ζέσταινε την καρδιά μας, καθώς μας μιλούσε για το καρβέλι, που δεν το χόρταινε το τραπέζι μας. Το ψωμί πύρωνε την ψυχή μας.

ΚΙ ΕΠΕΙΤΑ ήταν τα καθημερινά κυνηγητά με τ' αποσπάσματα της χωροφυλακής, που αλώνιζαν χωριά και κάμπους, για να εμποδίσουν τις διαμαρτυρίες και τα συλλαλητήρια. Και κάθε βδομάδα, με το καράβι της γραμμής, έστελναν στα ξερονήσια της εξορίας.

ΘΑ μένουν πάντα της ζωής και του αγώνα δυνατά, μοναδικά χαράγματα τα πρώτα παράνομα συναπαντήματα με τα στελέχη της ΟΚΝΕ, τους πρώτους εκείνους εξόριστους, που είχαν ξεφύγει από τα κάτεργα, είχαν φτάσει στην Αθήνα και ξεκινούσαν τον αγώνα.

ΕΙΝΑΙ η Ηλέκτρα, είναι ο Αδάμ Μολυβδάς, είναι ο Λεωνίδας (Γ. Τρικαλινός), είναι ο Αρης κι άλλοι πολλοί, όλοι τους αξέχαστοι σύντροφοι, που, μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, της ΟΚΝΕ και έπειτα της ΕΠΟΝ, πάλεψαν κι έδωσαν τα πάντα στον αγώνα.

ΦΕΡΝΩ στα μάτια ένα νεολαίο, που μας πρωτομίλησε για τον αγώνα, για την Αντίσταση στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας στη Φιλοσοφική. Τον ξέραμε μόνο με το ψευδώνυμό του, ήταν ο Λυκούργος. Μαζί του, τα πρώτα αγωνιστικά βήματα με την ΟΚΝΕ και το ΕΑΜ Νέων στο χώρο της Σπουδάζουσας. Ηρεμος και μεθοδικός, με θετικές, πρακτικές λύσεις, εκεί που εμείς, άμαθοι και πρωτόβγαλτοι, τα πελαγώναμε. Πέρασαν πολλά χρόνια, για να μάθουμε πως ήταν ο Θανάσης Δούνιας, στέλεχος του ΚΚΕ, που έπεσε στον αγώνα.

ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΗ, ακριβή πάντα η μνήμη του παλικαριού, που, στις 27 Νοέμβρη 1943, μαζί με 19 άλλα στελέχη του ΚΚΕ και της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, έδιναν τη ζωή τους στον αγώνα του λαού. Είναι ο Γιάννης Δούκας, φοιτητής της Φυσικομαθηματικής. Και, δίπλα, ο ανάπηρος Διονύσης Γονατάς, ο Βασίλης Σκαρέας κι άλλοι. Κι η ζητωκραυγή η στερνή τους, για την Ελλάδα, για το ΚΚΕ.

ΔΕΝ ΞΕΧΝΙΕΤΑΙ ο Αριστείδης (ο Υφαντίδης από το Καπανδρίτι), νεολαίος και στέλεχος έπειτα του ΚΚΕ, που με το δισάκι πάντα στον ώμο πρωτοστατούσε στις διαδηλώσεις. Μαζί του, δίπλα του, μοιραστήκαμε τις μεγάλες κι όμορφες ώρες της Αντίστασης στο Πανεπιστήμιο. Ο νέος ποιητής με τους στίχους και τον αγώνα έφτασε στην κρεμάλα, απαγγέλλοντας τα τραγούδια της οργής και της ελπίδας.

ΘΕΛΟΥΜΕ πάντα να θυμόμαστε τις άγνωστες, τις αμέτρητες μανάδες, που, σε ώρες άγριου κυνηγητού και παρανομίας, μας άνοιξαν συντροφικά την πόρτα τους. Και μας πρόσφεραν, μαζί με τη ζεστασιά του σπιτιού τους, το λιγοστό ψωμί τους. Μας φρόντισαν, σαν να 'μαστε τα δικά τους παιδιά. Με στοργή αφάνταστη, οι μανάδες της Αντίστασης.

Η ΑΓΝΩΣΤΗ εκείνη γυναίκα της Ν. Ιωνίας, που άνοιξε το φτωχόσπιτό της για να φιλοξενήσει τον αξέχαστο νεολαίο, τον Αρίστο, από την Ακροναυπλία, που 'χε ξεφύγει από τα χέρια των δημίων. Ανοιξε την πόρτα της κι όταν καλά το ήξερε πως ο θάνατος γυρόφερνε την παράγκα της. Οπως και τελικά έγινε ύστερα από λίγο, καθώς ο Αρίστος ξανάπεφτε στα χέρια των τσολιάδων.

ΕΙΝΑΙ θύμηση παντοτινή, δεμένη με του ΚΚΕ την πορεία, ο «μπάρμπα Μανόλης», ο λυγερός, ο γεροδεμένος ασπρομάλλης, που μ' εκείνο το χειράμαξο αμάξι του, στενός κι αφοσιωμένος συνεργάτης του Κώστα Βιδάλη, κουβαλούσε όλα τα παράνομα υλικά, τ' αναγκαία για τα τυπογραφεία της Αντίστασης, κουβαλούσε τον παράνομο Τύπο, αψηφώντας το θάνατο. Αφοσιωμένος κι αταλάντευτος ως την ύστατη ώρα της εκτέλεσης. Δίπλα στον Βασίλη Μαρκεζίνη και τον Κορνήλιο Νικολαΐδη.

ΘΥΜΑΣΑΙ ετούτη την ώρα, που με αισιοδοξία και ευθύνη ολοκληρώνονται οι εργασίες του 16ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, τη φαμελιά των Μαριακάκηδων από τα Χανιά της Κρήτης, με τους δυο λεβέντες που έδωσαν τη ζωή τους. Ενα σπίτι ολοκαύτωμα, που μέσα σ' αυτό έκαιγε άσβηστο πάντα της πίστης το καντήλι στο Κόμμα. Φέρνεις στα μάτια και διαβάζεις ξανά το πύρινο μήνυμα του Νίκου Μαριακάκη, αυτό που πέταξε από το αυτοκίνητο, καθώς την Πρωτομαγιά όδευε στο Σκοπευτήριο, αντάμα με τους 200 ήρωες, τους κομμουνιστές αντιφασίστες.

ΑΧΝΕΣ οι μικρές αυτές μνήμες. Είναι αμέτρητες οι αταλάντευτες ζωές, οι όμορφες, οι δυνατές, που ως την ύστατη στιγμή της ζωής στάθηκαν όρθιοι στου ΚΚΕ το μετερίζι. Το Κόμμα μας μπορεί να υποστηρίζει ότι έχει το μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων, που θυσίασαν τη ζωή τους για τους άλλους...

ΒΑΔΙΣΑΝ όλοι τους στο θάνατο γεμάτοι λεβεντιά κι όταν ακόμη πορεύτηκαν μέσα από απερίγραπτα μαρτύρια σώματος και ψυχής.

ΕΧΟΥΜΕ ανάγκη σε μια τέτοια αναδρομή. Καθένας φέρνει στο νου τους υψηλόφρονες αγωνιστές του λαού μας, που μαζί τους πορεύτηκε στους δρόμους του αγώνα. Το 16ο Συνέδριο του ΚΚΕ ανοίγει όλες αυτές τις μακρινές μνήμες. Τα μεγάλα μηνύματα μιας θυσίας, που σφράγισε την ηρωική μακρόχρονη αγωνιστική του διαδρομή.

ΑΝΑΜΜΕΝΟ πάντα το καντήλι της μνήμης για τις θυσίες των συντρόφων μας. Στα ξάγναντα είναι οι νεκροί μας, στα μαρμαρένια αλώνια πρωτοπανηγυριώτες.