Στις 12 Απρίλη του 2006, η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ έβαλε την υπογραφή της στην κατάπτυστη Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) 2006-2007. Ανάμεσα σε άλλα, η Σύμβαση προέβλεπε «αυξήσεις» στους μισθούς και το μεροκάματο της τάξης των 0,77 ευρώ μεικτά την ημέρα. Με βάση αυτή τη σύμβαση (την οποία ο τότε πρόεδρος της ΓΣΕΕ και σημερινός της ΟΚΕ Χρ. Πολυζωγόπουλος είχε χαρακτηρίσει «έντιμο συμβιβασμό»), ο κατώτερος μισθός διαμορφώθηκε στα 657,89 και το μεροκάματο στα 29,39 ευρώ μεικτά, από 1/5/2007.

Και μόνο το γεγονός ότι η κυβέρνηση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ έσπευσαν να χαιρετίσουν τη συμφωνία είναι ενδεικτικό για το ποιους ωφέλησε και ποιους έβλαψε η ΕΓΣΣΕ. Αλλωστε, οι ίδιοι οι αριθμοί αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα: με 657 ευρώ το μήνα μεικτά δεν είναι δυνατόν να επιβιώσει κανείς σήμερα. Πόσο μάλλον να καλύψει σύγχρονες ανάγκες, να σχεδιάσει μακροπρόθεσμα τη ζωή του, να δημιουργήσει οικογένεια. Από αυτή τη σκοπιά και μόνο, η σύμβαση που υπέγραψε η πλειοψηφία είναι απαράδεκτη.

Στα παραπάνω πρέπει να προστεθούν τα επιπλέον εμπόδια που έβαλε η ΕΓΣΣΕ στις κλαδικές διεκδικήσεις για ικανοποιητικές αυξήσεις στους μισθούς και τα μεροκάματα. Η υπογραφή της απέτρεψε την έκφραση των αγωνιστικών διαθέσεων, δυσκόλεψε την ανάπτυξη κοινών και συντονισμένων αγώνων μεταξύ κλάδων. Ενώ έδωσε και το αναγκαίο άλλοθι που ζητούσαν οι εργοδότες για να οχυρωθούν πίσω από «αυξήσεις» πείνας και να οξύνουν την επίθεση ενάντια στον ίδιο το θεσμό των Συλλογικών Συμβάσεων.

Πριν από λίγες μέρες, την 1η του Νοέμβρη, η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ αποφάσισε και έδωσε στη δημοσιότητα το πλαίσιο για τη νέα ΕΓΣΣΕ, οι διαπραγματεύσεις για την υπογραφή της οποίας θα ξεκινήσουν άμεσα. Πριν σχολιάσει κανείς το περιεχόμενο, αξίζει να σταθεί σ' αυτόν καθ' αυτόν το χαρακτήρα που για μια ακόμη φορά επιχειρεί να δώσει στη μάχη της Σύμβασης η συνδικαλιστική πλειοψηφία.

Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι τα αιτήματα που διατυπώνει η ΓΣΕΕ προσεγγίζουν σε ορισμένα σημεία ακόμα και φραστικά τις αξιώσεις των εργοδοτών. Αρρηκτα δεμένο μ' αυτό είναι και το γεγονός ότι η πλειοψηφία επιχειρεί να παρουσιάσει τη Σύμβαση σαν μια επετειακού χαρακτήρα διαπραγμάτευση, μακριά από το πεδίο της ταξικής πάλης. Σαν μια ευκαιρία καμπανιακής «αγωνιστικής» έξαψης - για τα μέτρα της ΓΣΕΕ - μακριά από την αναγκαία έγκαιρη προετοιμασία των εργαζομένων, την ανάπτυξη μαζικών και πολύμορφων πανεργατικών αγώνων.

Κρύβει συνειδητά από τους εργαζόμενους το σύνθετο ιδεολογικό, συνδικαλιστικό και πολιτικό χαρακτήρα της μάχης, προσπαθώντας να αποτρέψει τα χειρότερα για το κεφάλαιο: Την ανάπτυξη πραγματικά μαζικών ταξικών αγώνων, σε σύγκρουση με την εργοδοσία και τα κόμματά της, ως την αναγκαία προϋπόθεση για να αποσπάσουν οι εργαζόμενοι κατακτήσεις. Να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για πιο ριζοσπαστικές αλλαγές προς όφελος της εργατικής λαϊκής οικογένειας.

Ως προς το περιεχόμενο των αιτημάτων που διατυπώνει η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, είναι απαραίτητες δυο παρατηρήσεις. Πρώτο, τα μισθολογικά και άλλα αιτήματα κινούνται σταθερά στη λογική της «ανταγωνιστικότητας» του κεφαλαίου και των «αντοχών της οικονομίας», χωρίς ούτε στο ελάχιστο να γίνεται λόγος για τις σύγχρονες και πραγματικές ανάγκες των εργαζόμενων, για το ύψος του παραγόμενου πλούτου, που αντικειμενικά έχει έναν και μόνο παραγωγό, άρα και δικαιούχο: Τον εργάτη.

Δεύτερον, το πλαίσιο της ΓΣΕΕ σε ό,τι αφορά τα λεγόμενα θεσμικά αιτήματα των εργασιακών σχέσεων δεν μπορεί να ιδωθεί ξέχωρα από τη συζήτηση που έχει ήδη ξεκινήσει και εντείνεται στα πλαίσια της ΕΕ για την αναμόρφωση του Εργατικού Δικαίου, μέσω και της λεγόμενης Πράσινης Βίβλου. Και σ' αυτό το σημείο, η τακτική της πλειοψηφίας της ΓΣΕΕ είναι διπλά αντιδραστική και επικίνδυνη. Γιατί επί της ουσίας επιδιώκει μέσω της Σύμβασης να δημιουργήσει τετελεσμένα σε βάρος των εργαζομένων, ώστε να έρθει μετά η όποια κυβέρνηση να νομοθετήσει πάνω σε «αυτονόητα» πράγματα και παγιωμένες καταστάσεις. Αυτή είναι η βρώμικη δουλιά που ανέλαβε να φέρει σε πέρας η συνδικαλιστική πλειοψηφία, ανταποκρινόμενη στα «κοινωνικοεταιρικά» της καθήκοντα.

Για τα μισθολογικά αιτήματα, λίγος λόγος μπορεί να γίνει. Το αιτιολογικό σκεπτικό της ΓΣΕΕ παραπέμπει σε απολογητική έκθεση προς το κεφάλαιο, επειδή είναι υποχρεωμένη να ζητήσει ακόμα και αυτή την «αύξηση» της πείνας! Με γενικόλογες φράσεις, κάνει λόγο για αυξήσεις που θα πρέπει να παίρνουν υπόψη τους την «αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή», την «προβλεπόμενη αύξηση της παραγωγικότητας το 2008», τη «σταδιακή σύγκλιση της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα με την ΕΕ των 15», καθώς και την «κάλυψη απωλειών εισοδήματος λόγω αύξησης της τιμής του πετρελαίου».

Καμιά πρωτοτυπία. Τα ίδια ακριβώς έλεγε και πριν από δυο χρόνια, για να καταλήξει στην υπογραφή των 0,77 ευρώ αύξηση την ημέρα, κι αυτά μεικτά. Ασχετα με το ποιο ποσοστό θα προβάλει δημαγωγικά και πάλι, οι όποιες «αυξήσεις» τελικά συμφωνηθούν θα επιφέρουν απώλεια και όχι αύξηση στο εισόδημα των εργαζομένων, σε μια περίοδο μάλιστα που η εργοδοτική κερδοφορία έχει αποδεδειγμένα κάνει άλματα.

Ως προς τα θεσμικά αιτήματα και σε συνέχεια των όσων αναφέρθηκαν παραπάνω, τρία είναι τα σημεία που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον: Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, η μερική απασχόληση και οι ομαδικές απολύσεις.

1. Για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, η πλειοψηφία διατυπώνει το αίτημα της «πλήρους και αποκλειστικής υπαγωγής της στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και συλλογικές συμβάσεις» («Αίτημα της ΓΣΕΕ είναι να συμφωνηθεί ρήτρα στη νέα ΕΓΣΣΕ για δυνατότητα σύναψης συμφωνιών διευθέτησης μέσα από όλα τα είδη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας [του άρθρου 3 του Ν.1876/90] και σε περίπτωση διαφωνίας, εκούσια προσφυγή στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας»).

Με μια μονοκοντυλιά, η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ νομιμοποιεί και τυπικά τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Την κατάργηση δηλαδή του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας, του 8ωρου - 7ωρου. Αποδέχεται σαν τετελεσμένο το αίτημα των εργοδοτών, που με τον 3385/05 απέκτησε και νομική υπόσταση. Και όχι μόνο αυτό. Ανοίγει το δρόμο για να περάσει η διευθέτηση μέσα από τις ίδιες τις Συλλογικές Συμβάσεις. Να υπογράφουν δηλαδή οι ίδιοι οι εργαζόμενοι την καταδίκη τους σε ανεξέλεγκτα ωράρια, στην επιμήκυνση του απλήρωτου χρόνου της εργασίας, στην πλήρη απορύθμιση της προσωπικής, οικογενειακής και προσωπικής τους ζωής. Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Με δεδομένους τους συσχετισμούς στο συνδικαλιστικό κίνημα, οι εργοδότες θα εξασφαλίζουν μέσα από μια κλαδική ή επιχειρησιακή σύμβαση τη διευθέτηση και στη συνέχεια θα την παρουσιάζουν σαν δεδομένη (και βέβαια κομμένη στις δικές τους ανάγκες) στους εργαζόμενους.

2. Για τη μερική απασχόληση η ΓΣΕΕ ζητάει «καθιέρωση ανώτατου ορίου ποσοστού απασχολούμενων με μειωμένη απασχόληση ίσο με το 10% του προσωπικού με πλήρη απασχόληση της συγκεκριμένης επιχείρησης».

Εδώ η ΓΣΕΕ ξεπερνάει κάθε πρόκληση. Την ίδια ώρα που το κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις του επιδιώκουν μέσω της γενίκευσης της μερικής απασχόλησης και των άλλων ελαστικών μορφών απασχόλησης να βαθύνουν την εργασιακή εκμετάλλευση, η συνδικαλιστική πλειοψηφία έρχεται να στρώσει το δρόμο με ροδοπέταλα, μπαίνοντας απλά σε ένα δημαγωγικό παζάρι για το ποσοστό της μερικής απασχόλησης! Τι λέει η ΓΣΕΕ στους εργαζόμενους; Αντί να κάνουμε αγώνες για πλήρη και σταθερή εργασία για όλους, αντί να διεκδικήσουμε την κατάργηση κάθε ελαστικής μορφής απασχόλησης που πλήττει κύρια τους νέους, με άμεση αντανάκλαση και στα ασφαλιστικά τους δικαιώματα, «ρεαλιστικό» και «αναγκαίο» είναι να διαπραγματευτούμε πόσο βαθιά θα πάει το μαχαίρι του κεφαλαίου στο νέο πετσόκομμα των εργασιακών δικαιωμάτων! Δεν πρόκειται απλά για μια ακόμα έκφραση της τακτικής της συναίνεσης και του συμβιβασμού. Είναι απροκάλυπτη εκδούλευση στους εργοδότες.

3. Τέλος, για τις ομαδικές απολύσεις, η ΓΣΕΕ ζητάει «να υπάρξει ρήτρα στην ΕΓΣΣΕ, με την οποία να επισημαίνεται η αναγκαιότητα ουσιαστικής και όχι τυπικής ενημέρωσης και διαβούλευσης με τους εκπροσώπους των εργαζομένων. Επίσης, να καθιερωθεί υποχρέωση κατάθεσης κοινωνικού σχεδίου (social plan) για τις επιχειρήσεις που προβαίνουν σε ομαδικές απολύσεις, παράλληλα με την ισχύουσα υποχρέωση για σύνταξη σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης και πριν από τις διαδικασίες πληροφόρησης και διαβούλευσης με τους εκπροσώπους των εργαζομένων».

Τι ακριβώς λέει η ΓΣΕΕ; Πρώτα απ' όλα, αναγνωρίζει κάθε δικαίωμα στους μεγαλοεργοδότες να απολύουν μαζικά εργαζόμενους και να κλείνουν επιχειρήσεις, στο όνομα της αύξησης της κερδοφορίας τους. Μόνη προϋπόθεση, να εξηγούν στους εκπροσώπους των εργαζόμενων, και μάλιστα με πειστικό τρόπο, την αναγκαιότητα των απολύσεων! Και δεύτερον, καλεί τους εργοδότες, πριν προχωρήσουν στις απολύσεις, να έχουν ήδη καταρτίσει κάποιου είδους σχέδιο για το τι θα απογίνουν οι απολυμένοι. Δηλαδή, με ζεστό κρατικό χρήμα να έχουν - στην καλύτερη περίπτωση - εξασφαλίσει κάποιο πρόγραμμα κατάρτισης. Ούτε κουβέντα δεν τολμάει να αρθρώσει για το κυνήγι του κέρδους που επιβάλλει τις απολύσεις και ευθύνεται για την ανεργία. Ούτε βέβαια για την πραγματική προστασία των ανέργων, με μέτρα πραγματικής στήριξης, αφού είναι οι μόνοι που δε φταίνε για το γεγονός ότι πετάχτηκαν εκτός παραγωγής.