Αποθρασυμένη από την υποστήριξη της Ουάσιγκτον και την ...ελαστικότητα της Αθήνας, η Αγκυρα προχωρά σε μελετημένες προκλήσεις, λίγες μόλις μέρες πριν την εκκίνηση του ελληνοτουρκικού διαλόγου, την προσεχή Δευτέρα στην Τουρκία, μετά από συμφωνία των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών.

Χτες, ένα ζεύγος τουρκικών "F-16" "παρενόχλησε" αεροσκάφος της ελληνικής Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, που μετέφερε από την Κύπρο τον υπουργό Μεταφορών Τ. Μαντέλη. Ο υπουργός Τύπου Δ. Ρέππας, με δήλωσή του, περιέγραψε το περιστατικό ως εξής:

"Σήμερα (χτες) το μεσημέρι, ώρα 12.48, δύο τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη "F-16", με μια απαράδεκτη, προκλητική και επικίνδυνη ενέργεια, παρενόχλησαν το αεροσκάφος της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας της Ελλάδας, στο οποίο επέβαινε ο υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών, Τάσος Μαντέλης. Ο κ. Μαντέλης επέστρεφε από την Κύπρο, όπου είχε εκπροσωπήσει την ελληνική κυβέρνηση στις εκδηλώσεις προς τιμήν των πεσόντων κατά την τουρκική εισβολή της 20ής Ιουλίου 1974 στην Κύπρο. Το επεισόδιο αυτό έγινε εντός του FIR Αθηνών, μεταξύ Καστελόριζου και Ρόδου, στον αεροδιάδρομο R19 και ενώ το ελληνικό αεροσκάφος πετούσε σε ύψος 28.000 ποδιών. Τα τουρκικά αεροσκάφη πλησίασαν σε πολύ μικρή απόσταση το αεροσκάφος που μετέφερε τον Ελληνα υπουργό, παρενοχλώντας την πτήση του για λίγα λεπτά και αποχώρησαν μετά την αναχαίτισή τους από ελληνικά μαχητικά αεροσκάφη. Η συμπεριφορά αυτή δεν αποτελεί μόνο μια στρατιωτικού χαρακτήρα πρόκληση, αλλά και μια κατ' εξοχήν πολιτική ενέργεια με αρνητικά μηνύματα για την επιχειρούμενη εξομάλυνση των σχέσεων των δύο χωρών. Το υπουργείο Εξωτερικών προβαίνει, ήδη, σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες".

Πρέπει να σημειωθεί ότι σ' αυτήν ακριβώς την περιοχή, 40 ν. μ. νοτιοανατολικά της Ρόδου, μόλις πριν δύο μέρες, ένα ζεύγος τουρκικών αεροσκαφών παρενόχλησε αεροσκάφος των κυπριακών αερογραμμών που εκτελούσε την πτήση Λάρνακα - Αμστερνταμ.

Τα δύο αυτά περιστατικά, όπως λένε Ελληνες διπλωμάτες, αποτυπώνουν την πρόθεση της Αγκυρας να αμφισβητήσει τα όρια FIR Αθηνών στη συγκεκριμένη περιοχή, σε μια προσπάθεια να υπενθυμίσει, ενόψει του διαλόγου που αρχίζει την ερχόμενη Δευτέρα, ότι οι δύο χώρες, εκτός από θέματα "ανώδυνα", όπως το εμπόριο και η οικολογία που θα τεθούν στο τραπέζι τη Δευτέρα, έχουν να συζητήσουν και για άλλα σοβαρότερα θέματα.

Από την πλευρά του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, αρμόδιοι κύκλοι υπογραμμίζουν ότι η "ατζέντα του ελληνοτουρκικού διαλόγου είναι επακριβώς καθορισμένη και δεν πρόκειται να εμπλουτιστεί με θέματα που εγείρει η Αγκυρα". Οσο για τον υπουργό Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου, φρόντισε από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστό το γεγονός να "θωρακίσει" τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Απέδωσε την πρόκληση των τουρκικών αεροσκαφών σε "κύκλους" και όχι στην κυβέρνηση της Αγκυρας και υπογράμμισε σε προφορική του δήλωση ότι δε θα αφήσουμε οποιουσδήποτε κύκλους να προβοκάρουν αυτή την προσπάθεια διαλόγου.

Προφανώς γιατί αυτή η εκδοχή, περί κύκλων μέσα στην τουρκική κυβέρνηση, δεν είναι πειστική, αφαιρέθηκε λίγο αργότερα από τη γραπτή δήλωση του υπουργού. Σε αυτή τη γραπτή δήλωση, ο Γ. Παπανδρέου αναγνωρίζει ότι δεν έχει σαφή εικόνα των προθέσεων της Αγκυρας. "Αναρωτιέμαι, αναφέρει στη δήλωσή του, ποια από τα μηνύματα που μας στέλνονται από την τουρκική πλευρά είναι τα πλέον ακριβή". Σε άλλο σημείο της δήλωσής του, ο υπουργός "καταδικάζει την ενέργεια αυτή", συμπληρώνει, ωστόσο, ότι "το γεγονός αυτό δε θα επηρεάσει την προσπάθεια που έχουμε αναλάβει για την αποκλιμάκωση της έντασης και τη βελτίωση των σχέσεών μας με την Τουρκία".

Η τουρκική πρόκληση προκάλεσε αντίδραση των ελληνικών κομμάτων. Ο εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ, σε δήλωσή του, χαρακτήρισε "απαράδεκτη την ενέργεια της παρενόχλησης (που επιβεβαιώνει την προκλητική και επιθετική πρακτική που ακολουθεί η Αγκυρα". Ο ΣΥΝ, με ανακοίνωσή του, αποδίδει το περιστατικό "στη στρατηγική έντασης που καλλιεργούν οι στρατοκράτες της Αγκυρας". Το ΔΗΚΚΙ, στην ανακοίνωσή του, καλεί την κυβέρνηση να εγκαταλείψει κάθε σκέψη για διάλογο.