Τετάρτη 23 Οχτώβρη 2002
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 25
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ο Χάινε... στην τουαλέτα

Σε... χαρτί τουαλέτας(!) θα τυπώνει λογοτεχνικά έργα ένας γερμανικός εκδοτικός οίκος. Η ανακοίνωση έγινε από τον ίδιο τον... «εκδότη» της εταιρίας με την επωνυμία, «Κλο Φέρλαγκ», Τζορτζ Χέμερστοφερ, στις αρχές του Οκτώβρη, με τη δικαιολογία ότι «θέλουμε να χρησιμοποιούνται τα βιβλία μας, αυτή είναι η φιλοσοφία μας»...

Ο επιχειρηματίας, ορμώμενος από το ότι «ένας στους δύο Γερμανούς διαβάζουν στην τουαλέτα», θα τυπώσει σε χαρτί τουαλέτας ποιήματα μεγάλων Γερμανών ποιητών, παραμύθια και μυθιστορήματα. Μάλιστα, κάθε λογοτεχνικό έργο θα τυπώνεται πολλές φορές στο ρολό, ώστε να μπορούν να το... «απολαύσουν» και οι επόμενοι χρήστες του.

Αν και δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική η προοπτική να διαβάζεται ο Χάινριχ Χάινε, για παράδειγμα, σε χαρτί τουαλέτας το οποίο αμέσως μετά θα χρησιμοποιηθεί για το γνωστό, τελικό σκοπό για τον οποίο κατασκευάστηκε, η είδηση αξίζει να ιδωθεί από περισσότερες πλευρές.

Είναι κοινός τόπος, ότι τα μεγάλα εκδοτικά μονοπώλια, που καθορίζουν ουσιαστικά την πολιτική για το βιβλίο των κυβερνήσεων, έχουν απολέσει από πολύ καιρό το πρόσχημα της «μετάδοσης της κουλτούρας» στην επιχειρηματικής τους στρατηγική. Οι μεγάλες διεθνείς εκθέσεις βιβλίου μετατρέπονται όλο και περισσότερο σε άτυπα «χρηματιστήρια» - πέρα από τη συμμετοχή των μεγάλων εκδοτικών στα πραγματικά χρηματιστήρια που είναι κι αυτό ένα δείγμα για το πού πάει το πράγμα... αν δεν έχει φτάσει ήδη - με το βιβλίο να είναι μόνο εμπορεύσιμο αντικείμενο και να υπόκειται εξ ολοκλήρου στους νόμους της αγοράς.

Τα παραδοσιακά ή σύγχρονα ποιοτικά εκδοτικά μαραζώνουν και είτε συνεχίζουν να αντιστέκονται με το μεράκι των εκδοτών τους, είτε πεθαίνουν. Πολλά εξαγοράζονται από τα μονοπώλια του χώρου, ή επιλέγουν τα ίδια τη μετατροπή τους σε επιχειρήσεις με κυρίαρχο το εμπορικό κριτήριο.

Ο λογοτέχνης - κατά κύριο λόγο - αλλά ακόμη και ο επιστήμονας ή ο ερευνητής που θέλει να διαδώσει τη γνώση του, υπόκεινται κι αυτοί με τη σειρά τους στον αμείλικτο «νόμο» του κέρδους. Το ίδιο συμβαίνει με τους μεταφραστές και με όλους τους εμπλεκόμενους στην έκδοση ενός βιβλίου.

Ιδωμένη μέσα από αυτό το πρίσμα, η παραπάνω είδηση μπορεί να προκαλεί φρίκη, αλλά τελικά ήταν μάλλον αναμενόμενη. Ο τομέας του «ελεύθερου χρόνου» βρίσκεται πολύ ψηλά στον κατάλογο της επιχειρηματικής κερδοφορίας για να αφεθεί στους «αθεράπευτα ρομαντικούς». Σίγουρα, δεν υπάρχει δράση χωρίς αντίδραση και ο κόσμος που αγαπά το βιβλίο και την κοινωνική λειτουργία του αντιστέκεται. Γι' αυτό υπάρχει βάσιμη ελπίδα ότι ανάλογες «πρωτοβουλίες» όπως του Γερμανού «εκδότη» δε θα προχωρήσουν.

Αλλωστε, η εφαρμογή αυτής της ιδέας σε άλλους λαούς έχει και «πρακτικά» προβλήματα να λύσει: οι μουσουλμανικοί λαοί, π.χ., στην τουαλέτα χρησιμοποιούν μπουκάλια με νερό...


Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Διεθνής Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης(2008-05-23 00:00:00.0)
Ούτε οι αριθμοί «ευημερούν»(2002-11-22 00:00:00.0)
Προεόρτια της Εκθεσης Φρανκφούρτης(2001-03-30 00:00:00.0)
Αχνές ελπίδες της ελληνικής λογοτεχνίας(2000-10-24 00:00:00.0)
«Οδός Σόλωνος 69»(2000-04-06 00:00:00.0)
Παραμύθια και παιδιά(1995-04-02 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ