Κυριακή 11 Νοέμβρη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΔΙΕΘΝΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
«Η 90ή επέτειος της Μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης: Η επικαιρότητα και διαχρονική αξία των ιδεών της»

«Οι κομμουνιστές στην πάλη κατά του ιμπεριαλισμού, για το σοσιαλισμό»

Ο Β.Ι. Λένιν σε ομιλία του, στα πρώτα χρόνια της Σοβιετικής εξουσίας
Ο Β.Ι. Λένιν σε ομιλία του, στα πρώτα χρόνια της Σοβιετικής εξουσίας
Η ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγα, στη Διεθνή Συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε από τις 3 έως τις 5 του Νοέμβρη στο Μινσκ της Λευκορωσίας.

Αγαπητοί σύντροφοι,

Αισθανόμαστε ιδιαίτερη χαρά που η φετινή Διεθνής Συνάντηση των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων μας, με θέμα τα 90 χρόνια από τη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, φιλοξενείται στην πρωτεύουσα μιας πρώην Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, της Λευκορωσίας. Χαιρετίζουμε τις εκδηλώσεις που θα ακολουθήσουν στη Μόσχα.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση αποτελεί κοσμοϊστορικό γεγονός, το μεγαλύτερο στον 20ό αιώνα, που σφραγίζει και σήμερα την πορεία της ανθρωπότητας. Από το 1917 ο διεθνής καπιταλισμός ήταν υποχρεωμένος να έχει ως πρώτη αναφορά της πολιτικής του την ύπαρξη του «αντίπαλου δέους».

Η ιστορική προσφορά του σοσιαλισμού στον 20ό αιώνα αποτελεί κληρονομιά για το σύγχρονο επαναστατικό κίνημα και πολύτιμη παρακαταθήκη για το αύριο, και σαν τέτοια πρέπει να τη μελετούμε και να την υπερασπιζόμαστε απέναντι στο ταξικό μίσος που προκάλεσε στην αστική τάξη και στους συμμάχους της.

Χάρη στην Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση διαμορφώθηκαν οι προϋποθέσεις για να γίνουν πράξη λαϊκά δικαιώματα πρωτόγνωρα στους εργαζόμενους ακόμα και των πιο αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών.

Μπολσεβίκοι, καθ' οδόν προς τα χειμερινά ανάκτορα
Μπολσεβίκοι, καθ' οδόν προς τα χειμερινά ανάκτορα
Οι κατακτήσεις των εργατών και αγροτών, των γυναικών, των νέων ανθρώπων στο πλαίσιο της σοβιετικής εξουσίας επέδρασαν υπέρ των εργαζομένων στις καπιταλιστικές χώρες. Ηταν ένας βασικός παράγοντας που υποχρέωσε τα αστικά κυβερνητικά κόμματα, φιλελεύθερα και σοσιαλδημοκρατικά, σε παραχωρήσεις προς την εργατική τάξη.

Οι κατακτήσεις αυτές της σοβιετικής εξουσίας αποτελούν και σήμερα άπιαστο όνειρο για την εργατική τάξη, τους εργαζόμενους και τις πλατιές λαϊκές μάζες σ' όλες τις καπιταλιστικές χώρες, ακόμα και τις πιο αναπτυγμένες.

Η εκτίμησή μας είναι πως η ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος αποτελεί αντεπανάσταση, που έφερε μια μεγάλη κοινωνική οπισθοδρόμηση κι όχι μόνο στην ΕΣΣΔ και στις άλλες σοσιαλιστικές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και στις όποιες κατακτήσεις είχαν οι εργαζόμενοι στις καπιταλιστικές χώρες.

Απορρίπτουμε και τον όρο «κατάρρευση» του σοσιαλιστικού συστήματος, επειδή προσδίδει χαρακτήρα νομοτέλειας στην αντεπαναστατική διαδικασία, κρύβει την κοινωνική διαπάλη, τις προϋποθέσεις εξέλιξής της σε ανοιχτή ταξική πάλη.

Ορισμένα βασικά συμπεράσματα και διδάγματα της Οχτωβριανής Επανάστασης

1. Το κόμμα των Μπολσεβίκων αντιμετώπισε ως ενιαίο, αδιαχώριστο σύνολο την οικονομική, την πολιτική και την ιδεολογική πάλη της εργατικής τάξης.

Στιγμιότυπο από τη Διεθνή Συνάντηση
Στιγμιότυπο από τη Διεθνή Συνάντηση
Η ολόπλευρη θεωρητική προετοιμασία του κόμματος των Μπολσεβίκων, υπό την ηγεσία του Λένιν, το έκανε ικανό να εκτιμά σωστά τη διάταξη και το συσχετισμό των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, να δείχνει την κατάλληλη πολιτική ευελιξία, χωρίς να απομακρύνεται από το στρατηγικό στόχο, να προσαρμόζεται θετικά και να επεξεργάζεται τα ανάλογα σε κάθε στιγμή συνθήματα, μέσα σε μια ρευστή, σύνθετη και γοργά εξελισσόμενη κατάσταση.

Μόνο το Κομμουνιστικό Κόμμα και κανένα άλλο κόμμα, όσο ριζοσπαστικό και αν είναι, μπορεί να μεταδώσει τη σοσιαλιστική-κομμουνιστική ιδεολογία στην εργατική τάξη, ως συνειδητή και οργανωμένη πρωτοπορία της. Ακριβώς εδώ βρίσκεται η ανάγκη της ύπαρξης του Κομμουνιστικού Κόμματος. Δεν μπορεί να υποκατασταθεί με καμιά άλλη μορφή πολιτικού κόμματος. Η ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική του αυτοτέλεια είναι αδήριτη ανάγκη, δεν μπορεί να διαχέεται μέσα σε σχήματα συμμαχίας. Αυτοτελές Κομμουνιστικό Κόμμα και πολιτική συμμαχιών συνδυάζονται θαυμάσια. Είναι όρος και για να ενισχύεται και η ίδια η συμμαχία, που είναι υποχρέωσή μας να την προωθούμε, όσο τουλάχιστον εξαρτάται από εμάς.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ταξικός αντίπαλος δεν παραιτείται από τη χρήση του μαστιγίου, της βίας κατά του εργατικού, του κομμουνιστικού κινήματος. Οπως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο αντικομμουνισμός πλήττει ευρύτερα κάθε ριζοσπαστικό κίνημα, ολόκληρο το λαϊκό κίνημα και τις ταξικές, τις λαϊκές οργανώσεις του.

Η Αλ. Παπαρήγα στο βήμα της Διεθνούς Συνάντησης
Η Αλ. Παπαρήγα στο βήμα της Διεθνούς Συνάντησης
Ο ταξικός αντίπαλος ποτέ δεν παραιτείται και από την προσπάθεια της συστηματικής και μελετημένης ιδεολογικής πίεσης πάνω στα Κομμουνιστικά Κόμματα, αξιοποιώντας και τις δυνάμεις του ρεφορμισμού και οπορτουνισμού. Τα αστικά κόμματα αξιοποιούν στο έπακρο την υποχώρηση του επαναστατικού κινήματος μετά το 1989, αλλά και τα σοβαρά προβλήματα προσανατολισμού και ενότητας του κομμουνιστικού κινήματος.

Επομένως, είναι υποχρέωση να επαγρυπνούμε απέναντι στην ιδεολογική πίεση, να μην υποτιμάμε τον αντίπαλο.

Οταν λέμε επαγρύπνηση δεν εννοούμε βεβαίως την περιχαράκωση και αναδίπλωση, το δισταγμό μας να συγχωνευόμαστε με τις λαϊκές μάζες, να επιδιώκουμε συμμαχίες. Οπως δεν πρέπει να ταυτίζουμε τα ερωτήματα ή τις αρνητικές κρίσεις εργαζομένων για το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε, με τη συστηματική διαβρωτική αντικομμουνιστική προπαγάνδα των αστών, των οπορτουνιστών.

Το γεγονός ότι στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες η ανατροπή καθοδηγήθηκε από τις κομματικές και κρατικές ηγεσίες δείχνει αυτό που επιβεβαιώνει όλη η ιστορία του εργατικού κινήματος: Ο οπορτουνισμός στην εξέλιξή του, ιδιαίτερα σε συνθήκες όξυνσης της ταξικής πάλης, ολοκληρώνεται σε αντεπαναστατική δύναμη.

Η ιδεολογική θωράκιση είναι επιτακτικό καθήκον για ένα Κομμουνιστικό Κόμμα που παραμένει ορθό, πιστεύει στην επιστημονική θεωρία του σοσιαλισμού, παλεύει για το σοσιαλισμό. Η πείρα του ΚΚΕ δείχνει ότι η καλύτερη θωράκιση επιτυγχάνεται με τη συνεχή προσπάθεια να ανεβαίνει, να αναπτύσσεται η ιδεολογική στάθμη του Κόμματος και της Κομμουνιστικής Νεολαίας. Με την όσο γίνεται βαθιά γνώση της θεωρίας μας, της φιλοσοφίας, της πολιτικής οικονομίας, της θεωρίας της επαναστατικής πολιτικής, αλλά και της ιστορίας του κομμουνιστικού κινήματος. Απαιτείται σταθερά και απαρέγκλιτα να παρακολουθούμε τις εξελίξεις, τις αλλαγές που εμφανίζονται, τα νέα φαινόμενα. Να αναπτύσσουμε σύγχρονες επιστημονικές μελέτες ώστε να γίνεται όλο και πιο επιστημονικά επεξεργασμένη η πολιτική μας. Να εμπλουτίζουμε τη θεωρία μας, να έχουμε συνεχώς ανοιχτό το μέτωπο της έρευνας, αποφεύγοντας τον υποκειμενισμό, την προχειρότητα, τα εύκολα συμπεράσματα. Να εργαζόμαστε σε πολιτικά και θεωρητικά ζητήματα με πνεύμα διεθνιστικής συλλογικότητας.

2. Ο άθλος της Οχτωβριανής Επανάστασης και της οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ έγινε πραγματικότητα γιατί είχε, κατά κάποιον τρόπο, προηγηθεί ένας άλλος άθλος, που βεβαίως ήταν γέννημα ιστορικής ανάγκης. Η γέννηση της επιστημονικής θεωρίας του σοσιαλισμού, η οποία αποτελεί και την απόδειξη ότι ωρίμασαν οι υλικές αντικειμενικές συνθήκες για τη σοσιαλιστική επανάσταση. Προστίθεται η τεράστια θεωρητική επεξεργασία που έκανε ο Λένιν, στηριγμένος βεβαίως στο γιγάντιο έργο των κλασικών. Ο Λένιν δεν υπέκυψε στον πειρασμό να καταπιάνεται μόνο με τα οξυμένα και σύνθετα τρέχοντα προβλήματα. Το μπολσεβίκικο κόμμα βασίστηκε σε έναν πρωτοφανή όγκο επεξεργασιών, όχι μόνο σε σχέση με τα δεδομένα της ιστορικής φάσης που διήνυε, αλλά και με τις ανάγκες του μέλλοντος.

Δυστυχώς, δε μας έγινε δίδαγμα αυτό το προτέρημα του μπολσεβίκικου κόμματος. Κάτω βεβαίως και από την πίεση διώξεων, περιπετειών, παρανομίας, του πολέμου, αρκετά κόμματα πέσαμε στον πρακτικισμό, σε μια τυπική και επιφανειακή σε σχέση με τις ανάγκες μελέτη της θεωρίας μας.

Σήμερα, ας μας επιτραπεί να πούμε, δεν υπάρχει δικαιολογία, ύστερα μάλιστα από τις εμπειρίες της αντεπανάστασης. Οσο σύνθετα, πιεστικά και πρωτόγνωρα προβλήματα και να αντιμετωπίζουμε, δεν πρέπει, ούτε στιγμή, να παραμελούμε την ιδεολογική και πολιτική θωράκιση των στελεχών και μελών, την ανάδειξη ενός όσο γίνεται μεγαλύτερου αριθμού κομματικών μελών μαρξιστών επιστημόνων από την εργατική τάξη. Ικανών να μελετούν και να ερευνούν, ταυτόχρονα να μην αποσπώνται από την ταξική πάλη και την επαφή με τις λαϊκές μάζες.

3. Πολύ μεγάλη σημασία έχει να έχουμε ολοκληρωμένη θεωρητική άποψη για τη φάση που διανύει το καπιταλιστικό σύστημα, τις αναπροσαρμογές που επιχειρεί, καθώς συναντά δυσκολία να αναπαράγει το κοινωνικό κεφάλαιο με την ίδια σχετική ευκολία του παρελθόντος. Στις μέρες μας η στρατηγική του κεφαλαίου συνήθως χαρακτηρίζεται με τον όρο νεοφιλελευθερισμός, νεοφιλελεύθερη πολιτική. Δεν είναι ζήτημα όρου. Το κύριο όμως είναι να κατανοείται ευρύτερα ότι οι ιδιωτικοποιήσεις, η αλλαγή των εργασιακών σχέσεων, η κατάργηση λαϊκών κατακτήσεων, η κατάργηση των όποιων περιορισμών υπήρχαν στην ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων, εμπορευμάτων, η κατάργηση διεθνών συμφωνιών, δε συνιστούν απλά μια δογματική συντηρητική πολιτική, ή μια πολιτική παρέκκλιση, αλλά βαθύτερη εσωτερική ανάγκη του κεφαλαίου.

Ζούμε την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και ανταγωνισμών, ιδιαίτερα με επίκεντρο το ευρω-ασιατικό ενεργειακό τόξο και τη διαπάλη που γίνεται για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και δρόμων. Δρομολογούνται ανακατατάξεις στο συσχετισμό δυνάμεων μέσα στο σύστημα του ιμπεριαλισμού. Φαίνεται να δημιουργούνται συνθήκες για μια απότομη όξυνση όλων των αντιθέσεων του συστήματος. Οι ιμπεριαλιστές, αν και εμφανίζονται ενωμένοι στο πνίξιμο κάθε αντίστασης απέναντί τους, εμφανίζονται αναπόφευκτα διαιρεμένοι στο μοίρασμα της λείας, των αγορών, των ζωνών επιρροής.

Στο έδαφος αυτών των αντιθέσεων, τις οποίες πυροδοτεί ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός, δημιουργούνται νέες δυνατότητες στο να συσπειρωθούν ευρύτερες δυνάμεις στην πάλη ενάντια στο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Η πάλη αυτή, αντικειμενικά, συνδέεται πιο οργανικά με την προοπτική της ανατροπής του καπιταλισμού. Η ταξική πάλη βαθαίνει και για να είναι αποτελεσματική πρέπει να οδηγείται όλο και περισσότερο προς την κατεύθυνση της λύσης αυτής της αντίθεσης. Ο ρόλος της εργατικής τάξης και του κινήματός της, των κομμάτων της εργατικής τάξης, ο ταξικός προσανατολισμός του εργατικού κινήματος αποτελούν παράγοντες αυξανόμενης σημασίας για τη δυνατότητα δημιουργίας μαχητικών συμμαχιών σε αντιιμπεριαλιστική - αντιμονοπωλιακή - δημοκρατική κατεύθυνση με στόχο το σοσιαλισμό.

4. Μιλώντας για τις προοπτικές και τις προκλήσεις της πάλης για το σοσιαλισμό σήμερα, είναι απαραίτητο να αξιολογήσουμε την ιστορική συνεισφορά του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε στον 20ό αιώνα. Το σοσιαλιστικό σύστημα που δημιουργήθηκε τον 20ό αιώνα, με επικεφαλής την ΕΣΣΔ, επιχείρησε το μεγαλύτερο επίτευγμα της ανθρωπότητας, την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Ο Οχτώβρης δείχνει τον αναντικατάστατο ρόλο του ηγετικού καθοδηγητικού παράγοντα της σοσιαλιστικής επανάστασης, του Κομμουνιστικού Κόμματος, ως κόμματος νέου τύπου, σε σχέση με τα συμβιβασμένα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Δείχνει τη δύναμη του προλεταριακού διεθνισμού.

Μετά την ίδρυση του κόμματος των Μπολσεβίκων (1903) και αφού για αρκετά χρόνια ακολούθησε σκληρή ιδεολογική διαπάλη ανάμεσα στους εκφραστές των λενινιστικών και των οπορτουνιστικών απόψεων μέσα στο κόμμα, διαμορφώθηκε, για πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία, μια οργανωμένη δύναμη με καταστατικά καθορισμένα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των κομματικών μελών, με θεμελιακή αρχή λειτουργίας το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό: Δικαίωμα γνώμης και κριτικής, ενιαία δράση και πειθαρχία σαν ένας άνθρωπος, ύστερα από τη λήψη των αποφάσεων, γεροί δεσμοί με τις εργατικές - λαϊκές μάζες που δυναμώνουν όταν στο κόμμα αναπτύσσονται η εσωτερική δημοκρατία και η αυτοκριτική, στηριγμένες στην ανώτατη καθοδηγητική αρχή, τη συλλογικότητα.

5. Από τους καθοριστικούς παράγοντες της νίκης της Επανάστασης ήταν η πολιτική των Μπολσεβίκων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η λενινιστική θέση για τη μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού.

Μόνο αυτός ο δρόμος οδηγούσε σε μια δίκαιη ειρήνη, με την εξάλειψη της ταξικής εκμετάλλευσης και της ιμπεριαλιστικής καταπίεσης.

Επιβεβαιώθηκε πλήρως η λενινιστική θεωρία για τον αδύνατο κρίκο στο σύστημα του ιμπεριαλισμού. Σε συνθήκες ανισόμετρης οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης, που είναι απόλυτος νόμος του καπιταλισμού, υπάρχει η δυνατότητα νίκης της σοσιαλιστικής επανάστασης σε ορισμένες ή και σε μία χωριστά παρμένη χώρα.

Το νέο κράτος, της δικτατορίας του προλεταριάτου, που στηρίχτηκε στα Σοβιέτ, γέννημα της αυτενέργειας των μαζών μέσα στη φωτιά της επανάστασης του 1905 - 1907, αντικατέστησε τον παλιό κρατικό μηχανισμό, τον οποίο συνέτριψε η Οχτωβριανή Επανάσταση.

Η συντριβή του αστικού κράτους και των μηχανισμών του είναι αναγκαία γιατί «το σύγχρονο κράτος, όποια κι αν είναι η μορφή του, είναι μια ουσιαστικά καπιταλιστική μηχανή, κράτος των καπιταλιστών, ο ιδεατός συνολικός καπιταλιστής», όπως έγραφε ο Ενγκελς.

6. Η προσπάθεια της νεαρής σοβιετικής εξουσίας να οικοδομηθούν οι οικονομικές βάσεις του σοσιαλισμού προχώρησε σε συνθήκες ενός σκληρού αγώνα με τις δυνάμεις της ξένης στρατιωτικής επέμβασης και της εγχώριας αστικής τάξης, εν μέσω ιμπεριαλιστικής περικύκλωσης και εσωτερικής υπονόμευσης με συνωμοσίες, δολιοφθορές και δολοφονίες μπολσεβίκων.

Το γεγονός ότι οι βάσεις του σοσιαλισμού οικοδομήθηκαν αποτελεί έναν πρωτοφανή άθλο για τα μέχρι τότε δεδομένα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στη Ρωσία ενώ είχε αναπτυχθεί ο καπιταλισμός, ταυτόχρονα υπήρχαν προκαπιταλιστικές σχέσεις, η εργατική τάξη ήταν μειοψηφία σε σχέση με την πολυάριθμη αγροτιά.

Αποδείχτηκε ακόμη ότι οι εθνικές και ιστορικές ιδιαιτερότητες, που ασφαλώς υπάρχουν και πρέπει να παίρνονται σοβαρά υπόψη στην επεξεργασία της στρατηγικής, δεν αναιρούν τις νομοτέλειες του καπιταλισμού, της ταξικής πάλης και τελικά της σοσιαλιστικής επανάστασης. Στις «εθνικές ιδιαιτερότητες» στηρίχτηκαν κατά καιρούς διάφορες πολιτικές επιλογές οπορτουνιστικού χαρακτήρα, όπως το μεταπολεμικό ρεύμα του λεγόμενου ευρωκομμουνισμού. Αποδείχτηκε, ωστόσο, ότι παρά τις ιδιαιτερότητες κάθε χώρας, η γραμμή του «ευρωκομμουνισμού» ήταν ίδια σε όλες: Ηταν η γραμμή της άρνησης της επαναστατικής πολιτικής.

Για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού υπάρχουν γενικές νομοτέλειες που ισχύουν για όλες τις χώρες. Αφετηρία για το πέρασμα στο σοσιαλισμό είναι η επαναστατική κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη σε συνεργασία με τους συμμάχους της. Η κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής. Ο σοσιαλιστικός σχεδιασμός της οικονομίας.

Ανεξάρτητα από τη μορφή που θα πάρει, το σοσιαλιστικό κράτος από την άποψη της ταξικής ουσίας θα είναι επαναστατική εξουσία της εργατικής τάξης, η δικτατορία του προλεταριάτου.

Η σοσιαλιστική οικονομία προϋποθέτει την ανατροπή της ατομικής ιδιοκτησίας στα βασικά και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής και, επομένως, της κυριαρχίας των καπιταλιστικών σχέσεων. Τη μετατροπή των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής και υποδομών σε κοινωνική κρατική ιδιοκτησία, ιδιαίτερα σε ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, ορυκτό πλούτο, ορυχεία, ύδρευση, μεταφορές, βασικούς κλάδους μεταποίησης, τραπεζικό σύστημα, το σύστημα συγκέντρωσης, διοχέτευσης, διαχείρισης οικονομικών και υλικών πόρων, εξωτερικό εμπόριο, το συγκεντρωμένο δίκτυο εσωτερικού εμπορίου, τον τομέα της λαϊκής στέγης, την έρευνα, τα ΜΜΕ.

Δίπλα στον κοινωνικοποιημένο τομέα θα λειτουργεί ο παραγωγικός συνεταιρισμός των μικροϊδιοκτητών αγροτών, ανάλογα με τις συνθήκες της συγκεκριμένης χώρας. Θα αποκλείει την επιχειρηματική δραστηριότητα σε κρίσιμους για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης - που δεν μπορεί να είναι πλέον εμπόρευμα - τομείς, όπως, Εκπαίδευση, Υγεία, Πρόνοια, Κοινωνική Ασφάλιση, όπου θα υπάρχουν συστήματα αποκλειστικά δημόσια, ενιαία και δωρεάν.

Ο σοσιαλιστικός σχεδιασμός της οικονομίας εξυπηρετεί το βασικό νόμο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης: Την παραγωγή με κίνητρο την όλο και πιο πλατιά και πληρέστερη ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών, στη βάση της ανώτατης τεχνικής και τεχνολογίας, των σύγχρονων επιτευγμάτων της επιστήμης.

Δεν είναι τυχαίο ότι η κοινωνικοποίηση και ο σχεδιασμός, αλλά και το κράτος της εργατικής εξουσίας αντιμετωπίζονται με τόση λύσσα από τους αστούς και τους οπορτουνιστές. Ακόμα και σήμερα υψώνουν υποκριτικά τη σημαία της «αντισταλινικής» σταυροφορίας, για να αμαυρώσουν συνολικά την κομμουνιστική πάλη και προοπτική.

7. Εκτιμάμε σήμερα ότι η εξέταση της πορείας της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και των παραγόντων που οδήγησαν στην αποδυνάμωση, οπισθοδρόμηση και ανατροπή της αφορά τη βάση της, δηλαδή την οικονομία, τις κοινωνικοοικονομικές αιτίες που οδήγησαν στην καπιταλιστική παλινόρθωση.

Τελικά, παρά το γεγονός ότι θεωρητικά είναι λυμένο ζήτημα, η εμπειρία δείχνει ότι αξίζει να συζητηθεί ξανά τι είναι ο σοσιαλισμός σε σχέση με τον κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό του καπιταλισμού και του κομμουνισμού, με αφετηρία τις εξελίξεις στον 20ό αιώνα, αλλά και τις σύγχρονες αντιλήψεις και πρακτικές.

Δε θεωρούμε το σοσιαλισμό ως ξεχωριστό τρόπο παραγωγής και ολοκληρωμένο κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό που υπάρχει αυτοτελώς ενδιάμεσα στον καπιταλισμό και στον κομμουνισμό, αλλά ως ανώριμη, ατελή βαθμίδα του κομμουνιστικού σχηματισμού. Το πέρασμα από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό συντελείται συνειδητά και σχεδιασμένα από την εξουσία της εργατικής τάξης, υπό την καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ακριβώς γι' αυτό στην πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης πρέπει να επιλύονται κοινωνικές αντιφάσεις. Αν δεν αντιμετωπίζονται, τότε μπορεί να οδηγήσουν ως τη μορφή της ανοιχτής κοινωνικής και πολιτικής σύγκρουσης.

Εκτιμάμε ότι κρίσιμο ζήτημα είναι, ανεξάρτητα από τις όποιες εθνικές ιδιομορφίες που βεβαίως υπολογίζονται, η ενίσχυση των σοσιαλιστικών σχέσεων, δηλαδή της κοινωνικής ιδιοκτησίας και του κεντρικού σχεδιασμού σε βάρος της μικρής, ακόμα και της συνεταιρισμένης εμπορευματικής παραγωγής. Η πορεία αυτή είναι έτσι κι αλλιώς σύνθετη, όμως τα προβλήματα που ανακύπτουν δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με εργαλεία του παρελθόντος και σε βάρος της συνεχούς ανάπτυξης των σοσιαλιστικών σχέσεων. Η επίλυση των προβλημάτων πρέπει να γίνεται προς τα εμπρός, προς την κομμουνιστική προοπτική.

8. Η δύναμη του σοσιαλιστικού συστήματος φάνηκε και από το ρόλο της Σοβιετικής Ενωσης στην Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, που ήταν καθοριστικός. Η Σοβιετική Ενωση επιδίωξε, με κάθε τρόπο, να εφαρμοστεί πολιτική ειρήνης και εξάλειψης των εστιών έντασης και πολέμου που πυροδοτούσε ο ιμπεριαλισμός, ο υπεύθυνος για τους δύο παγκόσμιους πολέμους και για εκατοντάδες τοπικούς. Η Σοβιετική Ενωση απηύθυνε δεκάδες φορές προτάσεις για κατάργηση ή και μείωση όλων των πυρηνικών όπλων, για συμφωνίες μη παραγωγής νέων. Οι προτάσεις της προσέκρουαν στον επιθετικό χαρακτήρα των καπιταλιστικών κρατών.

Η ιμπεριαλιστική περικύκλωση του σοσιαλιστικού συστήματος αποτέλεσε ισχυρό ενισχυτή των εσωτερικών προβλημάτων και αντιθέσεων. Οδηγούσε σε αποφάσεις που δυσκόλευαν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Η κούρσα των εξοπλισμών απορροφούσε ένα μεγάλο μέρος από τους πόρους της Σοβιετικής Ενωσης. Η γραμμή της ειρηνικής συνύπαρξης, όπως αναπτύχθηκε στα μεταπολεμικά χρόνια, οδηγούσε και στην ανάπτυξη ουτοπικών αντιλήψεων ή αυταπατών ότι ο ιμπεριαλισμός θα παραιτηθεί από την υπονόμευση του σοσιαλισμού ή από την επιθετική του φύση. Η γραμμή αυτή αξιοποιήθηκε από το οπορτουνιστικό ρεύμα. Αυτό ήταν το ακόμα χειρότερο και επιζήμιο. Αλλο πράγμα η πάλη για την ειρήνη και άλλο πράγμα η αντίληψη για δυνατότητα ειρηνικής συνύπαρξης ανάμεσα στον καπιταλισμό και στο σοσιαλισμό.

9. Σημαντικό γεγονός των τελευταίων χρόνων αποτελεί η ανάπτυξη και εμφάνιση κινημάτων, εστιών αντίστασης των λαών, ριζοσπαστικών δυνάμεων, που τείνουν να αγγίξουν, με αιτήματα και στόχους πάλης, όλο το φάσμα της ιμπεριαλιστικής πολιτικής. Εχουμε δει σημαντικούς ταξικούς αγώνες να γίνονται σε όλο τον κόσμο, και στη δική μας ήπειρο, να μπαίνουν σε κίνηση νέες εφεδρείες, μάζες με λειψή πείρα, που δεν έχουν ακόμα χειραφετηθεί από την κυρίαρχη ιδεολογία και πολιτική. Στο εσωτερικό αυτών των κινημάτων αναπτύσσεται μια σκληρότατη πολιτική και ιδεολογική διαπάλη ανάμεσα στη σοσιαλδημοκρατία και τα κόμματα της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, που αποτελούν φορείς ενσωμάτωσης και διαχείρισης του συστήματος και γύρω τους συσπειρώνουν δυνάμεις ρεφορμιστικών και οπορτουνιστικών απόψεων, και στις δυνάμεις που πιστεύουν στην αντιιμπεριαλιστική, αντιμονοπωλιακή πάλη, στην πάλη για βαθιές αλλαγές στην κατεύθυνση του σοσιαλισμού, για ανατροπές που θα εκφραστούν και στο επίπεδο της εξουσίας. Η διαπάλη αφορά θεμελιώδη ζητήματα.

Το μέτωπο στον οπορτουνισμό, σε όλες του τις μορφές και εκφράσεις, στην ηττοπάθεια, στον αντικομμουνισμό και αντισοβιετισμό είναι ουσιαστική προϋπόθεση για έναν συνεπή αντιιμπεριαλιστικό, αντιμονοπωλιακό αγώνα, που δεν πρέπει να μείνει στη μέση αλλά να οδηγήσει στο σοσιαλισμό.

Απορρίπτουμε απόψεις που θεωρούν πως το λεγόμενο κίνημα κατά της «παγκοσμιοποίησης» (χαρακτηρίστηκε μάλιστα και ως το «κίνημα των κινημάτων») σηματοδοτεί το τέλος του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος.

Αντιλήψεις που προβάλλονται για ένα «σοσιαλισμό» με καπιταλιστική αγορά, που θα αφήνει απείραχτη τη μονοπωλιακή ιδιοκτησία στα βασικά μέσα παραγωγής, στην ουσία προβάλλουν μια ουτοπία ενός καπιταλισμού με ανθρώπινο πρόσωπο. Συγγενείς με αυτές τις απόψεις είναι μια σειρά από αντιλήψεις που αντιπαραθέτουν το κοινωνικό στο πολιτικό, που υποτιμούν, υποβιβάζουν ακόμα και αρνούνται την ανάγκη της πολιτικής πάλης για την κατάκτηση της εξουσίας. Χαρακτηριστικά είναι ο τίτλος και το περιεχόμενο του βιβλίου με συγγραφέα τον καθηγητή John Holloway «Ας αλλάξουμε τον κόσμο χωρίς να καταλάβουμε την εξουσία. Το νόημα της επανάστασης σήμερα». Η ιδέα προπαγανδίζεται θερμά από πολλούς και διάφορους κύκλους ως η κατεύθυνση που πρέπει να κυριαρχήσει μέσα στα διάφορα «αντι-παγκοσμιοποιητικά» κινήματα. Πάει πολύ, με τη συσσωρευμένη πείρα που έχει αποκτηθεί, να ανακαλύπτουμε στις αρχές του 21ου αιώνα μια νέα «μπερνστανιάδα»!

Σήμερα, παρά τα βήματα που έχουν σημειωθεί, το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα παραμένει οργανωτικά και ιδεολογικά κατακερματισμένο, βρίσκεται ακόμα σε κρίση. Εξακολουθούν να ασκούνται πιέσεις στην κατεύθυνση της ενσωμάτωσης στο σύστημα του ιμπεριαλισμού, της διάχυσης των Κομμουνιστικών Κομμάτων και της κομμουνιστικής ταυτότητας σε ευρύτερα σχήματα «της αριστεράς», της εγκατάλειψης της πολιτικής και ιδεολογικής αυτοτέλειας. Στις γραμμές του κομμουνιστικού κινήματος συνεχίζεται η διαπάλη ανάμεσα στις επαναστατικές κομμουνιστικές απόψεις και στις ρεφορμιστικές, οπορτουνιστικές.

Οι διαφορές εμφανίζονται σε διάφορα μέτωπα και πτυχές. Ανεξάρτητα όμως από το εύρος ή το βάθος των διαφορών, εκτιμάμε ότι πρόκειται για διαφορές στρατηγικής, δηλαδή σε σχέση με την αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλισμού, με το χαρακτήρα της επανάστασης, με τα βασικά γνωρίσματα του σοσιαλισμού ως ατελούς βαθμίδας της κομμουνιστικής κοινωνίας. Από εδώ προκύπτουν και οι επιμέρους ως προς το βασικό ζήτημα διαφορές, για τις συμμαχίες, για τη σχέση της πάλης σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, για την καπιταλιστική κρίση και τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, κλπ.

10. Τα ζητήματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και γενικότερα της στρατηγικής του κομμουνιστικού κινήματος πρέπει να συζητιούνται συστηματικά, με νηφαλιότητα, με ανταλλαγή όλων των απόψεων, με συντροφικό διάλογο. Είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί ένα ισχυρό και διακριτό κομμουνιστικό κίνημα, ικανό να καθοδηγήσει μια στρατηγική αντεπίθεση και να αποτελέσει σημείο αναφοράς για ευρύτερες λαϊκές δυνάμεις, τα λαϊκά κινήματα που αντικειμενικά είναι πιο ευάλωτα στη σύγχυση, στον αποπροσανατολισμό και στην πίεση για ενσωμάτωση.

Χρειάζεται πιο επίμονα και οπωσδήποτε πιο τεκμηριωμένα να αναδείξουμε την αναγκαιότητα του σοσιαλισμού ως μόνης εναλλακτικής λύσης στο σημερινό ιμπεριαλιστικό σύστημα. Είναι ανάγκη να αναδειχτεί πιο διακριτά η κομμουνιστική άποψη, ένας κομμουνιστικός πόλος, για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα προβλήματα και οι δυσκολίες αυτής της πάλης, καθώς και η ανάγκη συντονισμένης παρέμβασης στην ένταση του αντιιμπεριαλιστικού, αντιμονοπωλιακού αγώνα διεθνώς, όπου παίρνουν μέρος και άλλες, διαφορετικές δυνάμεις.

Σήμερα, για το εργατικό κίνημα στις χώρες του καπιταλισμού παραμένει το πρόβλημα του μαζικού εγκλωβισμού στις δομές του συστήματος (κοινοβουλευτικές, κυβερνητικού και εργοδοτικού ελέγχου, συνδικαλιστικές, της Τοπικής Διοίκησης και άλλες). Η ισχυρή αστική ιδεολογική επίδραση στο εργατικό κίνημα εκφράζεται και με τον αναθεωρητισμό και τον οπορτουνισμό σε μια σειρά από Κομμουνιστικά Κόμματα.

Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, αποδείχνεται ότι ο ταξικός αγώνας δεν μπορεί να είναι κυρίως αμυντικός, για τη διαφύλαξη κάποιων κατακτήσεων, τη στιγμή που αλλάζουν οι άμεσες ανάγκες τόσο του κεφαλαίου όσο και της εργατικής τάξης. Αποτελέσματα άμεσα και κυρίως προοπτικής μπορεί να δώσει μόνο η πολιτικοποίηση της δράσης, με αιτήματα που συγκρούονται με τη στρατηγική του κεφαλαίου, διεκδικούν τον παραγόμενο πλούτο σε όφελος των άμεσων παραγωγών του και ταυτόχρονα προετοιμάζουν τον υποκειμενικό παράγοντα για την κατάκτηση της εξουσίας.

Το μέλλον της ανθρωπότητας που αντιπροσωπεύει το κομμουνιστικό κίνημα δε φυλακίζεται!

Τα κανόνια του «ΑΒΡΟΡΑ» δεν έσβησαν. Ο απόηχός τους σηματοδοτεί το αύριο κι όχι το χτες. Το «φάντασμα του κομμουνισμού» εξακολουθεί να πλανιέται πάνω από τον κόσμο και να στοιχειώνει τους ιμπεριαλιστές και τους εκμεταλλευτές όπου Γης. Γνωρίζουν καλά τις εκρηκτικές και αξεπέραστες αντιθέσεις που γεννά το στυγνό εκμεταλλευτικό τους σύστημα σ' όλες τις σφαίρες της ζωής, οικονομική, κοινωνική, πολιτική. Γνωρίζουν επίσης ότι και «οι ηττημένοι στρατοί» διδάσκονται από τις ήττες τους, από τα λάθη τους, ανασυγκροτούνται και γίνονται ξανά μάχιμοι. Σήμερα δεν είμαστε στο '89 και το '91. Είμαστε ήδη στον 21ο αιώνα και διανύουμε ήδη τα πρώτα 7 χρόνια του. Ο χαρακτήρας της εποχής μας δεν έχει αλλάξει. Απαιτεί ακόμα πιο επιτακτικά το επαναστατικό πέρασμα στο σοσιαλισμό.

Ο σοσιαλισμός, όσα κι αν είναι τα εμπόδια που συναντά, τελικά θα θριαμβεύσει!

Ο ΟΧΤΩΒΡΗΣ ΤΟΥ 1917 ΑΣ ΜΑΣ ΟΔΗΓΕΙ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ