Ολο και μεγαλύτερες διαστάσεις προσλαμβάνει η ανεργία στην Ιαπωνία, την πλουσιότερη καπιταλιστική χώρα της Ασίας. Σύμφωνα με τα πρόσφατα επίσημα στατιστικά στοιχεία, αυτή τη στιγμή ο αριθμός των ανέργων αγγίζει ήδη τα 3 εκατομμύρια ανθρώπους. Σίγουρο είναι ότι η αρνητική αυτή τάση, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζουν οι ειδικοί, θα συνεχιστεί... Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό ανέργων που σημειώνεται μετά το 1953. Το επίσημο ποσοστό ανέρχεται στο 4,5%, ενώ, κατά την άποψη ειδικών, αυτό ξεπερνά το 5%.

Μόνο στη διάρκεια αυτού του χρόνου, η στρατιά των ανέργων στην Ιαπωνία μεγάλωσε κατά 550.000 άτομα. Εγιναν 900.000 απολύσεις και άλλοι 990.000 εργαζόμενοι εγκατέλειψαν λίγο ή πολύ εθελοντικά τις θέσεις εργασίας τους. Από τους τρεις που απολύονται, κατά μέσο όρο, μόνο οι δύο καταφέρνουν να βρουν κάποια απασχόληση, ενώ οι νέοι μισθοί τους είναι αισθητά μειωμένοι, αλλά αναγκάζονται να τους δεχτούν. Ακόμα και στην περίπτωση που θα πρέπει να τους χορηγηθεί το επίδομα ανεργίας, τότε κι αυτό είναι αισθητά χαμηλότερο φτάνοντας στο 60 - 80% των κανονικών τους αμοιβών. Ταυτόχρονα, οι προσπάθειες που καταβάλλονται, προκειμένου ν' αντιμετωπιστεί η ανεργία με κάποιο "πρόγραμμα διασφάλισης των θέσεων εργασίας" ελάχιστα αποδίδουν...

Το οξυνόμενο πρόβλημα της ανεργίας πιο σκληρά χτυπά τόσο τους ηλικιωμένους εργαζόμενους, όσο και τους νέους ηλικίας κάτω των 24 χρόνων, οι οποίοι αναζητούν κάποια απασχόληση. Από τη μια πλευρά, η κυβέρνηση της Ιαπωνίας καταφεύγει σταδιακά στην αύξηση του συντάξιμου χρόνου εργασίας στα 65 χρόνια, ενώ από την άλλη, οι περισσότερες ιδιωτικές επιχειρήσεις εξαναγκάζουν τους εργαζόμενους να περνούν στη σύνταξη μόλις συμπληρώσουν τα 60 τους χρόνια. Αυτοί που δε συμφωνούν με κάτι τέτοιο, θα πρέπει να δεχτούν αισθητά μειωμένους μισθούς και άσχημες συνθήκες εργασίας.

Το ποσοστό ανεργίας σε νέους ηλικίας μέχρι και 24 χρόνων, σύμφωνα πάντα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, φθάνει στο 9%. περίπου. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι η ετοιμότητα της νεολαίας να εργαστεί, έστω και τμηματικά, είναι δεδομένη. Οι ιαπωνικές, όμως, επιχειρήσεις δεν είναι πρόθυμες να προσλάβουν τους νέους. Κατά συνέπεια, λοιπόν, οι αρνητικές οικονομικές εξελίξεις που διαμορφώνονται στην Ιαπωνία, πρώτα και κύρια, χτυπούν τη νεολαία.

Σχετικά, θα πρέπει ν' αναφερθεί το γεγονός ότι, οι νέοι εκείνοι που έχουν μείνει άνεργοι δε συμπεριλαμβάνονται στους καταλόγους της επίσημης στατιστικής με τη δικαιολογία ότι αυτοί μετά την απόλυσή τους, προτίμησαν να συνεχίσουν παραπέρα την επαγγελματική τους εκπαίδευση. Ετσι, στα πανεπιστήμια της χώρας έχει αυξηθεί ο αριθμός των φοιτητών, οι οποίοι προέρχονται από τον επαγγελματικό χώρο, απ' όπου έχουν απολυθεί. Σαν αιτίες αναφέρονται οι χρεοκοπίες και το κλείσιμο επιχειρήσεων, καθώς και η σταδιακή εξάλειψη του μακροχρόνιου συστήματος απασχόλησης.

Η οικονομική κρίση στην Ιαπωνία χτυπά ιδιαίτερα σκληρά και τους εργαζόμενους στη βιομηχανία οικοδομών, όπου, παρά τα διάφορα "προγράμματα συγκυρίας" που εφαρμόζονται, μόνο μηδαμινά αποτελέσματα έχουν σημειωθεί. Σύμφωνα με εκτιμήσεις αρμόδιων ερευνητικών ινστιτούτων, κατά τη διάρκεια του έτους 2000 στον οικονομικό αυτό κλάδο θα εργάζονται ακόμα μόνο 6 εκατομμύρια άτομα.

Πριν μερικά χρόνια, απολυμένοι εργάτες από διάφορους άλλους οικονομικούς κλάδους, οι οποίοι έμεναν για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς εργασία, είχαν τη δυνατότητα χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες, να βρουν μια απασχόληση στις οικοδομές. Με τη σημαντική, όμως, υποχώρηση των δημόσιων παραγγελιών η δυνατότητα αυτή έχει εκλείψει. Μάλιστα, δε στις αγροτικές περιοχές για τους απολυμένους υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες εξασφάλισης κάποιας θέσης εργασίας.

Κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου και στα πλαίσια όλων των οικονομικών κλάδων εξαλείφεταιτο σύστημα μακροχρόνιας απασχόλησης και μετατρέπεται σε σύστημα πληρωμής με βάση την απόδοση. Την αλλαγή αυτή βέβαια, την εκμεταλλεύονται οι επιχειρήσεις, προκειμένου να μειώσουν δραστικά τα έξοδα, γεγονός που από οικονομική άποψη, αποβαίνει σε βάρος των εργαζομένων.

Στο μεταξύ, η εξομοίωση των ιαπωνικών επιχειρήσεων μ' αυτές των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και της Δυτικής Ευρώπης γίνεται όλο και πιο έκδηλη. Κατά συνέπεια, λοιπόν, το μόνιμο προσωπικό συνεχώς μειώνεται και στη θέση του εμφανίζεται η τμηματική χρονική απασχόληση. Ετσι, οι μισθοί παραμένουν όχι μόνο καθηλωμένοι, αλλά σταδιακά μειώνονται...

Πάντως, όπως αναφέρεται, σοβαρός προβληματισμός κυριαρχεί στα συνδικάτα της Ιαπωνίας σχετικά με το πώς τα δεκάδες εκατομμύρια των εργαζομένων θα προβάλουν την απαραίτητη αντίσταση ενάντια στην ανερχόμενη ανεργία και οικονομική κρίση, η οποία γίνεται όλο και απειλητικότερη στη μεγαλύτερη αυτή ιμπεριαλιστική χώρα της Ασίας.

Τέλος, αρνητικό θα πρέπει να θεωρηθεί το γεγονός ότι, η ευέλικτη εργασία, η οποία για μεγάλο χρονικό διάστημα δε γινόταν αποδεκτή από τη Συνδικαλιστική Ομοσπονδία, RENGO, τώρα μερικές συνδικαλιστικές οργανώσεις εμφανίζονται έτοιμες να τη δεχτούν σαν ένα από τα θέματα στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων με τους επιχειρηματίες. Εμπειρα, όμως, συνδικαλιστικά στελέχη δηλώνουν επίμονα ότι οι ανερχόμενοι αριθμοί των ανέργων είναι αδύνατον να χαλιναγωγηθούν χωρίς τη μαζική και αγωνιστική αντίσταση των συνδικάτων σε πανιαπωνική κλίμακα...

Νίκος ΗΛΙΑΔΗΣ - ΗΛΙΟΥΔΗΣ