Κυριακή 16 Νοέμβρη 2008
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Πατριδογνωμόνιο
Οι βάρβαροι δε θα διαβούνε

Χτύπησε το τηλέφωνο. Μια άγνωστη κυρία, ευγενική και ευπρεπής, που πρόσφατα έχασε το γιο της, ξεσηκώνοντας το σπίτι της - λέει η ίδια - για να μετακομίσει, βρήκε κάτι που θέλει να μου δώσει. Επειδή είμαι στο ΚΚΕ... Οτι ανήκει κι αυτή κι ο άντρας της στην αντίπερα όχθη. Δε θέλουν να τιμηθεί το όνομά τους. Το καθήκον τους κάνουν και μ' εμπιστεύονται να χειριστώ το «εύρημα» όπως νομίζω. Ο σύζυγος έχει και πικρό χιούμορ όταν λέει πως «αν στείλετε ευχαριστήρια επιστολή, ας μην έχει πάνω το σφυροδρέπανο...». Το εύρημα έφτασε στα χέρια μου. Ηταν η αμοιβή που πλήρωσε ηθικά, ένας υπέροχος καλλιτέχνης, τους φριχτούς χειμώνες από το 1946 και μετά, στον πατέρα γιατρό της άγνωστης κυρίας, για τις δωρεάν υπηρεσίες του σ' αυτόν τον περίεργο ΕΛΑΣίτη. Το εύρημα είναι δύο πρωτότυπα λευκώματα του Δημήτρη Μεγαλίτη, του 1946 και το ανάτυπο του 1964, που άλλωστε αυτό βρίσκεται στο ΚΜΙΕΑ (Κέντρο Μελέτης Ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης)!... Δεν πίστεψα τα μάτια μου. Τα χαϊδεύω δυο μέρες τώρα. Η ποιότητα των πρωτοτύπων είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού, το ένα μάλιστα, το καθόλου τραυματισμένο λεύκωμα έχει και ιδιόχειρη αφιέρωση ευγνωμοσύνης του Μεγαλίτη στο γιατρό...

Σηκώνω τα μάτια από τις ξυλογραφίες και τις χαλκογραφίες και πέφτει το βλέμμα μου στην ανοιχτή τηλεόραση, μέρες που είναι Πολυτεχνείου μνήμης, και την ευγνωμονώ που έφερε την κυρία κάτοχο του ιστορικού και καλλιτεχνικού θησαυρού σ' επαφή με μένα. Από κει με ξέρει και με δέχεται με τους... κόκκινους. Συνάμα ξερνάω. Κάποιος παίζει αντιστασιακά τραγούδια και μοντάρει το φιλμ της εισόδου του τανκς στο Πολυτεχνείο για να σατιρίσει τον Καρβέλα και την Πάνια. Σ' αυτό το κουτί, μπροστά και μέσα, άνθρωποι και ποντίκια στέκονται, σκέπτονται και ζουν. Αλλοι υπέρ των ανθρώπων κι άλλοι εναντίον τους... Χαλάλι. Στην επιλογή κρινόμαστε. Στον Πολιτισμό και την Παιδεία που δεινοπαθούν τώρα που τα θηρία και τα ενσωματωμένα και τα ξαμολημένα, ξαναγράφουν - νομίζουν! - την Ιστορία.

Στα 90χρονα του Κόμματος καλύτερο δώρο δε θα μπορούσε να 'ρθει από το κοινωνικό πουθενά των ημερών (...) Λίγα χωράνε εδώ για το μεγαλείο του Δημήτρη Μεγαλίτη. Θα επανέλθω σε επόμενα κείμενα. Ομως για το τι ακριβώς σημαίνει να εξοικονομείς υπέρ των άλλων, το υπόλοιπο κείμενο το αφήνω στον Γιώργο Κοτζιούλα, που το 1946 γράφει άρθρο με τίτλο «Τα σχέδια του Δημήτρη», το οποίο περιλαμβάνεται στο λεύκωμα.

«Το χειμώνα, λοιπόν, του 1943, που ήταν ένας απ' τους πιο σκληρούς για τον πληθυσμό και τ' αντάρτικο της ορεινής Ηπείρου, μας έκανε την εμφάνισή του στα χιονισμένα Τζουμέρκα ένας λίγο περίεργος ελασίτης (...) με λεπτό πρόσωπο και μια χλωμάδα συμπαθητική που έδειχνε άνθρωπο πολιτείας. Ο επισκέπτης αυτός, που είχε κρεμασμένο απ' τον ώμο του αντίς άλλο όπλο ένα πέτσινο σακούλι δεν ήταν άλλος από τον επιλεγόμενο Δημήτρη (...) Αθηναίος την καταγωγή, ανεψιός του περίφημου Γεράσιμου Βώκου, είχε πάει κι ο ίδιος στο Παρίσι να σπουδάσει ζωγραφική. Από κει βρέθηκε ανακατωμένος με τους κοινωνικούς αγώνες κι έκανε ένα διάστημα εξορία ή φυλακή. Εκεί μάλιστα είχε πάθει και η υγεία του λίγο. Τώρα είχε ανέβει κι αυτός στα βουνά (...) και υπηρετούσε στο Γενικό Στρατηγείο, στο καλλιτεχνικό τμήμα (...) Από κει είχε έρθει τώρα αποστολή, αυτός μ' έναν άλλον (...) για να κινηματογραφήσουν πρόσωπα, σκηνές, τοπία του αγώνα (...) Δεν είναι μόνο οι δυσκολίες που είχε να ξεπεράσει για να συλλέξει επί τόπου το υλικό του (...) σταματούμε μονάχα στο σημείο που χρειάστηκε να το τυπώσει. Με τι κεφάλαια θα γινόταν αυτό; (...) Τότε αυτός ο χλωμός, ο αδύνατος άνθρωπος βρήκε την υπομονή να επιτελέσει ένα άλλο κατόρθωμα. Σκύβοντας ολημέρα στη μοναχική κάμαρά του επίμονος, προσεχτικός, ακατάβλητος, ξεσήκωνε μια μια τις ίδιες εκείνες γραμμές απάνω στο μέταλλο. Εμαθε ο ίδιος επίτηδες Λιθογραφία! Ετσι το μεγαλύτερο μέρος απ' τα έξοδα είχε εξουδετερωθεί (...) Το χαρτί δόθηκε με πίστωση. Κι έτσι βγήκε το βιβλίο, ανώτερο από κάθε προσδοκία. Οσο να γίνουν όμως αυτά, με το καθημερινό σκύψιμο και το τρέξιμο στα τυπογραφεία ο ευαίσθητος οργανισμός του καλλιτέχνη δέχτηκε νέον κλονισμό. Σφράγισε ένα έργο τέχνης με το αίμα της καρδιάς του».

Υ.Γ. Οι βάρβαροι δε θα διαβούνε!


Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ