Οι προπαγανδιστές του καπιταλισμού δεν μπορούν να κρύψουν ότι το 1929-1933, το παγκόσμιο καπιταλιστικό κραχ, όχι μόνο δεν άγγιξε την ΕΣΣΔ, που μόνη, περικυκλωμένη, οικοδομούσε το σοσιαλισμό, όχι μόνο δεν την επηρέασε η κρίση, αλλά αναπτυσσόταν αλματωδώς, χάρη στην εργατική εξουσία και την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής.

Αντίθετα, μετά την ανατροπή του σοσιαλιστικού καθεστώτος, η βιομηχανική παραγωγή παρουσιάζει κατακόρυφη και συνεχή πτώση, μεγαλύτερη και από αυτήν που σημειώθηκε στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της κρίσης του 1929. Σύμφωνα με την Κρατική Επιτροπή Στατιστικής της Ρωσίας, η πτώση αυτή ήταν 15% το 1991, 18% το 1992, 16% το 1993 και 22% τους πρώτους δέκα μήνες του 1994 («Ελευθεροτυπία», 28/1/95). Δεν είναι, δε, τυχαία η οικονομική κρίση που ξέσπασε το 1998, με το φαινόμενο της απότομης πτώσης των τιμών στο Χρηματιστήριο. Και η αιτία είναι πολύ συγκεκριμένη. Ο καπιταλισμός κοινωνικοποιεί την παραγωγή, αλλά ο παραγόμενος πλούτος ανήκει σε μια χούφτα καπιταλιστές, που παράγουν για να κερδίζουν και όχι για να ικανοποιούν τις ανάγκες της κοινωνίας και των ανθρώπων οι οποίοι παράγουν. Ο σοσιαλισμός παράγει, όχι με κίνητρο το κέρδος, αλλά για την ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας και των ανθρώπων που παράγουν, άρα καρπώνονται οι ίδιοι τον πλούτο τους.

Η ανατροπή του και το πισωγύρισμα σε κατώτερο κοινωνικοοικονομικό σύστημα, στον καπιταλισμό, άνοιξε το δρόμο στην πολύπλευρη κρίση που μαστίζει αυτά τα κράτη, όπως και κάθε καπιταλιστικό κράτος και που θα αποτελεί πλέον μόνιμο συστατικό τους. Αντικειμενικά, άνοιξε ο ασκός του Αιόλου, με την όξυνση των αντιθέσεων και των ανταγωνισμών, καταστρέφοντας παραγωγικές δυνάμεις, συγκρατώντας την ανάπτυξη του όγκου παραγωγής, επιδεινώνοντας τη θέση των εργαζομένων.

Η κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής στην ΕΣΣΔ σήμανε ταυτόχρονα την εγγύηση πρωτοφανών για την εποχή εκείνη πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Την ικανοποίηση σε μαζική κλίμακα στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως της εργασίας, της δωρεάν ιατρικής περίθαλψης και της παιδείας, της παροχής φθηνών υπηρεσιών από το κράτος, της κατοικίας, της πρόσβασης στις πνευματικές και πολιτιστικές αξίες...

Στη Σοβιετική Ενωση, από το 1956, εφαρμοζόταν καθεστώς 7ωρης και 6ωρης εργάσιμης ημέρας, πενθήμερη εργάσιμη βδομάδα. Σε όλους τους εργαζόμενους εξασφαλίζονταν μέρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης και ετήσιες άδειες με αποδοχές. Η εργάσιμη βδομάδα στη Σοβιετική Ενωση ήταν μια από τις μικρότερες στον κόσμο. Αλλαξε και το περιεχόμενο του ελεύθερου χρόνου. Για την αξιοποίησή του, η λαϊκή εξουσία είχε δημιουργήσει και τις ανάλογες προϋποθέσεις, όπως αναπαυτήρια, δίκτυο πολιτιστικών, ενημερωτικών και υγειονομικών ιδρυμάτων. Η κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων ήταν φροντίδα πρώτης προτεραιότητας του σοσιαλιστικού κράτους. Δημιουργήθηκε το καθολικό σύστημα συνταξιοδότησης. Σημαντική ιδιομορφία του συστήματος ήταν το χαμηλό όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση (55 χρόνια για τις γυναίκες, 60 για τους άνδρες). Η χρηματοδότηση των Ταμείων εξασφαλιζόταν από τον κρατικό προϋπολογισμό και τις ασφαλιστικές εισφορές των επιχειρήσεων και ιδρυμάτων. Ανάλογες συνθήκες επικρατούσαν και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές σοσιαλιστικές χώρες.

Ο εργαζόμενος άνθρωπος στις σοσιαλιστικές χώρες δε δοκίμαζε τις γνωστές αγωνίες και τα προβλήματα, που γνώρισαν και γνωρίζουν οι εργαζόμενοι των καπιταλιστικών χωρών, όπως η ανεργία, η ακρίβεια, η ανασφάλεια, η εργοδοτική καταπίεση, υποτίμηση και περιφρόνηση, η κοινωνική εγκληματικότητα.