Η «φαλκίδευση του συστήματος των προσλήψεων» από τους δήμους και η «επαναφορά του καθεστώτος των πελατειακών σχέσεων» προκύπτει ως συμπέρασμα από την ετήσια έκθεση του ΑΣΕΠ για το 2002. Η έκθεση διαπιστώνει παράνομες προσλήψεις κυρίως από τους δήμους και τις δημοτικές επιχειρήσεις, φωτογραφικές προκηρύξεις για την πρόσληψη «ημετέρων», έλλειψη προγραμματισμού έως και ανάκληση προκηρύξεων από νέους δημάρχους που προφανώς επιθυμούν να «αποζημιώσουν» την προτίμηση των ψηφοφόρων τους.

Ωστόσο, από τις διαπιστώσεις, στις οποίες προχωρά το ΑΣΕΠ σε σχέση με τον τρόπο και τη διαδικασία των προσλήψεων, λείπει η κριτική στην κυβέρνηση, η οποία έχει διαμορφώσει το πλαίσιο εκείνο που επιτρέπει παρατυπίες και εξυπηρέτηση μικροκομματικών συμφερόντων. Υπενθυμίζουμε το πάγιο αίτημα των εργαζομένων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση να προσλαμβάνονται μόνο μόνιμοι για την κάλυψη των διαρκών αναγκών των δήμων, ενώ το εποχιακό προσωπικό να είναι αυστηρώς προσδιορισμένο. Αλλωστε, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και πρώτοι οι δικοί της δήμαρχοι ήταν αυτοί που έθρεψαν το σύστημα των πελατειακών σχέσεων, δημιουργώντας πληθώρα δημοτικών επιχειρήσεων, μέσω των οποίων ικανοποιούσαν τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ και των δημοτικών του συνδυασμών.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΑΣΕΠ, οι δήμοι και οι επιχειρήσεις τους προχωρούν σε ψευδώνυμες συμβάσεις έργου (εργασίας ορισμένου χρόνου). Σε πολλές περιπτώσεις οι συμβάσεις έργου καλύπτουν παράνομα πάγιες και διαρκείς ανάγκες, με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες κενές θέσεις να μην προκηρύσσονται. «Οι συμβάσεις έργου τείνουν να γίνουν καθεστώς και να υποκαταστήσουν το σύστημα προσλήψεων», σημειώνεται στην έκθεση.

Επίσης, διαπιστώνονται προκηρύξεις με «αδικαιολογήτως υψηλά ή εξειδικευμένα πρόσθετα προσόντα που δίνουν την εντύπωση ότι φωτογραφίζουν τα χαρακτηριστικά συγκεκριμένων υποψηφίων». Επιπρόσθετα, ορισμένοι, από τους νέους κυρίως δημάρχους, αρνούνται να ολοκληρώσουν νόμιμες διαδικασίες προσλήψεων μόνιμου προσωπικού που είχαν ξεκινήσει από τις προηγούμενες δημοτικές αρχές. Ενώ περίπου το 10% των δήμων επιχειρεί να ανακαλέσει προκηρύξεις που έχουν ήδη δημοσιευτεί και για τις οποίες έχουν μάλιστα υποβληθεί αιτήσεις.

Δυσκολίες διαπιστώνονται στη βεβαίωση του είδους της εμπειρίας του υποψηφίου από την Επιθεώρηση Εργασίας, της πολύτεκνης ιδιότητας αλλά και των εξαιρέσεων που θέτει ο νόμος από το σύστημα των προσλήψεων, όπως ανάγκη ταχείας εκτέλεσης έργων, προώθηση προγραμμάτων για τη μη απώλεια πόρων από αδυναμία έγκαιρης απορρόφησης, κλπ. «Ορισμένες εξαιρέσεις δεν έχουν αντικειμενική θεμελίωση ούτε φαίνεται να έχουν ουσιαστική δικαιολογητική βάση», σημειώνεται στην έκθεση.

Στην έκθεσή του το ΑΣΕΠ καταλήγει στις ακόλουθες, ανάμεσα σε άλλες, προτάσεις: Να υπαχθούν υπό τον έλεγχο του ΑΣΕΠ οι συμβάσεις ανάθεσης έργου ώστε να αποφευχθεί η δυνατότητα των διαφόρων φορέων να προσλαμβάνουν πρόσωπα της απόλυτης επιλογής τους. Να επανεξεταστούν όλες οι εξαιρέσεις από το σύστημα προσλήψεων. Να παρέμβει το υπουργείο Εσωτερικών ώστε οι δήμοι να προγραμματίζουν τις προσλήψεις τους, εκδίδοντας μια προκήρυξη ανά εξάμηνο. Να δοθούν οδηγίες στις Περιφέρειες για τον αυστηρό έλεγχο των συμβάσεων έργου των δήμων και των επιχειρήσεών τους. Να καταργηθεί η υποχρέωση βεβαίωσης του είδους της εμπειρίας του υποψηφίου από την Επιθεώρηση Εργασίας, αφού με τις συγκεκριμένες συνθήκες λειτουργίας της δεν υπάρχει ουσιαστικό αποτέλεσμα.