Το «πράσινο φως» στο μεγάλο κεφάλαιο να εφορμήσει - μέσω νέων «εναλλακτικών» προϊόντων, όπως αυτό του αγροτοτουρισμού, περιηγητικού, ακόμη θρησκευτικού τουρισμού - σε κάθε ορεινό όγκο της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας, δίνει το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για τον Τουρισμό, που προωθεί η κυβέρνηση μέσω του ΥΠΕΧΩΔΕ.

Στόχος του εγχειρήματος, όπως ομολογείται, είναι η αύξηση της επιχειρηματικότητας, η προσέλκυση του πολυτελούς τουρισμού, αλλά και η επιμήκυνσή του όλο το χρόνο και όχι μόνο την περίοδο του καλοκαιριού. Στόχος, μέσω του οποίου προωθείται η εμπορευματοποίηση ορεινών όγκων και φυσικών οικοσυστημάτων και η συγκέντρωση της παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων στα χέρια λίγων επιχειρηματιών.

Στο πλαίσιο αυτό προωθούνται πολεοδομικά και άλλα κίνητρα. Οπως αυτό, για παράδειγμα, της δόμησης εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών που ορίζεται σε 4 στρέμματα και με μέγιστη πυκνότητα 6 κλίνες ανά στρέμμα, που παρέχεται για «περιοχές με κυρίαρχες χρήσεις άλλες από τον τουρισμό και δυνατότητα ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού», που προβλέπει το Ειδικό Χωροταξικό.

Στην κατηγορία αυτή του εναλλακτικού τουρισμού εντάσσεται μεγάλος αριθμός νησιών, αλλά και περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, όπως Δαδιά - Σουφλί, Κερκίνη, Βέρμιο - Καϊμακτσαλάν - Εδεσσα - Βέροια - Νάουσα, Καστοριά - Φλώρινα - Πρέσπες, περιοχή Βόρειας Πίνδου - Ζαγορίου - Τζουμέρκων - ορεινός όγκος Δυτικής Θεσσαλίας, Ολυμπος - Κίσσαβος - Μαυροβούνι, Ορεινός όγκος Στερεάς Ελλάδας, Ορεινός όγκος Πελοποννήσου, Ορεινός χώρος κεντρικής και Δυτικής Κρήτης (Ιδη κ.ά.).

Πρέπει να σημειώσουμε ότι - κατά σύμπτωση... - αρκετές από τις περιοχές αυτές που κατονομάζει το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο επλήγησαν από την πύρινη λαίλαπα του περασμένου καλοκαιριού (Κίσσαβος, Γράμμος, ορεινός όγκος Πελοποννήσου κ.ά.), ενώ ταυτόχρονα διακινούνται γι' αυτές σχέδια επιχειρηματικής «αξιοποίησής» τους, δηλαδή εμπορευματοποίησής τους, με πιο πρόσφατο αυτό του Κισσάβου.

Μοχλός για την ανάπτυξη αυτών των σχεδιασμών είναι η εταιρεία «Αγροτουριστική ΑΕ», η οποία δείχνει να προηγείται του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου, αν όχι να το υπαγορεύει. Σήμερα, ο «Ρ» αποκαλύπτει ότι η εταιρεία από τον περσινό Γενάρη έχει εκπονήσει «Μελέτη πιλοτικού Προγράμματος Ανάπτυξης Εναλλακτικού Τουρισμού» για το Νομό Ρεθύμνου...

Από τις 5 Νοέμβρη 2007, ο νομός Ρεθύμνου και ειδικότερα η περιοχή των Ζωνιανών, απασχόλησαν την επικαιρότητα με αφορμή τη μεγάλη αστυνομική επιχείρηση που έγινε, την ενέδρα που στήθηκε και τον κλοιό αστυνομοκρατίας στην ευρύτερη περιοχή. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών είχε επισημάνει τότε ότι υπάρχει ανάγκη να αντιμετωπιστεί η εγκληματικότητα και να αποκατασταθεί η τάξη στην περιοχή.

Μάλιστα, γι' αυτό το λόγο μεγάλες αστυνομικές δυνάμεις έμειναν στην περιοχή κάνοντας καθημερινούς ελέγχους - ακόμα και μπροστά στα μάτια μικρών παιδιών ή σε σπίτια που κατοικούσαν άτομα με αναπηρίες - ενώ προχώρησαν σε δεκάδες συλλήψεις με την κατηγορία της οπλοκατοχής, εμπορίας ναρκωτικών κ.ά. Μόλις πριν από μερικές μέρες αποχώρησε το μεγαλύτερο μέρος των αστυνομικών δυνάμεων. Αστυνομικοί παραμένουν στην περιοχή, ενώ προχωρά η κατασκευή αστυνομικού τμήματος στα Ζωνιανά.

Θυμίζουμε τα παραπάνω για ένα λόγο. Τους προηγούμενους τρεις μήνες που τα Ζωνιανά ήταν αστυνομοκρατούμενη περιοχή, συνέβαιναν και άλλα πράγματα άσχετα - φαινομενικά - με την αστυνομική επιχείρηση.

Στις 29 Νοέμβρη 2007 (κι ενώ οι δυνάμεις της αστυνομίας κυριαρχούσαν σε πολλές περιοχές του Ρεθύμνου) έγινε μια εκδήλωση στην οποία συμμετείχαν ο περιφερειάρχης Κρήτης, ο νομάρχης Ρεθύμνου, ο δήμαρχος Αρκαδίου, δήμαρχοι και εκπρόσωποι φορέων κ.ά. Στην εκδήλωση στην αίθουσα του συλλόγου ξενοδόχων, παρουσιάστηκε ένα ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Ανάπτυξης Εναλλακτικού Τουρισμού Ρεθύμνου που έχει εκπονήσει η «Αγροτουριστική ΑΕ», εταιρεία που ιδρύθηκε το 2001 και εποπτεύεται από το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης.

Σκοπός του προγράμματος, όπως αναφέρει η «Αγροτουριστική», «είναι να σχεδιάσει και να υλοποιήσει έργα ανάπτυξης κατάλληλων ειδικών εναλλακτικών μορφών τουρισμού στο νομό, με στόχο τη συνολική ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος». Στόχοι του προγράμματος είναι:

• Η αύξηση της επιχειρηματικότητας τόσο μέσω υπηρεσιών, όσο και μέσω υποδομών (σε βάθος χρόνου).
• Η αύξηση της τουριστικής κίνησης μέσα από τις προτεινόμενες θεματικές δράσεις, με 500 - 1.000 επισκέπτες στις νέες δράσεις τον πρώτο χρόνο και 5 - 10.000 επισκέπτες στις προτεινόμενες δράσεις σε μια τριετία.

Το πιλοτικό πρόγραμμα αφορά τις περιοχές: Αρκάδι - Ελεύθερνα - Μαργαρίτες. Ενώ θα επεκταθεί και σε άλλες περιοχές όπως Αργυρούπολη, Επισκοπή, Αξός, Ζωνιανά, Ανώγεια.

Το πρόγραμμα αυτό είχε κατατεθεί από την «Αγροτουριστική» από τον Γενάρη του 2007. Οπως, αναφέρεται σε μηνιαία έκδοση της εταιρείας (Φλεβάρης 2007), «έχει στόχο την προσέλκυση υψηλού επιπέδου τουρισμού σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, καθώς και την αύξηση του μέσου χρόνου παραμονής στο νομό». Ουσιαστικά, όπως αναφέρει η Μελέτη του Πιλοτικού Προγράμματος για το Ρέθυμνο, το όλο πρόγραμμα θα υλοποιηθεί με βάση το μοντέλο του λεγόμενου «πράσινου τουρισμού», δηλαδή τουρισμός με έμφαση την οικοπεριπέτεια.

Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Αναφέρει συγκεκριμένα λοιπόν τις εξής «δράσεις»: Αθλητικές διοργανώσεις, βίλες, γαστρονομία, απλό Γιότινγκ, Θαλασσοθεραπεία, θεματικές κρουαζιέρες, μεγάλα συνέδρια, ξενοδοχεία υψηλών και χαμηλών κατηγοριών, ενοικιαζόμενα δωμάτια, περιηγητικός τουρισμός, φυσιολατρικός τουρισμός, τουρισμός περιπέτειας, ταξίδια κινήτρων, κρουαζιέρες γενικού ενδιαφέροντος κ.ά.

Είναι προφανές ότι εάν το πρόγραμμα υλοποιηθεί, τότε ο χαρακτήρας της περιοχής και τα παραγωγικά πρότυπα όχι μόνο θα αλλάξουν σε βάρος των φτωχών αγροτών και κτηνοτρόφων που είναι η πλειοψηφία του πληθυσμού στην επαρχία του Ρεθύμνου, αλλά δεν αποκλείεται να μετατραπούν περιοχές όπως τα Ζωνιανά ή τα Ανώγεια σε ένα είδος... ΜΟΝΤΕ ΚΑΡΛΟ για τα υψηλά εισοδήματα. Αλλωστε, όπως αναφέρεται παρακάτω, τέτοιες θεματικές δράσεις «μπορούν να απαντήσουν σε επιμέρους ανάγκες επιμέρους κοινών, τα οποία χρέος μας είναι να συσχετίσουμε τόσο με την ανταγωνιστικότητά τους όσο και με τους πόρους και τις υποδομές και την κουλτούρα της περιοχής ώστε να μεγιστοποιήσουμε το αποτέλεσμα. Η ελκυστικότητα έχει να κάνει κυρίως με την κερδοφορία και η ανταγωνιστικότητα με τη δυνατότητα να προωθηθεί».

Η «Αγροτουριστική» μάλιστα, σε άλλο σημείο της μελέτης θεωρεί «αναγκαία τη συμβουλευτική υποστήριξη των ενδιαφερόμενων επιχειρηματιών για προσανατολισμό δραστηριοτήτων». Επιπλέον, σημειώνεται ότι «ο πρώτος στόχος είναι η ύπαρξη 10 - 20 άμεσα νέων επιχειρηματικών προσπαθειών είτε από υφιστάμενες επιχειρήσεις είτε από νέες επιχειρήσεις βασικά του χώρου των υπηρεσιών. Δεύτερος στόχος είναι 5 - 10 νέες επενδύσεις τουριστικών υποδομών σε ένα χρονικό ορίζοντα τριετίας».

Σε ό,τι αφορά τα ξενοδοχεία εντοπίζει ανάγκη για νέες μεγάλες επενδύσεις, αφού «υπάρχουν ξενοδοχεία μόνο στους παραθαλάσσιους δήμους, δεν υπάρχουν στα ορεινά ξενοδοχειακές μονάδες παρά μόνο ξενώνες» (σύνολο ξενοδοχείων στο Ρέθυμνο 278, εκ των οποίων τα 134 στο Δήμο Ρεθύμνου, 1 στα Ανώγεια... κλπ.)

Εχει σημασία να θυμίσουμε σε αυτό το σημείο ότι αντίστοιχα σχέδια ανάπτυξης αγροτουριστικού τύπου υπήρχαν και πριν τις καταστροφικές πυρκαγιές της Πελοποννήσου, στο Γράμμο αλλά και πολλές άλλες περιοχές της χώρας.

Για να πάρει ο αναγνώστης μια γεύση του τι σημαίνει αγροτουρισμός, αρκεί να αναφέρουμε ότι στο πρόγραμμα δράσης της «Αγροτουριστικής» προβλέπεται η «προώθηση καινοτομικών δράσεων στους τομείς της Αγροτικής Οικονομίας και του Εναλλακτικού Τουρισμού». Δηλαδή, δώστε τα δάση και τη γη στο κεφάλαιο...

Εδώ και αρκετό καιρό προωθούνται 7 «αναπτυξιακά προγράμματα» έχοντας ως σύνθημα: «Αγροτουρισμός ίσον τουρισμός 12 μήνες το χρόνο». Από το Γενάρη του 2005 μέχρι και το Μάη του 2006 είχαν απευθυνθεί στην εταιρεία «Αγροτουριστική ΑΕ» περίπου 600 ενδιαφερόμενοι - υποψήφιοι επενδυτές, με κύριο ενδιαφέρον στην περιφέρεια...