ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.--

Με την, κεκλεισμένων των θυρών, ενημέρωση του Συμβουλίου Ασφαλείας από τον επικεφαλής των επιθεωρητών του ΟΗΕ για το ιρακινό οπλοστάσιο, Χανς Μπλιξ, άρχισε, χτες, η συνεδρίαση για το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στο Ιράκ μετά το 1991 και για το μέλλον του ανθρωπιστικού προγράμματος «Πετρέλαιο έναντι Τροφίμων».

Ο ΓΓ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, χαρακτήρισε τις συζητήσεις «εξαιρετικά σοβαρές» και δήλωσε ότι προτεραιότητα για τον ΟΗΕ είναι η επανάληψη του ανθρωπιστικού προγράμματος, που εκπνέει στις 3 Ιουνίου, προκειμένου να «ανακουφιστεί τάχιστα ο ιρακινός λαός». Ο Χανς Μπλιξ επρόκειτο να ζητήσει από το Συμβούλιο Ασφαλείας να επιστρέψουν οι επιθεωρητές στο Ιράκ, γιατί είναι «οι μοναδικοί που με αξιοπιστία μπορούν να εξακριβώσουν αν υπάρχουν ή όχι όπλα μαζικής καταστροφής στο Ιράκ».

Ο Σουηδός διπλωμάτης, σε συνέντευξή του στο BBC, είχε φροντίσει, νωρίτερα, να δηλώσει ότι «μεγάλο τμήμα των στοιχείων που ΗΠΑ - Βρετανία χρησιμοποίησαν, για να αιτιολογήσουν την επίθεσή τους στο Ιράκ ήταν σαθρό. Εγγραφα που παρουσίασαν, όπως το υποτιθέμενο συμβόλαιο αγοράς ουρανίου από τη Νιγηρία, ήταν πλαστά». Απέφυγε, πάντως, ευθέως να κατηγορήσει τις μυστικές υπηρεσίες των 2 χωρών για πλαστογράφηση.

Παρ' όλα αυτά, ο Λευκός Οίκος επανέλαβε, χτες, διά στόματος του εκπροσώπου Αρι Φλάισερ ότι δεν επιθυμεί την επιστροφή των επιθεωρητών. «Οι ΗΠΑ αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη του ιρακινού αφοπλισμού» τόνισε, ενώ όπως έγινε γνωστό η Ουάσινγκτον προσπαθεί να προσλάβει πρώην επιθεωρητές από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Αυστραλία για να αναλάβουν το έργο των ελέγχων στο Ιράκ.

Οι ΗΠΑ, αν και δεν έχουν καταθέσει επίσημο αίτημα, επιδιώκουν την άμεση άρση των κυρώσεων κατά του Ιράκ, έτσι ώστε να διευκολυνθεί και η πώληση του ιρακινού πετρελαίου, που πλέον έχει τεθεί υπό τον έλεγχό τους. Αίτημα για άμεση άρση των κυρώσεων αναμενόταν να καταθέσει και η Κίνα, χωρίς να διευκρινίζεται αν θα συνδεθεί με την επιστροφή ή όχι των επιθεωρητών. Η Μόσχα επανέλαβε ότι «επιθυμεί σφοδρά» την άρση των κυρώσεων, αλλά «μόνο εφόσον οι επιθεωρητές του ΟΗΕ αποδείξουν ότι δεν υπάρχουν όπλα μαζικής καταστροφής».

Η «έκπληξη» έγινε από τον Γάλλο πρέσβη στον ΟΗΕ, Ζαν Μαρκ ντε Σαμπλιέ, ο οποίος, αν και δεν αναμενόταν, επίσης τάχθηκε υπέρ της άμεσης άρσης των κυρώσεων. Πολλοί έσπευσαν να εκτιμήσουν ότι πρόκειται για προσέγγιση Παρισιού - Ουάσιγκτον. Εντούτοις, ο ντε Σαμπλιέ φρόντισε να συμπληρώσει ότι θα πρέπει να επαναληφθεί το πρόγραμμα «Πετρέλαιο έναντι Τροφίμων, προσαρμοσμένο στις νέες ανάγκες του ιρακινού λαού», κάτι που σημαίνει, φυσικά, ότι ο έλεγχος του ιρακινού πετρελαίου παραμένει, προς το παρόν, στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Το ότι η γαλλική πρόταση, ουσιαστικά, δεν «πλησιάζει» προς την Ουάσιγκτον έγινε ακόμη σαφέστερο με την πρώτη αμερικανική αντίδραση, διά στόματος του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ο Ρίτσαρντ Μπάουτσερ εκτίμησε ότι η γαλλική πρόταση «ουσιαστικά δεν είναι άρση των κυρώσεων αλλά αναστολή, και εμείς επιμένουμε ότι χρειάζεται πλήρης και άνευ όρων άρση των κυρώσεων».