Είναι ίσως από τις λίγες φορές που το παιχνίδι παίζεται με τόσο «ανοιχτά χαρτιά». Δεν αρκεί, βέβαια, να το διαισθάνεσαι. Δεν φτάνει να το υποψιάζεσαι. Ακόμα - ακόμα και να το γνωρίζεις ότι το σκηνικό είναι στημένο, ότι η τράπουλα είναι σημαδεμένη, ότι το αποτέλεσμα είναι σικέ, δεν είναι αρκετό.

Πρέπει να έχεις και πραγματική διάθεση να τους χαλάσεις το παιχνίδι. Να τους ανατρέψεις τα σχέδια. Να κάνεις βήματα κόντρα στο ρεύμα που σε σπρώχνουν.

Αλλά, μια τέτοια απόφαση, απόφαση που σηματοδοτεί ότι παύεις να υπομένεις κι αρχίζεις να απαιτείς. Οτι αντί του «δε βαριέσαι», επιλέγεις το «δεν πάει άλλο». Οτι όταν σε στέλνουν να «απέχεις», εσύ επιλέγεις να είσαι «παρών». Οτι αντί την υποταγή, αποφασίζεις τη σύγκρουση. Ολα αυτά προϋποθέτουν να είσαι ελεύθερος.

Ελεύθερος, όμως, δεν είναι αυτός που υποτάσσεται στο «λιγότερο χειρότερο». Που αφήνεται να αιχμαλωτιστεί στην προπαγάνδα πως «δεν αλλάζει τίποτα». Που βολεύεται να ξορκίζει την προσωπική του ανημπόρια μέσα από την καραμέλα του «όλοι ίδιοι είναι». Ελεύθερος είναι εκείνος που έχει συναίσθηση και γνώση της ανάγκης. Της ανάγκης της δικής του, των παιδιών του, των συνανθρώπων του, της τάξης του.

Δεν είμαστε «όλοι ίδιοι», λοιπόν. Γιατί δεν είναι «ίδιος» ο τραπεζίτης των 28 δισ. με το 80% των «φεσωμένων» Ελλήνων. Δεν είναι «ίδιος» ο εφοπλιστής με τον επιστρατευμένο ναυτεργάτη. Δεν είναι «ίδιος» ο εργάτης με τον εργολάβο - ιδιοκτήτη της Εθνικής οδού. Δεν είναι «ίδιες» οι κυρίες με τα «μπότοξ», που από το δελτίο των «8» καλούν τη γυναίκα να δουλέψει από 5 μέχρι 17 χρόνια (!) παραπάνω.

Κι αφού δεν είμαστε «όλοι ίδιοι», στοιχειώδης αντίληψη της ανάγκης και πρώτο, έστω, βήμα προς την ελευθερία, είναι να μην ψηφίσουμε το ίδιο με εκείνο που θέλει και με διάφορες «παραλλαγές» μας υποδεικνύει ο τραπεζίτης, ο εφοπλιστής, ο εργολάβος και οι τηλεπαραθυράτοι των «8».