Κυριακή 25 Μάη 1997
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 46
ΔΙΕΘΝΗ

Γιουγκοσλαβία

Η ιδιωτικοποίηση δεν είναι λύση

Συνέντευξη με τον Αλ. Βούλιν, αντιπρόεδρο και εκπρόσωπο Τύπου της Ενωμένης Γιουγκοσλαβικής Αριστεράς

Η κατάσταση στη Γιουγκοσλαβία, μετά το θερμό χειμώνα των διαδηλώσεων, παραμένει κρίσιμη. Τα κοινωνικά - οικονομικά προβλήματα ταλανίζουν τη χώρα και η έξοδος από το τούνελ δε φαίνεται να γίνεται στο απώτερο μέλλον. Τα προβλήματα στο Κόσσοβο και στο Μαυροβούνιο θα καθορίσουν εν δυνάμει το γεωγραφικό και οικονομικό πλαίσιο όπου θα κινηθεί η Γιουγκοσλαβία τον επόμενο αιώνα. Η προεκλογική εκστρατεία ανεπίσημα έχει ξεκινήσει και ήδη στην αντιπολίτευση παρατηρούνται τριβές. Γι' αυτά και άλλα πολλά συνομιλήσαμε με τον Αλεξάντερ Βούλιν, αντιπρόεδρο και εκπρόσωπο Τύπου της Ενωμένης Γιουγκοσλαβικής Αριστεράς (JUL).

Οι διαδηλώσεις...

- Ας ξεκινήσουμε από τις πρόσφατες διαδηλώσεις. Η αντιπολίτευση ισχυριζόταν ότι κέρδισε τίμια τις εκλογές και η κυβερνητική συμμαχία προσπάθησε δικαστικά να της αφαιρέσει τη νίκη. Εσείς ισχυριζόσασταν ότι έπρεπε να επαναληφθούν οι εκλογές και ότι τις διαδηλώσεις τις υποκινούσαν ξένοι. Ποια είναι η αλήθεια;

- Την επανάληψη των δημοτικών εκλογών αποφάσισε η ανώτατη εκλογική επιτροπή και όχι εμείς. Αυτοί έκριναν ότι έπρεπε να επαναληφθούν σε ορισμένους δήμους, διότι παρατηρήθηκαν κάποιες παρατυπίες. Εδώ επιβάλλετε να πούμε ότι εμείς γενικά ήμασταν οι νικητές των εκλογών, αφού πήραμε σχεδόν διπλάσιο αριθμό ψήφων από την αντιπολίτευση. Εκείνοι αποφάσισαν να προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις και διαδήλωναν με αμερικανικές και γερμανικές σημαίες. Αυτό είναι ντροπή για τη χώρα μας, που έδωσε τόσες χιλιάδες νεκρούς στον αντιφασιστικό αγώνα. Ζητούσαν από τις δυτικές πρεσβείες στο Βελιγράδι και ειδικά την αμερικανική και γερμανική να τους βοηθήσουν ενεργά. Δεν ήταν μόνο η οικονομική και πολιτική βοήθεια που τους πρόσφεραν, αλλά αναμείχτηκαν πιο άμεσα στις εξελίξεις. Αρκεί να σας πω ότι ανάμεσα στους διαδηλωτές συνελήφθη Αμερικανός πεζοναύτης που δουλεύει στην εδώ πρεσβεία. Σε υπόμνημά μας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ αντί να μας ζητήσουν επίσημα συγνώμη, ισχυρίστηκαν ότι "είχε ελεύθερο χρόνο και κατέβηκε να αγοράσει σάντουιτς και τυχαία μπλέχτηκε με τους διαδηλωτές".

Ακόμη πρέπει να τονίσουμε ότι καθ' όλη τη διάρκεια των διαδηλώσεων, οι ηγέτες της Δύσης χειροκροτούσαν και συναντιούνταν με τους ηγέτες της σαν να ήταν αυτοί οι νόμιμοι εκπρόσωποι της χώρας. Ηταν μιας μορφής εμπάργκο και αυτό.

- Προηγουμένως μιλήσατε για ανεξάρτητη δικαιοσύνη. Κατά πόσο ισχύει στην πράξη αυτό;

- Γενικά στη χώρα μας η δικαιοσύνη λειτουργεί ανεξάρτητα από πολιτικές σκοπιμότητες. Σχέσεις υπάρχουν, όπως άλλωστε σε όλες τις χώρες του κόσμου, αλλά επίσημη σχέση που να μπορούν οι πολιτικοί να υπαγορεύουν στο δικαστή τι να κάνει, πιστέψτε με δεν υπάρχουν. Εδώ υπάρχει τρομερό πρόβλημα με την αντιπολίτευση. Οταν της αναγνωρίζει κάποιο αίτημα τότε λειτουργεί ανεξάρτητα, όταν δεν της αναγνωρίζει, τότε εξυπηρετεί πολιτικές σκοπιμότητες. Αυτό είναι παράλογο.

Οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα

- Η Γιουγκοσλαβία, με αφετηρία τον πόλεμο και το εμπάργκο, αντιμετωπίζει τεράστια οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Ανεργία, εγκληματικότητα, κοινωνικές διαφορές κλπ. Ποια θα είναι η απάντησή σας ως αριστερή δύναμη που μετέχει στην εξουσία;

- Εμείς ως Αριστερά οροθετούμε το πολιτικό μας στίγμα ως κόμμα της εργατικής τάξης, όλων εκείνων που με τη δουλιά τους κερδίζουν τα προς το ζην. Αυτοί είναι η τεράστια πλειοψηφία στη χώρα μας. Από αυτή τη σταθερή απορρέει και η πολιτική μας γενικότερα. Πρέπει να ξέρετε ότι τα προβλήματά μας ξεκίνησαν από τον πόλεμο και το εμπάργκο. Τότε τα εργοστάσια δε λειτουργούσαν, καύσιμα δεν υπήρχαν, οι καταθέσεις μας στο εξωτερικό δεσμεύτηκαν και κοντολογίς τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα διογκώθηκαν υπερβολικά. Η αντιπολίτευση για όλα τα προβλήματα προτείνει ως "φάρμακο" τις ιδιωτικοποιήσεις. Εμείς είμαστε ενάντια σε αυτό.

- Ο κ. Μιλόσεβιτς, όμως, μελετά το νέο νόμο για τις ιδιωτικοποιήσεις. Εσείς ως κυβερνητικοί εταίροι δεν είστε συνυπεύθυνοι;

- Πρώτα χρειάζεται να πούμε ότι επιδιώκουμε την κρίση να πληρώσουν οι πλούσιοι. Αυτό γίνεται με την αυξημένη φορολόγησή τους σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Σε καμιά περίπτωση οι ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι λύση. Τώρα, αν η κυβέρνηση θέλει να ψηφίσει αυτόν το νόμο, ας το κάνει. Αν θέλει να πουλήσει κάτι, ας πουλήσει την κρατική ιδιοκτησία και όχι την κοινωνική. Σύμφωνα με το σύστημα που είχαμε, τα εργοστάσια και οι μεγάλες εταιρίες αποτελούσαν εργατική ιδιοκτησία. Αυτοί έχουν όλα τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Αν λοιπόν θέλουν αν την πουλήσουν, τότε πρέπει να ρωτήσουν τους εργαζόμενους και τα συνδικάτα, αφού πρώτα τους εξηγήσουν τι σημαίνει αυτό στην πράξη. Η εμπειρία από τις ανατολικές χώρες μάς δείχνει ότι οι ξένοι κλείνουν τα εργοστάσια μετά από ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό γιατί εξυπηρετούν τα γενικότερα σχέδιά τους για παγκόσμια μονοπωλιακή επικράτηση. Ας τους εξηγήσουν λοιπόν τις επιπτώσεις και αν συμφωνούν οι εργαζόμενοι, ας γίνουν. Ως τότε ας πουλήσουν κρατική ιδιοκτησία, σπίτια, αυτοκίνητα και ό,τι άλλο έχει στα χέρια του το κράτος.

- Παραδέχομαι ότι δώσατε πολύ διπλωματική απάντηση. Δε νομίζετε ότι αυτό θα είναι το πρώτο βήμα προς τη γενική ιδιωτικοποίηση;

- Εμείς είμαστε γενικά ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις και ως ιδέα και ως προτσές. Προσπαθούμε να διατηρήσουμε κάποια συνεπή στάση σε εποχή αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων. Αλλά όσον αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις δε θα χαθούν μόνο τα εργατικά δικαιώματα και θα δημιουργηθεί τεράστια ανεργία, είναι ότι και οι ξένοι που θα τα αγοράσουν θα προσπαθήσουν να επιβάλουν πολιτική στη χώρα μας. Μην ξεχνάτε αυτά που συμβαίνουν ήδη στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Αυτό όμως δεν μπορεί και δε θέλουμε να συμβεί στη χώρα μας. Θέλουμε εμείς να είμαστε οι μόνοι κυρίαρχοι στη χώρα μας.

Ενάντια στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ

- Τελευταία φημολογείται ότι ενδέχεται να ενοποιηθεί το κόμμα σας με το σοσιαλιστικό του κ. Μιλόσεβιτς. Ποια είναι η άποψή σας;

- Οχι, αυτά που γράφουν οι εφημερίδες δεν έχουν βάση. Εμείς και το SPS έχουμε κάνει ένα συνασπισμό, που ως τώρα λειτουργεί πολύ καλά. Εχουμε ορισμένα κοινά στοιχεία και βάσει αυτών προχωράμε. Προσπαθούμε να εξυπηρετήσουμε τους εργαζόμενους, να χτυπήσουμε τον εθνικισμό και να ξαναβάλουμε τη χώρα σε τροχιά προόδου. Αφού έως τώρα η συμμαχία μας πάει καλά και δεν υπάρχουν προβλήματα, δεν υπάρχει λόγος και για ενοποίηση.

- Ομως με το άλλο κόμμα της συμμαχίας, τη Νόβα Ντεμοκράτια (ΝD), δε φαίνεται να τα πηγαίνετε καλά. Γιατί;

- Η συμμαχία μας λέγεται "Συνασπισμός αριστερών και δημοκρατικών δυνάμεων". Η ND δεν είναι αριστερό κόμμα. Κινείται στο χώρο του κέντρου. Συμφωνούμε σε μερικά ζητήματα ενώ σε άλλα διαφωνούμε. Η ND θέλει την είσοδό μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ΝΑΤΟ. Εμείς διαφωνούμε κάθετα σε αυτά. Δε θέλουμε οι φαντάροι μας να υπηρετούν τα συμφέροντα των Αμερικανών. Εχουν φυσικά το δικαίωμα να λένε την άποψή τους, αλλά πρέπει να σέβονται αυτά που υπέγραψαν. Οπωσδήποτε σημεία τριβής υπάρχουν. Ως τις εκλογές θα δούμε τι θα γίνει.

- Ποια η σχέση σας με το Νέο Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας (NKPJ);

- Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το JUL δεν είναι κόμμα, αλλά συνασπισμός. Αποτελείται από 23 αριστερά, σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα και κινήσεις. Ως συμμαχία καλέσαμε και το NKPJ να πάρει μέρος. Αυτοί αρνήθηκαν. Δεν αναγνωρίζουν ότι είμαστε αριστεροί. Νομίζω δεν έκριναν καλά. Ο κόσμος άλλαξε. Πρέπει και η Αριστερά να αλλάξει. Ο Μαρξ ήταν έξυπνος και ανέλυσε τέλεια την εποχή του, αλλά σήμερα η εποχή αναζητά διαφορετικές απαντήσεις. Ακόμα αυτοί διαφωνούσαν με τον Τίτο και ισχυρίζονταν ότι μετά το 1948 δεν υπήρχε σοσιαλισμός στη χώρα μας. Εμείς αυτά δεν τα δεχόμαστε. Αυτά όμως νομίζω δεν αποτελούν εμπόδιο στην είσοδό τους στη συμμαχία, ανεξάρτητα αν ακόμα και σήμερα υποστηρίζουν τον Στάλιν.

Πρόβλημα ο εθνικισμός

- Στην τελευταία συνάντηση της Νέας Υόρκης ανάμεσα στην αντιπολίτευση του Κόσσοβου και της Σερβίας μπήκε η πρόταση για νέο συνομοσπονδιακό κράτος με το όνομα Balkanska. Πώς το κρίνετε αυτό;

- Πράγματι σε αυτή τη συνάντηση ειπώθηκαν πολλά. Εμείς κατ' αρχήν δε δεχόμαστε να συνομιλήσουμε ένα εσωτερικό μας θέμα σε ξένο έδαφος. Αυτά τα προβλήματα πρέπει να λύνονται στη χώρα μας και όχι στο εξωτερικό και πολύ περισσότερο στις ΗΠΑ. Δεν αρνιόμαστε ότι υπάρχουν προβλήματα στο Κόσσοβο, αλλά αυτά να μπαίνουν στη σωστή τους βάση. Το πρόβλημα δεν είναι μεταξύ Σέρβων και Αλβανών, αλλά μεταξύ των εθνικιστών ένθεν και ένθεν. Βάσει Συντάγματος οι Αλβανοί στο Κοσσυφοπέδιο έχουν πολύ περισσότερα δικαιώματα απ' ό,τι φαντάζεστε. Και τα έχουν στην πράξη και όχι στα χαρτιά.

- Πάντως λέγεται ότι απορρέει από τη Συνθήκη του Ντέιτον η αυτονομία στο Κόσσοβο.

- Οχι, πραγματικά δεν υπάρχει τέτοια συμφωνία. Τέτοιας μορφής συμφωνίες κανείς δεν μπορεί να υπογράψει με ξένους. Αυτό είναι εσωτερικό μας θέμα και μπορούμε να το λύσουμε μεταξύ μας και όχι με έξωθεν παρεμβάσεις. Αλλά η Δύση πάντα προσπαθεί να δημιουργεί προβλήματα, με σκοπό την αποσταθεροποίηση της χώρας. Αυτό δε θα το επιτρέψουμε ούτε στις ΗΠΑ, ούτε στην ΕΕ.

- Τελευταία ανέκυψαν προβλήματα και στο Μαυροβούνιο. Ο Πρόεδρος Μπουλάτοβιτς διαφωνεί με τον πρωθυπουργό Τζουγκάνοβιτς. Τι πραγματικά συμβαίνει;

- Η κατάσταση στο Μαυροβούνιο είναι πράγματι πολύπλοκη. Φυσικά, είναι καθαρά εσωτερικό τους θέμα και δεν μπορούμε να επέμβουμε. Απ' ό,τι φαίνεται όμως, πρωθυπουργός και πρόεδρος, αν και ανήκουν στο ίδιο κόμμα (σοσιαλιστικό), έχουν έντονες διαφωνίες όσον αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις. Η κυβέρνηση του Μαυροβουνίου ήδη τις έχει προχωρήσει με αρκετά γρήγορο ρυθμό, ενώ ο Πρόεδρος Μπουλάτοβιτς κρατά μια πιο συνεπή στάση και αντιδρά. Τι θα γίνει παραπέρα, το λόγο τον έχει ο λαός. Αυτόν πρέπει να ρωτήσουν για το αν συμφωνεί και με ποιο ρυθμό θα πρέπει αυτές να γίνουν.

- Ξέρετε ότι το κλίμα στην αντιπολίτευση δεν είναι ιδανικό. Πρόσφατα η συμμαχία τους κινδύνεψε να διαλυθεί. Νομίζετε ότι θα πάνε ενωμένοι στις εκλογές;

- Το ρήγμα στην αντιπολίτευση είναι μεγάλο. Αυτοί στην ουσία τρώγονται μεταξύ τους και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα μαζί. Οι διαφορές τους είναι πολλές. Ο Ντράσκοβιτς υποστηρίζει την παλινόρθωση της μοναρχίας και ο Ντζίντζιτς έχει πρότυπο τους ρεπουμπλικάνους, ενώ η Πέσιτς πιστεύει στον άκρατο εθνικισμό. Το πρόβλημα όμως είναι και στην καρέκλα. Ποιος θα είναι δηλαδή ο υποψήφιος πρόεδρός τους στις ερχόμενες προεδρικές εκλογές, αν και αυτό λύθηκε με έξωθεν παρέμβαση και απ' ό,τι φαίνεται θα είναι ο Ντράσκοβιτς. Για μας ξεκάθαρο είναι ότι τουλάχιστον ως τις εκλογές θα είναι μαζί. Αυτό γιατί η Δύση τους προειδοποίησε ότι αν διαλυθούν, θα χάσουν κάθε υποστήριξη από αυτήν. Δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.

Γιατί απογειώνονταν τα AΒΑΚΣ από την Ελλάδα;

- Ο ελληνικός λαός συμπαραστάθηκε ενεργά στο Γιουγκοσλαβικό στη διάρκεια του εμπάργκο. Από την άλλη η ελληνική κυβέρνηση, αφού υπέγραψε τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας με την αναγνώριση Κροατίας και Σλοβενίας στην ΕΕ, τα AWAKS που απογειώνονταν πριν από τους βομβαρδισμούς από το Ακτιο κλπ. αποδεικνύουν την αντιφατικότητά της. Ποια η γνώμη σας;

- Ο λαός μας ποτέ δε θα ξεχάσει την ενεργό συμπαράσταση του ελληνικού λαού στα χρόνια της μεγάλης δοκιμασίας. Η ανθρωπιστική βοήθεια, η φιλοξενία και περίθαλψη χιλιάδων παιδιών μας στη χώρα σας, είναι πράγματα που δεν ξεχνιούνται. Αποδεικνύει ότι υπάρχει βαθιά ριζωμένη η φιλία μεταξύ μας. Οσον αφορά την κυβερνητική πολιτική της χώρας σας, θα μπορούσε να ήταν και καλύτερη. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι στην αρχή σχέδιο του ΝΑΤΟ ήταν τα AΒΑΚΣ να ξεκινούν από την Ιταλία. Ομως οι Ιταλοί εργαζόμενοι μετά από συνεχείς διαδηλώσεις έξω από την αμερικανική πρεσβεία το ματαίωσαν. Μετά, αυτά απογειώνονταν από την Ελλάδα, αν και εκεί γίνονταν διαδηλώσεις, η κυβέρνησή σας το επέτρεψε. Ακόμα σε σχέση με τη βίζα, γιατί η κυβέρνησή σας ενώ την κατάργησε με Κροατία - Σλοβενία, με εμάς τη διατηρεί ακόμα; Εν πάση περιπτώσει καταλαβαίνω ότι η Ελλάδα έχει δεσμεύσεις από το ΝΑΤΟ και ότι τότε ήταν η Δεξιά στην κυβέρνηση.

- Μα και την εποχή του ΠΑΣΟΚ το ίδιο γινότανε.

- Ναι, αλλά γνωρίζετε καλύτερα ότι το ΠΑΣΟΚ είναι σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και όχι κομμουνιστικό. Αυτή είναι η μεγάλη διαφορά. Ομως σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει όλα αυτά να διαταράξουν τις σχέσεις φιλίας που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στους δύο λαούς.

- Λέγεται ότι το JUL υποστηρίζουν οι πλούσιες οικογένειες της Γιουγκοσλαβίας. Ταυτόχρονα εσείς ισχυρίζεστε ότι εκπροσωπείτε τους εργαζόμενους. Πώς συμβιβάζονται αυτά;

- Από τις 150 χιλιάδες μέλη που έχουμε, οι 145 χιλιάδες είναι εργαζόμενοι και φοιτητές. Φυσικά, εσείς θα αναφέρεστε στον Τοντόροβιτς που είναι ψηλά στην ιεραρχία του κόμματός μας. Το φαινόμενο πλούσιοι να υποστηρίζουν τα κυβερνητικά κόμματα παρατηρείται σχεδόν σε όλα τα κράτη. Για μένα βασικό είναι αυτοί να μην υπαγορεύουν τους πολιτικούς σχεδιασμούς του κόμματος. Κάτι τέτοιο σε εμάς δε γίνεται. Ιστορικά όμως ας πάρουμε και το παράδειγμα της Ιταλίας, που ο Φεράρι χρόνια πολλά χρηματοδοτούσε το ΚΚΙ ή ακόμα και τη βοήθεια που έδινε ο Ενγκελς στον Μαρξ κατά τη διάρκεια του αγώνα τους.

Φώτης - Αγγελος ΜΠΕΛΕΡΗΣ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ