Για σαράντα χρόνια οι Τσέχοι και οι Σλοβάκοι δε γνώριζαν τι θα πει ανεργία. Επρόκειτο για κάτι που συνέβαινε σε άλλες χώρες και που διάβαζαν σχετικά στις εφημερίδες. Ομως, τώρα πια, μετά την αλλαγή του καθεστώτος το Νοέμβρη του 1989, βρήκαν μπροστά τους το φαινόμενο της ανεργίας οι ίδιοι οι Τσέχοι και οι Σλοβάκοι. Και κατάλαβαν πλέον πιο αισθητά αυτό που μάθαιναν στο σχολείο - δηλαδή ότι η ανεργία είναι μια ενδημική αρρώστια του καπιταλιστικού συστήματος.

Στα σχολικά βιβλία μάθαιναν και για την παγκόσμια οικονομική κρίση του 1930-1934, όπου υπήρχαν καταγραμμένοι 750.000 άνεργοι στην Τσεχοσλοβακία, 300.000 από τους οποίους βρίσκονταν στη Σλοβακία. Αυτή ήταν η περίοδος που ο ορισμός "κοιλάδες της πείνας" υιοθετήθηκε από τους ντόπιους δημοσιογράφους. Η ανεργία ανάγκασε πολλούς Σλοβάκους να μεταναστεύσουν. Πριν τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, 220.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν τη Σλοβακία προς αναζήτηση φαγητού και εργασίας.

Οσο και μεγάλη τραγωδία να ήταν αυτό για χιλιάδες οικογένειες, η κατάσταση σήμερα είναι πολύ χειρότερη. Δέκα χρόνια πριν, κανείς δε θα πίστευε ότι θα ερχόταν ο καιρός που το φάντασμα της έλλειψης και της φτώχειας θα στοίχειωνε τη χώρα και πως η φράση "κοιλάδες της πείνας" θα ξαναερχόταν στην επιφάνεια από τους δημοσιογράφους πιο συχνά απ' ό,τι πριν 60 χρόνια.

Ακόμα και ο Πίτερ Μαγκβάσι, υπουργός Εργασίας, Κοινωνικών Υποθέσεων και Οικογενειών και ηγέτης του Κόμματος της Δημοκρατικής Αριστεράς, σε άρθρο σε καθημερινή εφημερίδα στις 2 του Μάρτη αναρωτιόταν: "Τι μπορούμε να κάνουμε για τις "κοιλάδες πείνας";".

Στην Ευρωπαϊκή Ενωση η καταγραμμένη ανεργία φτάνει το 12%, ενώ στην Τσεχική Δημοκρατία, το ποσοστό στο τέλος του Γενάρη είναι περισσότερο από το 8%. Ωστόσο, στη Σλοβακία, σύμφωνα με το Εθνικό Γραφείο Εργασίας, η ανεργία φτάνει το 16,33% του οικονομικού ενεργού πληθυσμού - δηλαδή 456.588 άνθρωποι, πολύ περισσότεροι από ό,τι υπήρχαν κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Για το Φλεβάρη η ανεργία έφτασε το 16,5% και στις τρεις χειρότερες περιοχές, Ριμάνσκα Σομπότα, Ρεβίσα και Βελκού Κρτβς η ανεργία φτάνει αντίστοιχα 33,82%, 33,13% και 30,66%.

Η ανεργία κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Βλαντιμίρ Μετσιάρ ήταν υψηλή, αλλά τους τελευταίους μήνες, από τότε που έγινε ο "ευρύς συνασπισμός" του Μικουλάς Ντζουρίντα, έχει αρχίσει να αυξάνει επικίνδυνα, παρά τις υποσχέσεις που είχε δώσει προεκλογικά ότι θα μειώσει την ανεργία σε λιγότερο από 10%. Πάντως, οι πιο αισιόδοξοι ειδικοί προβλέπουν πως το ποσοστό της ανεργίας θα χειροτερέψει μέχρι το τέλος του χρόνου αυτού - αναφέροντας ότι θα υπάρξει μια αύξηση που θα ξεπερνάει το 20%...

Τριάντα τρεις από τις 79 περιοχές της χώρας έχουν ήδη ξεπεράσει αυτό τον αριθμό το Γενάρη. Η ανεργία στη Σλοβακία έχει ξεπεράσει οποιοδήποτε άλλο ποσοστό. Σημαντικό ρόλο στην αύξηση της ανεργίας έπαιξε και η απόφαση του Χάβελ στις αρχές του 1990 να κλείσουν μια σειρά από εργοστάσια και επιχειρήσεις της χώρας, μεταξύ των οποίων και η παραγωγή και εξαγωγή όπλων. Οι άνεργοι εργάτες αυξάνονται κατά χιλιάδες τόσο από διάφορα εργοστάσια όσο και από κάθε κλάδο της οικονομίας. Ολο και περισσότερες διαδηλώσεις πραγματοποιούνται από ανθρώπους έξω από εργοστάσια και σε κεντρικές πλατείες. Από την πλευρά του, ο υπουργός Μαγκβάσι δηλώνει: "Η κατάσταση είναι σχεδόν εκτός ελέγχου... και είναι αποτέλεσμα της μεταρρύθμισης της οικονομίας της Σλοβακίας... Μια κοινωνία μίσους, μοχθηρίας, αδικίας και εξαρτημένη είναι μια κοινωνία χωρίς μέλλον. Αν η Σλοβακία δε βρει ένα συμβιβασμό ανάμεσα στην οικονομία και την κοινωνική δικαιοσύνη, θα υπάρξουν "κοιλάδες της πείνας", που δε θα μας θυμίζουν μόνο το παρελθόν, αλλά θα είναι μια μακρόχρονη πραγματικότητα".

Μια θλιβερή εισαγωγή από μέλος της κυβέρνησης του αξιοθρήνητου κράτους στη χώρα αυτή σήμερα...

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ