Ο Κ. Σημίτης "αποκάλυψε", επιτέλους, ποια αντιπολίτευση θέλει, ποια αντιπολίτευση αρμόζει στην κυβέρνησή του. Την αντιπολίτευση που, όπως είπε στην ομιλία του στην ΚΟ, θα του υπενθυμίζει και θα τον... επικρίνει "γιατί καθυστερείτε". Παρ' όλα αυτά επιτέθηκε στην ηγεσία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης γιατί στο σχέδιο "Καποδίστριας" - κατ' εξαίρεση - δεν κράτησε αυτή τη στάση.

Ομολογουμένως, αδίκησε την ηγεσία της ΝΔ, η οποία έχει "αναπροσαρμόσει" κατά τρόπον εποικοδομητικό και υπεύθυνο και κατ' εξοχήν νεοφιλελεύθερο, την αντιπολιτευτική τακτική της. Η "φθινοπωρινή επίθεση" της ΝΔ, η οποία αποκρυσταλλώθηκε μετά από πολύμηνη κυοφορία, εκδηλώθηκε με πολύ συγκεκριμένο τρόπο, προκαλώντας αισθήματα ικανοποίησης και ευφορίας στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και την οικονομική ολιγαρχία. Επιγραμματικά θα μπορούσε να αναφερθούν ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα. "Επέκρινε" την κυβέρνηση γιατί καθυστερεί - τέτοια θέλει να ακούει ο Κ. Σημίτης - τη σύναψη των προγραμματικών συμφωνιών των ΔΕΚΟ με "εγχώριες" επιχειρήσεις, επικρότησε την απόφαση για κατάργηση ή συγχώνευση δημοσίων υπηρεσιών, πλειοδότησε υπέρ της ιδιωτικοποίησης των τραπεζών, της Ολυμπιακής, κ.ά. Παράλληλα, πρόσφερε απλόχερη υποστήριξη στον "κοινωνικό διάλογο" - απάτη και κυρίως στις ίδιες τις αντεργατικές ρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση, όπως η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων (κατάργηση του 8ωρου, συλλογικών συμβάσεων, μερική απασχόληση, κ.ά.). Στα "επιμέρους" θέματα δεν παρέλειψε να προσφέρει την απαραίτητη βοήθειά της στην κατάργηση της επετηρίδας, στη λειτουργία των εσωτερικών κανονισμών στα ΑΕΙ μέσω της μηνυτήριας αναφοράς του Στ. Μάνου. Η στάση της απέναντι στον "Καποδίστρια" είναι περισσότερο προσεκτική - διαφωνία επί της διαδικασίας, σύμπλευση επί της ουσίας - ακριβώς γιατί έχει στραμμένο το βλέμμα στις δημοτικές εκλογές και προσπαθεί να "ψαρέψει" ό,τι μπορεί από τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική και ειδικότερα στα ελληνοτουρκικά, η ηγεσία της ΝΔ προτιμά να προσφέρει βοήθεια στην κυβέρνηση, διατυπώνοντας επιφυλάξεις στην άκριτη υποταγή στα κελεύσματα των ΗΠΑ, προκειμένου να ενισχύσει τη "διαπραγματευτική θέση της χώρας". Ταυτόχρονα, επωφελείται για να παρουσιάζει ένα πατριωτικό προφίλ.

Προκειμένου να ανταποκριθεί στην "υπεύθυνη και όχι λαϊκιστική στάση", όπως επαίρεται συχνά ο Κ. Καραμανλής, η ηγεσία της ΝΔ πήρε και τα απαραίτητα "οργανωτικά" μέτρα. Αποκατέστησε διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των "σκιωδών υπουργών" της και των πραγματικών του ΠΑΣΟΚ, καθιερώνοντας επαφές και συναντήσεις και παρέχοντας διευκολύνσεις, όπως η παροχή όλων των απαραίτητων υπηρεσιακών εγγράφων. Μέσα σε αυτό το κλίμα άριστης συνεργασίας που οικοδομείται μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων - που δεν υστερεί καθόλου από μια μορφή συγκυβέρνησης, όπου η ΝΔ στηρίζει έμπρακτα την κυβέρνηση χωρίς να συμμετέχει σε αυτή - ήταν εύλογο ο Μ. Εβερτ, γνωστός οπαδός των κεντροδεξιών σεναρίων, να σπεύσει να προσφέρει χείρα βοηθείας στον Ευ. Βενιζέλο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Παρ' όλα αυτά η Ρηγίλλης συνεχίζει να υποστηρίζει στα σοβαρά ότι έχει σημαντικές διαφορές από την κυβερνητική πολιτική, και μάλιστα ότι διαθέτει "εναλλακτική λύση".

Ο ίδιος ο Κ. Καραμανλής φροντίζει συχνά στις ομιλίες του να παρουσιάζει το περίγραμμα και τους άξονες αυτής της "εναλλακτικής λύσης". Επειδή όμως γνωρίζει πολύ καλά ότι δε γίνεται ιδιαίτερα πιστευτός, κυρίως από τους δικούς του, και κινδυνεύει να γίνει γραφικός, προτιμά να εμφανίζει ως συγκριτικό πλεονέκτημα του κόμματός του, το ότι θα είναι "περισσότερο αποτελεσματικοί", γιατί, κυρίως δεν έχουν, όπως το ΠΑΣΟΚ, άμεση εξάρτηση από τον κρατικό μηχανισμό και άρα μπορούν να συγκρουστούν για να τον περιορίσουν. Η οικονομική ολιγαρχία όμως προτιμά να στηρίζει το ΠΑΣΟΚ, γιατί, όπως δήλωσε και ο μεγαλοεπιχειρηματίας Παν. Κουτσίκος, μπορεί και επιβάλλει τα αντιλαϊκά μέτρα χωρίς "κοινωνική αναταραχή".

Ακριβώς επειδή είναι έτσι τα πράγματα, ο Κ. Καραμανλής προσφεύγει, αντιγράφοντας και εδώ την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, στο γνωστό πυροτέχνημα της "επανίδρυσης" της ΝΔ. Δεν έχει επιλέξει ακόμα, όπως φαίνεται, την εσωκομματική διαδικασία με την οποία θα επικυρώσει τη στροφή προς σκληρότερες νεοσυντηρητικές επιλογές, αλλά έχει μάλλον προσδιορίσει τις "βασικές προτεραιότητες", οι οποίες εναρμονίζονται με την τρέχουσα αντιπολιτευτική τακτική. Ποιες είναι αυτές οι προτεραιότητες; Πρώτο. Το κράτος πρέπει να επανέλθει στον αρχικό του προορισμό και "να ανταποκριθεί στους φυσικούς του ρόλους, τάξης, ασφάλειας, πρόνοιας, ελέγχου και εποπτείας των κανόνων δικαίου συμπεριφοράς και δραστηριότητας" (ομιλία Κ. Καραμανλή σε ημερίδα του περιοδικού "Οικονομική και Βιομηχανική Επιθεώρηση"). Πρόκειται για το γνωστό"κράτος - στρατηγείο" του Κ. Σημίτη, από τον οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει... Στην κατεύθυνση αυτή προτείνει "δημοσιονομική εξυγίανση, συγκράτηση και περιστολή της δημόσιας δαπάνης" και μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης, προφανώς για τους "επενδυτές". Δεύτερο. "Διαρθρωτικές αλλαγές και ταχεία προώθηση των παρεμβάσεων υποδομής", που σημαίνει "γρήγορες και ευρείες αποκρατικοποιήσεις", ελαστικοποίηση των σχέσεων παραγωγής, κλπ.

Πραγματικά ο Κ. Σημίτης δεν μπορεί να έχει παράπονα από την αντιπολιτευτική τακτική της ΝΔ. Οπως δεν έχουν τα "μεγάλα αφεντικά", που ενθαρρύνουν τον Κ. Καραμανλής να περιμένει "τη σειρά του", όπως περίμενε και ο Μ. Εβερτ...

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ