Σε έντονο προεκλογικό κλίμα βρίσκεται εδώ και μερικές βδομάδες η Ουκρανία, όπου στις 29 Μάρτη '98 διεξάγονται οι βουλευτικές και τοπικές εκλογές. Τριάντα περίπου κόμματα και συνασπισμοί κατεβαίνουν στις εκλογές. Το όλο σκηνικό χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια των κυρίαρχων πολιτικών κύκλων να μειώσουν τη δύναμη και επιρροή του Κομμουνιστικού Κόμματος, ακόμη και με μέσα που κάθε άλλο παρά "τίμια" μπορούν να χαρακτηριστούν, καθώς και από την ενεργότερη ανάμειξη των ιμπεριαλιστικών οργανισμών και ενώσεων, πρωτοστατούντος των ΗΠΑ, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ.

Πριν όμως περάσουμε στη συγκεκριμένη εξέταση της τρέχουσας προεκλογικής πραγματικότητας, αξίζει κανείς να ρίξει μια ματιά στο τι "κέρδισε" η Ουκρανία από την ανατροπή του σοσιαλισμού τα τελευταία 8 χρόνια. Βέβαια οι Ελληνες εργαζόμενοι, που μπορεί να έτυχε να έρθουν σε επαφή με κάποιον από τους χιλιάδες οικονομικούς πρόσφυγες από αυτήν τη χώρα (όπως κι από τις άλλες πρώην σοσιαλιστικές χώρες), κάτι θα άκουσαν, όμως η γλώσσα των αριθμών είναι αμείλικτη.

Πρέπει να σημειώσουμε πως υπάρχουν πολλά στοιχεία στα οποία θα μπορούσε να αναφερθεί κανείς, όπως άλλωστε έχει κάνει στο παρελθόν κι ο "Ριζοσπάστης", γι' αυτό κι εμείς θα σταθούμε μόνο σε μερικά από αυτά:

Τα παραπάνω στοιχεία για άλλη μια φορά έρχονται να επιβεβαιώσουν πως όταν στην Ουκρανία υπήρχε σοσιαλισμός, παρά τα προβλήματα ή τις παρατηρήσεις και αδυναμίες που ο καθένας μπορεί να σημείωνε, η χώρα ήταν μια από τις πρώτες αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης: στην παραγωγή φυσικού αερίου, ατσαλιού, τρακτέρ, ζαχαρότευτλων, ζάχαρης κατείχε την πρώτη θέση, στην παραγωγή πετρελαίου, σιτηρών και σπόρων οσπρίων κατείχε τη δεύτερη θέση, στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατείχε την τρίτη θέση. Δικαιωματικά λοιπόν η Ουκρανική Σοσιαλιστική Σοβιετική Δημοκρατία ανήκε στις πιο αναπτυγμένες βιομηχανικά χώρες του κόσμου κι αυτό το επίπεδο ανάπτυξης της χώρας αντανακλούνταν και στο επίπεδο διαβίωσης των κατοίκων της.

Αντίθετα στη σημερινή καπιταλιστική Ουκρανία, όπως δείχνουν και τα παραπάνω στοιχεία, δεν είναι τυχαίο πως η "καπιταλιστική ευημερία" που υπόσχονταν στον ουκρανικό λαό οι εθνικιστές κι όλοι όσοι επιδίωκαν τη διάλυση της ΕΣΣΔ, μεταφράζεται με την πρώτη θέση της Ουκρανίας στην Ευρώπη στα επίπεδα της θνησιμότητας και την τελευταία θέση στις γεννήσεις.

Κάθε χρόνο ο πληθυσμός της Ουκρανίας μειώνεται κατά 300.000 άτομα, ενώ από τότε που διαλύθηκε η ΕΣΣΔ, ο πληθυσμός της Ουκρανίας μειώθηκε ήδη κατά 2.000.000 άτομα.

Αξίζει ίσως, από την πληθώρα των αριθμών, να ξεχωρίσουμε ένα ακόμη: από τότε που ολοκληρώθηκε η ανατροπή του σοσιαλισμού στην Ουκρανία έχουν γίνει περίπου 60.000 αυτοκτονίες, εκ των οποίων οι 16.000 ήταν γυναικών - μανάδων...

Πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται: Καλά, αφού ο κόσμος ζούσε καλά επί σοσιαλισμού, γιατί άφησε να γίνει το πισωγύρισμα και να φτάσουν τα πράγματα εκεί που έφτασαν σήμερα;

Βέβαια πρέπει πρώτα απ' όλα να σημειώσουμε πως κανείς δεν είπε στον ουκρανικό λαό να διαλέξει ανάμεσα στο σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό. Αντίθετα μάλιστα, αρχικά του υποσχέθηκαν να καλυτερεύσουν το σοσιαλισμό. Στην πράξη όμως υλοποιήθηκε ένα πονηρό σχέδιο, με στόχο να ξεγελαστεί ο λαός και να επιτρέψει στις συγκεκριμένες φιλο-καπιταλιστικές οικονομικοκοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις και στους ιμπεριαλιστές να προχωρήσουν στη διάλυση της ΕΣΣΔ και στην ανατροπή του σοσιαλισμού. Ποιο ήταν το κύριο επιχείρημα αυτού του σχεδίου;

Ηταν το επιχείρημα πως η ΕΣΣΔ "πίνει το αίμα" της Ουκρανίας, πως η ΕΣΣΔ εκμεταλλεύεται την Ουκρανία και συμπερασματικά πως ο λαός της Ουκρανίας θα ζήσει καλύτερα, αν η Ουκρανία αποχωρήσει από την ΕΣΣΔ. Αυτός ο μύθος ήταν ο κυρίαρχος μύθος που χρησιμοποιήθηκε στη συγκεκριμένη πρώην Σοβιετική Δημοκρατία για να κερδηθεί η ενεργός συμμετοχή ή η ανοχή του λαού στην ανατροπή του σοσιαλισμού και στη διάλυση της ΕΣΣΔ.

Το στοιχείο που χρησιμοποίησαν εκείνη τη στιγμή οι φιλο-καπιταλιστικές δυνάμεις για να πείσουν το λαό ήταν πως: Το 1988 στις ανταλλαγές προϊόντων μεταξύ των Σοβιετικών Δημοκρατιών (στις οποίες δε συμπεριλαμβάνονταν οι εισαγωγές - εξαγωγές της ΕΣΣΔ προς (και από) χώρες του εξωτερικού), η Ουκρανική ΣΣΔ έστελνε προς την υπόλοιπη ΕΣΣΔ προϊόντα αξίας 40 δισ. ρουβλίων και εισήγαγε από τις άλλες Σοβιετικές Δημοκρατίες προϊόντα αξίας 36,4 δισ. ρουβλίων. Αυτή η διαφορά των - 3,6 δισ. ρουβλίων έκανε τους εθνικιστές και τις άλλες φιλοδυτικές και φιλο-καπιταλιστικές δυνάμεις να φωνάζουν για καταπίεση της Ουκρανίας από την ΕΣΣΔ. Στον παραπάνω όμως συλλογισμό δεν υπολογίζονταν τουλάχιστον 2 καθοριστικοί παράγοντες:

1. Κατ' αρχήν δεν υπολογίζονταν οι εισαγωγές - εξαγωγές προς άλλες χώρες. Ετσι η Ουκρανία έκανε εισαγωγές αξίας 13,43 δισ. ρουβλίων και εξαγωγές αξίας μόλις 6,55 δισ. ρουβλίων. Αυτήν την αρνητική διαφορά την κάλυπτε η ΕΣΣΔ και μάλιστα με κέρδος σχεδόν 3 δισ. ρουβλίων για την Ουκρανική ΣΣΔ.

2. Δεύτερον, η Ουκρανία κατανάλωνε φυσικούς πόρους από την υπόλοιπη ΕΣΣΔ (αφού οι δικοί της φυσικοί πόροι, ούτε τότε, ούτε βέβαια και σήμερα, μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της). Αυτοί οι φυσικοί πόροι (καύσιμα) στην ΕΣΣΔ ήταν φτηνότεροι από τις τιμές που υπήρχαν στην παγκόσμια αγορά: Ετσι η τιμή του πετρελαίου ήταν στο 13% της παγκόσμιας, της βενζίνης στο 9%, του φυσικού αερίου στο 3%, των λιπασμάτων στο 5%, της ξυλείας στο 17% κλπ.

Αυτά λοιπόν δεν έπαιρνε υπόψη της, εσκεμμένα βέβαια, η αντισοβιετική προπαγάνδα. Δυστυχώς και το ΚΚΣΕ τότε δεν μπόρεσε να ανακόψει την εθνικιστική υστερία, όχι για άλλο λόγο, αλλά γιατί νωρίτερα το ίδιο είχε διαβρωθεί από μέσα (για λόγους που δεν είναι της ώρας να αναπτύξουμε) κι έτσι δεν υπήρχαν συγκροτημένες δυνάμεις που θα μπορούσαν να οργανώσουν την αντίσταση του λαού στην αντισοβιετική προπαγάνδα και υστερία. Σήμερα ο ουκρανικός λαός από την ίδια εμπειρία και γνωριμία του με τον καπιταλισμό πείθεται για το ποια είναι η πραγματικότητα.

Οπως είδαμε παραπάνω, η ανάπτυξη της λαϊκής οικονομίας της ΕΣΣΔ, μεταξύ των οποίων και της Ουκρανικής ΣΣΔ, μέσα από ένα ενιαίο σύστημα λαϊκής οικονομίας, έδινε τη δυνατότητα μιας συνεχούς αύξησης της ευημερίας των εργαζομένων. Αυτό αποδεικνύουν και μια σειρά στοιχεία που δείχνουν πως από το 1950 έως το 1980 ο μέσος μισθός των εργατοϋπαλλήλων αυξήθηκε κατά 2,5 φορές, ενώ ο χαμηλότερος μισθός κατά 3,2 φορές. Τι γίνεται όμως σήμερα;

Η διάλυση της βιομηχανίας της χώρας, που συνοδεύτηκε με τη βίαιη ιδιωτικοποίησή της, η σχεδιασμένη καταστροφή των αγροτικών συνεταιρισμών οδήγησαν από τη μια στην εμφάνιση και ισχυροποίηση της νέας μπουρζουαζίας στη χώρα κι από την άλλη έφεραν σε απόγνωση εκατομμύρια Ουκρανών, που έμειναν χωρίς δουλιά και αναγκάστηκαν σε πολλές περιπτώσεις να μεταναστεύσουν στη Ρωσία, καθώς και σε χώρες της Δύσης προς αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης (σε περίπου 40% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού υπολογίζονται οι άνεργοι και οι ημι-απασχολούμενοι στη σημερινή Ουκρανία). Οσοι δεν το κατάφεραν αυτό, προσπάθησαν να ασχοληθούν με το μικρεμπόριο, δηλαδή την αγορά και πώληση προϊόντων στις γειτονικές προς την Ουκρανία χώρες. Υπάρχουν βέβαια κι οι "τυχεροί", όσοι δηλαδή έχουν ακόμη δουλιά, έστω και με πενιχρούς μισθούς, έστω κι απλήρωτοι για μήνες. Η μαζική καθυστέρηση στις καταβολές των μισθών έχει γίνει ένα είδος ιδιόμορφου σπορ, στο οποίο συναγωνίζονται κυβερνήσεις σαν αυτές της Ρωσίας και της Ουκρανίας.

Ετσι μπορεί κανείς να διαβάσει σε ντοκουμέντα της Ευρωπαϊκής Ενωσης να εκθειάζεται η "περιοριστική νομισματική πολιτική", που ακολουθεί η ουκρανική κυβέρνηση και που οδηγεί από τη μια στην καλυτέρευση των "δεικτών" της οικονομίας και από την άλλη στην εξαθλίωση του ουκρανικού λαού, με τα μέτρα που ακολουθεί η ουκρανική κυβέρνηση, όπως είναι η προσχεδιασμένη και εγκληματική, μαζική και πολύμηνη καθυστέρηση στην καταβολή των μισθών, συντάξεων κι επιδομάτων (2).

Σ' αυτές λοιπόν τις συνθήκες δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο ουκρανικός λαός αρχίζει να συγκρίνει και όλο πιο πολύ να στρέφει τις ελπίδες του στους κομμουνιστές. Ηδη το ΚΚ Ουκρανίας στις προηγούμενες εκλογές είχε συγκεντρώσει τις ψήφους περίπου 10 εκατομμυρίων των ψηφοφόρων, ή περίπου του 1/3 του εκλογικού σώματος, και είχε τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα με περίπου 90 βουλευτές (στους 400), που όμως δεν μπόρεσε να βάλει φρένο στις συνεχιζόμενες ιδιωτικοποιήσεις και γενικότερα στην πορεία ενδυνάμωσης του καπιταλισμού στην Ουκρανία και την ενσωμάτωση της χώρας στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα. Εξακολουθούν να κυριαρχούν αυταπάτες γύρω από τη δυνατότητα αλλαγής της κατάστασης στη χώρα, με μόνο όπλο την κοινοβουλευτική ψήφο, κάτι που βέβαια είναι ένας από τους λόγους που εμποδίζει την ανάπτυξη ισχυρού μαζικού εργατικού και λαϊκού κινήματος.

Το συνέδριο που πραγματοποίησε στα τέλη του 1997 το ΚΚ Ουκρανίας, με το σύνθημα "Στους εργαζόμενους - Σοβιετική εξουσία! Στην κοινωνία - Σοσιαλισμό! Στην Ουκρανία - εθελοντική Ενωση ισότιμων αδελφών λαών!", έδειξε πως κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις η επιρροή του ΚΚ μπορεί να σταθεροποιηθεί, να διευρυνθεί και να γίνει ακόμη πιο ενεργητική. Σ' αυτήν την κατεύθυνση το Δεκέμβρη του '97 σε πολλές ουκρανικές πόλεις πραγματοποιήθηκαν, με πρωτοβουλία της Πανουκρανικής Ενωσης Εργατών, που καθοδηγείται από στελέχη του ΚΚ και άλλους αγωνιστές,μαζικές κινητοποιήσεις και απεργίες των εργαζομένων.

Σε πολλές χώρες της πρώην ΕΣΣΔ υπάρχουν πληροφορίες και στοιχεία για τη δημιουργία "στημένων" - από τις αρχές - κομμάτων, κυρίως πριν τις διάφορες εκλογές, με αριστερό και μερικές φορές φιλοσοσιαλιστικό τίτλο και διακηρύξεις. Κάτι ανάλογο, αλλά πολύ πιο σοβαρό σκέφτηκαν να βάλουν σε εφαρμογή και στην Ουκρανία οι κυρίαρχοι κύκλοι.

Αρχικά ίδρυσαν την "Ενωση κοινωνικής δικαιοσύνης" (με σύμβολο το σφυροδρέπανο) και στη συνέχεια δημιούργησαν το εκλογικό μπλοκ (συνδυασμό) "Εργαζόμενη Ουκρανία" συμπαρασύροντας με διάφορες υποσχέσεις σε αυτόν το σχηματισμό την οργάνωση των αντιφασιστών βετεράνων του πολέμου στην Ουκρανία. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε πως σε αντίθεση με τη Ρωσία, όπου η "Εργαζόμενη Ρωσία" ήταν και είναι ένα υπαρκτό κοινωνικό - πολιτικό μαζικό κίνημα, που εμφανίστηκε το 1992 και συνδέεται στενά με το κομμουνιστικό κίνημα (πρώτα και κύρια με το Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα της Ρωσίας), στην Ουκρανία δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο, γεγονός που οπωσδήποτε βοήθησε στην "κλοπή" του τίτλου...

Ορισμένοι λοιπόν αντιφασίστες βετεράνοι του Β Παγκοσμίου Πολέμου, βλέποντας στο Ουκρανικό Κοινοβούλιο να στρογγυλοκάθονται τα τελευταία χρόνια διάφοροι Ουκρανοί συνεργάτες της φασιστικής Γερμανίας (που αναδείχτηκαν σ' αυτές τις θέσεις χάρη στην αντικομμουνιστική κι αντισοβιετική υστερία των προηγούμενων χρόνων), δεν είδαν άσχημα την ιδέα να υπάρξουν και κάποιοι αντιφασίστες βετεράνοι στο Κοινοβούλιο κι ακόμη καλύτερα να δημιουργηθεί μια κοινοβουλευτική ομάδα αντιφασιστών βετεράνων. Αυτό ακριβώς εκμεταλλεύτηκαν οι σύμβουλοι του Προέδρου Κούτσμα και κατάφεραν να "σπρώξουν" την Πανουκρανική Ενωση των βετεράνων στο "στημένο" μπλοκ "Εργαζόμενη Ουκρανία".

Σαφής ο στόχος τους: Να αντιπαραθέσουν και να απομακρύνουν τα 13 εκατομμύρια βετεράνων του πολέμου από το ΚΚ. Δυστυχώς, βρέθηκαν ηγέτες του κινήματος των βετεράνων που τους βοήθησαν σ' αυτό το πισώπλατο χτύπημα στο ΚΚ της Ουκρανίας.

Χαρακτηριστικό είναι πως στην πρώτη εικοσάδα των υποψηφίων του "στημένου" μπλοκ (αυτοί δηλαδή που θα εκλεγούν, αν ο σχηματισμός ξεπεράσει το 5%) μπορεί να δει κανείς υπουργούς, τραπεζίτες, προεδρικούς συμβούλους, επιχειρηματίες και μόνο δύο ηγετικά στελέχη του κινήματος των βετεράνων, ενώ οι εργάτες στην 117μελή λίστα των υποψηφίων της "Εργαζόμενης Ουκρανίας" είναι μόλις 5 κι αυτοί σε μη εκλόγιμες θέσεις. Τα παραπάνω πολύ χαρακτηριστικά αποκαλύπτει ο Πιοτρ Σιμονιένκο, Α Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Ουκρανίας, σε άρθρο του με τίτλο: "Ο τραπεζίτης κι ο υπουργός δεν είναι υπερασπιστές του βετεράνου" (3).

Το ΚΚ της Ουκρανίας, με ειδική απόφαση της Ολομέλειας της ΚΕ του, προσανατολίζει τις οργανώσεις και τα μέλη του να δουλέψουν με τις τοπικές οργανώσεις των βετεράνων, ώστε να αποτραπούν τα κυβερνητικά σχέδια αποκόμματος του βετεράνικου αντιφασιστικού κινήματος από το ΚΚ.

Είναι γνωστό πως η Ουκρανία εξαιτίας της θέσης και του μεγέθους της έχει στρατηγική αξία για τους κάθε λογής ιμπεριαλιστές που θέλουν "να βάλουν στο χέρι" τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες και μπορούν μέσω Κιέβου να επηρεάσουν γενικότερες εξελίξεις με τη Ρωσία και άλλες στο έδαφος της πρώην ΕΣΣΔ. Κάτι το οποίο ήδη το είδαμε τα περασμένα χρόνια με τις προσπάθειες να δημιουργηθεί ένα νέο κέντρο εξελίξεων στην ΚΑΚ χωρίς τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ και οι υπόλοιπες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις είχαν και συνεχίζουν να έχουν ως στόχο τους την απομόνωση της Ρωσίας και την ουσιαστική αποκοπή από τη Ρωσία των 5 μεγαλύτερων πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών (Ουκρανία, Ουζμπεκιστάν, Καζαχστάν, Λευκορωσία, Αζερμπαϊτζάν). Ταυτόχρονα, διάφορες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις επιδιώκουν και προωθούν τη δημιουργία στην περιοχή αγωγών πετρελαίου - φυσικού αερίου και δρόμων που θα παρακάμπτουν τη Ρωσία. Στόχος τους είναι επίσης να σπρώξουν σε εναλλακτικές προς την ΚΑΚ μορφές καπιταλιστικής ενοποίησης, που θα αποκλείουν, τουλάχιστον στο αρχικό τους στάδιο, τη Ρωσία. Σ' αυτές τους τις προσπάθειες χρησιμοποιούν την Ουκρανία. Δεν είναι τυχαίο πως σύμφωνα με έγγραφα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Ουκρανία "είναι ο τρίτος παραλήπτης της αμερικανικής βοήθειας (μετά το Ισραήλ και την Αίγυπτο)" (4).

Από το χορό βέβαια δεν μπορούσε να λείπει και η Ευρωπαϊκή Ενωση, η οποία στις παραμονές των εκλογών προσφέρθηκε να δώσει έκτακτη χρηματοδότηση στην Ουκρανία, όχι μόνο για να επηρεάσει την προεκλογική εκστρατεία, αλλά και για να μπορεί να εκβιάσει και να ελέγξει τις μετεκλογικές εξελίξεις. Πολύ σωστά λοιπόν ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Β. Εφραιμίδης σημείωσε για τη συγκεκριμένη ενέργεια της ΕΕ στην παρέμβασή του στο Ευρωκοινοβούλιο: "Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας" (5).

Τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η ΕΕ πιέζουν τα τελευταία χρόνια σε μια κατεύθυνση σύσφιξης των σχέσεων της Ουκρανίας με το ΝΑΤΟ (6). Πρέπει να ξέρουμε πως η Ουκρανία ήταν η πρώτη χώρα της ΚΑΚ που προσχώρησε στον ΝΑΤΟικό συνεταιρισμό "Σύμπραξη για την ειρήνη", ενώ στα Βαλκάνια (στη Βοσνία) τα ουκρανικά στρατεύματα υπηρετούν παρέα με τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ. Στην ίδια την Ουκρανία πραγματοποιήθηκαν το 1997 ΝΑΤΟικά γυμνάσια που συγκέντρωσαν πλήθος διαμαρτυριών (πορείες, συγκεντρώσεις κτλ.) από αντιΝΑΤΟικές δυνάμεις. Παρ' όλες βέβαια τις λαϊκές διαμαρτυρίες, η συνεργασία ΝΑΤΟ - Ουκρανίας προχωρά. Δεν είναι μόνο το γεγονός της συμμετοχής Ουκρανών αξιωματικών σε επιτελεία του ΝΑΤΟ, αλλά και η απόφαση σύστασης "πολωνο-ουκρανικού ειρηνευτικού τάγματος". Ως επισφράγισμα της ανάπτυξης και εμβάθυνσης αυτών των σχέσεων, είχαμε τον Ιούλη του 1997 την υπογραφή της "Χάρτας ΝΑΤΟ - Ουκρανίας". Ταυτόχρονα, στις 7/5/97 ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Ξ. Σολάνα εγκαινίασε στο Κίεβο ένα "Κέντρο πληροφοριών και τεκμηρίωσης του ΝΑΤΟ", που είναι το πρώτο του είδους σε χώρα που συμμετέχει στη "Σύμπραξη για την ειρήνη". Το γεγονός αυτής της κίνησης του ΝΑΤΟ έχει άμεση σχέση με το χτύπημα του αυξανόμενου αντιιμπεριαλιστικού κινήματος στην Ουκρανία και την επέμβασή του ΝΑΤΟ στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας αυτής.

Στις εσωτερικές και εξωτερικές δυνάμεις και συμφέροντα, που θέλουν να συνεχίσουν και να εντείνουν την εκμετάλλευση του ουκρανικού λαού και να χρησιμοποιούν την Ουκρανία στις διεθνείς μηχανορραφίες τους υπέρ των ιμπεριαλιστικών σχεδίων, θα δοθεί απάντηση και σ' αυτές τις εκλογές, αλλά η βροντερότερη θα είναι η απάντηση στους μαζικούς αγώνες που μέλλεται ν' αναπτυχθούν. Γιατί ο κόσμος αρχίζει να συνειδητοποιεί (και μετά τις νέες εκλογές θα το καταλάβει ακόμη καλύτερα) πως δε φτάνει μόνο η ψήφος για να βάλει τέρμα στην καπιταλιστική και αντιλαϊκή κατηφόρα και για να επαναφέρει τη χώρα στο σοσιαλιστικό δρόμο ανάπτυξης. Πέρα από την ψήφο, χρειάζεται αγώνας κι οργάνωση.

Ελισσαίος ΒΑΓΕΝΑΣ

1. Τα στοιχεία είναι από συνοδευτικό σημείωμα στην πολιτική εισήγηση της ΚΕ στο 31ο Συνέδριο του ΚΚ Ουκρανίας (Οκτώβρης '97).

2. Πρόταση Απόφασης του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης "Για τη χορήγηση συμπληρωματικής μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής προς την Ουκρανία" (12/11/1997), σελ. 2.

3. Εφημερίδα "Κομμουνίστ" Οργανο της ΚΕ του ΚΚ Ουκρανίας,Νο 3, 1998.

4. "Πρόγραμμα δράσης για την Ουκρανία" (Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο"), 20.11.1996, σελ. 11.

5. "Ριζοσπάστης" 25/02/1998, σελ. 14.

6. Οι πληροφορίες είναι από τα δελτία 3, 4/97 του ΝΑΤΟ.