Με βαρύγδουπες υποσχέσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σωρεύτηκαν εδώ και έξι αιώνες - από τότε δηλαδή που άρχισαν να εγκαθίστανται οι τσιγγάνοι στην Ελλάδα - η κυβέρνηση ανακοίνωσε χτες ένα πλαίσιο πολιτικής για τους τσιγγάνους σε εθνική κλίμακα.

Και τα άμεσα μέτρα για το 1996 και το 1997, που αφορούν τη διαβίωση, την εκπαίδευση, την υγεία, τον πολιτισμό, ακόμα και τον "κλασικό μαζικό αθλητισμό" 200.000 ανθρώπων, ανέρχονται μόλις στο... αστρονομικό ποσό των 3 δισ. δραχμών - ένα δισ. για το 1996 και δύο δισ. για το 1997. Για κάθε, δηλαδή, τσιγγάνο αντιστοιχούν 5.000 δραχμές για το 1996 και 10.000 δραχμές για το 1997. Η 15.000 δραχμές σε δύο χρόνια.

Οταν τέθηκε το ερώτημα αν μπορεί ένας τέτοιος - ενδιαφέρων στο περίγραμμά του σχεδιασμός - να προχωρήσει και να αντιμετωπίσει τα οξυμένα προβλήματα, ο υφυπουργός Πρόνοιας, Θ. Κοτσώνης, το αντιπαρήλθε λέγοντας ότι η κυβέρνηση δε δίνει επιδόματα και δεν κάνει εξαγγελίες, αλλά απαντά με συγκεκριμένα έργα.

Τα μέτρα παρουσίασαν χτες σε συνέντευξη Τύπου οι υπουργοί Υγείας, Αν. Πεπονής,ΠΕΧΩΔΕ, Κ. Λαλιώτης και ο υφυπουργός Πρόνοιας, Θ. Κοτσώνης,ενώ παραβρέθηκαν ο δήμαρχος Μενεμένης και πρόεδρος του Διαδημοτικού Δικτύου, Π. Γαβριηλίδης, καθώς και εκπρόσωποι τσιγγάνικων συλλόγων. Ο Κ. Λαλιώτης υποστήριξε - με πομπώδεις εκφράσεις - ότι με το πρόγραμμα αυτό έρχεται η δικαίωση των αγώνων των τσιγγάνων, καθώς για πρώτη φορά κλιμακώνεται η εφαρμογή μιας πολιτικής για 200.000 ανθρώπους.

Πιο προσγειωμένος ο Αν. Πεπονής, επισήμανε ότι η εφαρμογή και αυτής της πολιτικής έχει να κάνει με τη συνέπεια σε τεχνικό και οικονομικό επίπεδο, καθώς σε τέτοια προγράμματα εμφανίζονται αδυναμίες. Επίσης επισήμανε ότι στην προσπάθεια της ένταξης των τσιγγάνων στην κοινωνία δεν πρέπει να υπάρξει σύγκρουση μαζί τους, ενώ χρειάζεται να παρακαμφθούν οι αντιδράσεις που υπάρχουν στις επιλογές για μόνιμη εγκατάσταση.

Στο ερώτημα για το τι θα γίνει στον Εύοσμο, απάντησε ο Π. Γαβριηλίδης. Ο Δήμος Ευόσμου, είπ,ε δε συμμετέχει στο δίκτυο, ενώ δε θέλει να εντάξει τους τσιγγάνους. Επίσης δεν υπάρχει κοινωνική συναίνεση για την εγκατάστασή τους στη Χαλκιδική.

Πάντως, παρά τα "πολλά συγχαρητήρια" προς την κυβέρνηση απ' τους παρευρισκόμενους, στο τέλος της συνέντευξης ο πρόεδρος της τσιγγάνων της Αθήνας, κ. Χαλιλόπουλος, έθεσε το αγωνιώδες για τους τσιγγάνους ερώτημα: Καλά είναι αυτά, είπε. Επειδή όμως, πρόσθεσε, οι τσιγγάνοι ασχολούνται κυρίως με το εμπόριο, τι θα γίνει με το κυνηγητό που τους κάνουν;

Απάντηση, όμως, δεν πήρε, καθώς το εμπόριο είναι στην αρμοδιότητα του υπουργείου Εμπορίου και το κυνηγητό στην αρμοδιότητα του υπουργείου Δημόσιας Τάξης, που δε συμμετέχουν στο νεοεξαγγελθέν Συμβούλιο Πολιτικής για τους Ελληνες τσιγγάνους.

Οι τσιγγάνοι μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες σύμφωνα με τις συνθήκες στέγασης: Τους μόνιμα κατοικούντες σε σπίτια. Τους ημιεγκαταστημένους. Τους διερχόμενους ή μετακινούμενους και τους εγκαταστημένους σε μόνιμους καταυλισμούς.

Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει παντελής έλλειψη προληπτικής ιατρικής και ενημέρωσης για ζητήματα υγιεινής και υγείας. Πολύ μικρό ποσοστό των παιδιών των τσιγγάνων φοιτά στα σχολεία, παρά το νόμο πλαίσιο που προβλέπει την υποχρεωτική φοίτηση και των τσιγγανόπαιδων στα σχολεία. Ετσι το 60 - 80% των τσιγγάνων είναι αναλφάβητοι, με όλες τις συνέπειες που συνεπάγεται αυτό.

Οι υπουργοί ανακοίνωσαν τη σύσταση του Συμβουλίου Πολιτικής για τους τσιγγάνους, που θα είναι γνωμοδοτικό όργανο για την κυβέρνηση. Θα προεδρεύει ο υφυπουργός Πρόνοιας και θα συμμετέχουν σε επίπεδο γενικού γραμματέα τα υπουργεία Παιδείας, Εργασίας, Πολιτισμού, Εσωτερικών και ΠΕΧΩΔΕ, καθώς και εκπρόσωποι της Γραμματείας Λαϊκής Επιμόρφωσης, της Νέας Γενιάς, της ΓΓ Ισότητας και άλλων φορέων.

Στα άμεσα μέτρα περιλαμβάνονται τα εξής:

• Δημιουργία χώρων προσωρινής διαμονής στη Μενεμένη Θεσσαλονίκης,τη Μεσσήνη,τη Θήβα,την Καρδίτσα και τη Ρόδο,"κατά το πρώτο έτος του προγράμματος".
• "Ηπια μετεγκατάσταση σε χώρους με λυόμενες κατασκευές" των τσιγγάνων στις Σέρρες και το Αντίρριο, επειδή είναι εγκαταστημένοι σε περιοχές όπου θα γίνουν δημόσια έργα (Κτίριο των ΤΕΙ στις Σέρρες και η ζεύξη Ρίου - Αντιρρίου).
• Εργα βελτίωσης στους καταυλισμούς Μεσολογγίου,Διδυμότειχου,Δράμας,Κέρκυρας,Αιτωλικού και Ζεφυρίου.
• Κίνητρα, επιδοτήσεις και διευκολύνσεις για την απόκτηση τροχόσπιτων. "Στόχος, είπαν, είναι τουλάχιστον 200 οικογένειες να αποκτούν κάθε χρόνο τροχόσπιτο".
• Καθιέρωση απ' το Σεπτέμβρη του βιβλιαρίου μετακινούμενου μαθητή.
• Δύο πιλοτικά προγράμματα με κινητές μονάδες υγείας στη Νότια Αττική και τη Θεσσαλονίκη

Οι άλλες ανακοινώσεις αφορούν σχεδιασμούς για προγράμματα ή μελέτες, όπως η μελέτη για δημιουργία διαμορφωμένων χώρων διαμονής στην Αττική ή συνολικά του στεγαστικού προβλήματος των Ελλήνων τσιγγάνων.

Παρά τη διαπίστωση του υπουργείου Υγείας ότι "περιορίζεται η αγορά εργασίας για τους τσιγγάνους", στα άμεσα μέτρα προβλέπεται μόνο η εκπαίδευση απ' τον ΟΑΕΔ, ενώ στις "μεσοπρόθεσμες δράσεις" προβλέπεται η σύσταση ειδικών γραφείων για ενημέρωση των τσιγγάνων για προσλήψεις εποχιακού προσωπικού σε ΟΤΑ, δημόσιο και λοιπούς οργανισμούς. Επίσης δόθηκε η υπόσχεση για την ενίσχυση δημιουργίας οικογενειακών επιχειρήσεων.

Γιώργος ΜΟΥΣΓΑΣ