Η οικονομία της Κούβας φαίνεται να κάνει σταθερά βήματα προς τα εμπρός, ενώ ήδη έχει μια αμετάκλητη δυναμική ανάπτυξης, παρά τις ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζει η χώρα. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε το νομοθετικό σώμα της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης της Κούβας ύστερα από εκτενή συζήτηση για την πορεία της οικονομίας της χώρας για το 1997.

Η προαναφερόμενη ανάπτυξη επιτεύχθηκε σε μια στιγμή που αυξανόταν κατά πολύ ο οικονομικός πόλεμος και όλες οι άλλες μορφές επίθεσης από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ενάντια στην Κούβα. Η ουσία αυτού του πολέμου στους τομείς της οικονομίας, του εμπορίου και της χρηματοδότησης αντιπροσωπεύεται στο νόμο Χελμς - Μπάρτον, που είχε αποτέλεσμα να επηρεαστεί η παραγωγή ζάχαρης και να σταθεί εμπόδιο για τη χώρα να λάβει περισσότερα από 200 εκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια του 1997. Παράλληλα, η Κούβα αναγκάστηκε να πληρώσει 1,42 δολάρια για κάθε δολάριο δάνειο που λάμβανε για να εισάγει πετρέλαιο.

Στη Λαϊκή Εθνοσυνέλευση τονίστηκε πως το 1997 βρήκε την Κούβα με πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες, με αποκορύφωμα τον τυφώνα "Λίλι" και τις καταστροφικές συνέπειές του, που έπληξαν την οικονομία 7 περιοχών της χώρας. Επίσης, η επανεμφάνιση του βιολογικού πολέμου από τις ΗΠΑ με το επιβλαβές έντομο "Thrips Palmi" και οι τρομοκρατικές ενέργειες, που είχαν σκοπό να μειωθούν οι τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα, έφεραν δυσκολίες στην οικονομία της χώρας.

Ετσι, η Λαϊκή Εθνοσυνέλευση επιβεβαίωσε ότι το 2,5% του ορίου ανάπτυξης του ΑΕΠ είναι ένα θετικό σημάδι, παίρνοντας υπόψη τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζει η κουβανική οικονομία. Παράλληλα, επισήμανε και τα θετικά αποτελέσματα της επιτυχημένης εφαρμογής των οικονομικών ρυθμίσεων, τη μείωση της ρευστότητας της κυκλοφορίας του εθνικού νομίσματος στα χέρια του πληθυσμού, την αύξηση της συλλογής του σκληρού νομίσματος από το κράτος, την ανάπτυξη σε 15 από τις 21 βιομηχανικούς τομείς (ιδιαίτερα στο νικέλιο, ατσάλι, τσιμέντο και άλλων), την αύξηση του τουριστικού εισοδήματος κατά 12%, την αύξηση της εξαγωγής των μη - παραγωγής προϊόντων ζάχαρης κατά 15%, καθώς και σημαντικές αυξήσεις στον τομέα της αλιείας και καπνού.

Παράλληλα, αναφέρθηκαν και κάποια αρνητικά αποτελέσματα που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την οικονομία της χώρας. Σημειώθηκε, πάντως, και η αδυναμία να παραχθούν περίπου 200.000 τόνοι ζάχαρης και η μείωση κατά 2,8% στον αγροτικό τομέα.

Με βάση τα παραπάνω, οι βουλευτές της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης αναγνώρισαν πως η κουβανική οικονομία θα περάσει δύσκολη περίοδο. Ωστόσο, την ίδια στιγμή επαναβεβαίωσαν πως η δυνατή υποστήριξη του λαού και η σταθερή πίστη στην πολιτική που ακολουθείται, είναι αρκετά, ώστε να σιγουρέψουν μια αργή, μα σταθερή οικονομική ανάπτυξη, χωρίς να εφαρμοστούν νεοφιλελεύθερες φόρμουλες, ενώ παράλληλα, μπορούν να αυξηθούν οι κοινωνικές δαπάνες, μεταξύ άλλων, σε ό,τι αφορά την κοινωνική ανάπτυξη, την υγεία και την παιδεία, σαν θεμελιώδεις αρχές της επανάστασης και του σοσιαλισμού στην Κούβα.

Παράλληλα, το Κοινοβούλιο επισήμανε το γεγονός ότι μέχρι το τέλος του 1997, η Κούβα μπόρεσε να φτάσει την παιδική θνησιμότητα σε 7,3 για κάθε χίλιες γεννήσεις και τη θνησιμότητα της γυναίκας κατά τη διάρκεια της γέννας σε 2,3 για κάθε δέκα χιλιάδες.

Με βάση την παραπάνω ανάλυση το κοινοβούλιο συζήτησε και τελικά υιοθέτησε τον κρατικό προϋπολογισμό για το 1998. Ο προϋπολογισμός αυτός ψηφίστηκε, παίρνοντας υπόψη τη βασική ιδέα που αναφέρθηκε κατά τις εργασίες του 5ου Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος, που τόνιζε πως "η απόδοση, μια δουλιά που έχει επαναληφθεί πολλές φορές, θα πρέπει να σταματήσει να είναι μια οικονομική ιδέα και να γίνει ένας τρόπος δράσης, ελέγχου και απαίτησης, για τους ηγέτες, αλλά και τους εργάτες. Ο σοσιαλισμός, σε σύνδεση με τη δικαιοσύνη, σημαίνει απόδοση και ποιότητα. Αυτό που αποτυχαίνει να είναι αποδοτικό δεν μπορεί να είναι σοσιαλιστικό και αυτό που αποτυχαίνει να έχει ποιότητα δε θα πρέπει να παράγεται".

Παράλληλα, είναι βασικό για την Κούβα, όπως επισήμαναν οι βουλευτές, παρ' όλο που είναι αναγκασμένη να δουλεύει κάτω από τις επιπτώσεις του απάνθρωπου αποκλεισμού των ΗΠΑ, να καταφέρνει να διατηρεί, αλλά και να αυξάνει τους δείκτες στην κοινωνική ανάπτυξη. Την ίδια στιγμή έχει καταφέρει να διατηρήσει την τάση προς τη σταθεροποίηση του οικονομικού ελλείμματος που το 1998 αναμένεται να κυμανθεί μεταξύ 2 - 3% του ΑΕΠ στις τρέχουσες τιμές.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Λαϊκής Εθνοσυνέλευσης της Κούβας οι βουλευτές έβαλαν στόχο για το χρόνο αυτό (1998) να αυξηθούν οι εξαγωγές, ώστε να καλυτερέψει η ισορροπία του εμπορίου. Τονίστηκε, επίσης, η αναγκαιότητα να βρεθεί μια επιθυμητή σχέση μεταξύ της αύξησης της παραγωγής της εργασίας και της αύξησης του μέσου μισθού, επιτρέποντας έτσι να επιτευχθεί ένα 2,5% σε 3,5% του ΑΕΠ στο επίπεδο ανάπτυξης, συγκρίνοντάς το με το επίπεδο του 1997.

Για το 1998 εγκρίθηκαν 12.325 δισεκατομμύρια πέσος, σαν ελάχιστο ποσό ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες και να εγγυηθούν οι εργασίες του κράτους. Ο κρατικός τομέας θα συνεχίσει να είναι η βασική πηγή των οικονομικών μέσων, με μια συνεισφορά 11.034 δισεκατομμυρίων πέσος, 89 % του τελικού. Ο μηκρατικός τομέας θα συνεισφέρει κατά 664 εκατομμύρια και ο πληθυσμός 627 εκατομμύρια.

Αξίζει να σημειωθεί πως μαζί με όλα τα μέτρα που παρουσιάστηκαν στον προϋπολογισμό, υπάρχουν και όλες οι δίκαιες αρχές του σοσιαλισμού που εγγυούνται τη λειτουργία των σχολείων, των νοσοκομείων, της κοινωνικής πρόνοιας και την προστασία του εργαζομένου.

Θα πρέπει να αναφερθεί, σαν ένα απλό παράδειγμα, πως ο προϋπολογισμός του 1998 θα εγγυηθεί την αύξηση κατά 2,2 εκατομμυρίων παιδιών στα νηπιαγωγεία, δημοτικά, και γυμνάσια - λύκεια, περισσότερους από 230 χιλιάδες καθηγητές να παραμείνουν στις θέσεις τους, τη λειτουργία περισσότερων από 12.000 σχολεία και 46 εκπαιδευτικά ινστιτούτα, όλα αυτά με μια αύξηση κατά 3% του προϋπολογισμού σε σχέση με αυτόν του 1997.

Στον τομέα της υγείας, προβλέφτηκε η ενσωμάτωση 2.180 γιατρών, 255 οδοντιάτρων και 3.720 τεχνικών, ενέργεια που θα επιτρέψει στη χώρα να έχει ένα γιατρό για κάθε 169 κατοίκους, και έναν οδοντίατρο για κάθε 1.087 κατοίκους. Παράλληλα, εγγυήθηκε η λειτουργία 281 νοσοκομείων της χώρας και των ήδη υπαρχόντων 441 πολυκλινικών, με προβλεπόμενο αριθμό κρεβατιών 64.849, καθώς και 2.200 νέους γιατρούς που θα ενταχθούν στο Πρόγραμμα Οικογενειακών Γιατρών, αριθμός γιατρών που θα φτάσει συνολικά σε 30.550. Γενικά, θα υπάρξει μια αύξηση κατά 7% στον προϋπολογισμό σε σχέση με το 1997.

Παράλληλα, εγγυήθηκε η πληρωμή των συντάξεων σε 1.38 εκατομμυρίων δικαιούχων, καθώς και σε άλλους 77.100 που αναμένονται να συνταξιοδοτηθούν το 1998. Υπολογίστηκαν και οι αναπηρικές συντάξεις, οι κοινωνικές παροχές για γυναίκες που εργάζονται κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης, η φροντίδα των παιδιών τους μέχρι να φτάσουν 6 μηνών, η λειτουργία περισσοτέρων από 100 ινστιτούτα που φροντίζουν ηλικιωμένους και ανάπηρους, οι νομισματικές παροχές, σε υπηρεσία ή σε είδος, σε περισσότερους από 130 χιλιάδες δικαιούχους κοινωνικής βοήθειας. Παράλληλα, υπολογίστηκε η διάθεση 15 εκατομμυρίων πέσος σε ένα πρόγραμμα που προορίζεται για την παροχή βοήθειας σε οικογένειες που το έχουν ανάγκη, καθώς και κρατική στήριξη σε μη αποδοτικά εργαστήρια, ενώ έχει προϋπολογιστεί και ο μισθός για τους άνεργους σαν αποτέλεσμα την αναδιοργάνωση της εργασίας.

Συζητήθηκαν και οι διεθνείς εξελίξεις όπου επισημάνθηκε πως πρέπει να συνεχιστεί η επαναστατική διαδικασία στην Κούβα. Οπως τονίστηκε στη Λαϊκή Εθνοσυνέλευση, οι Κουβανοί, γνωρίζοντας όλα τα προβλήματά τους, θα παραμείνουν πιστοί στις αρχές τους, στην ιστορία και στις παραδόσεις τους, και επιβεβαίωσαν ότι θα έρθει αυτή η μέρα που ακόμα και αυτοί που έκλεισαν τα μάτια τους στο θετικό παράδειγμα της Κουβανικής Επανάστασης, θα ζητήσουν συγνώμη και θα αναγκαστούν να αναγνωρίσουν την ύψιστης σημασίας δουλειά σε κοινωνικό και ανθρωπιστικό τομέα που έχει φέρει ο σοσιαλισμός στην Κούβα.

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ