Η φίλη που μου μίλησε είχε αρκετό χιούμορ διανθισμένο με μια ελαφριά χροιά μελαγχολίας: Δε θα ελεεινολογήσω τη σημερινή νεολαία -είπε- όπως κάνουν μερικοί ηλικιωμένοι, που οικτίρουν τη νέα γενιά όταν περνάει τον ελεύθερο χρόνο της ξενυχτώντας και πίνοντας σε μπαράκια. Αυτό θα ήταν πολύ απλουστευμένο για μένα, που εξαιτίας της δουλιάς μου έρχομαι σε επαφή με πολλούς νέους ανθρώπους, αγόρια και κορίτσια. Θα πρέπει όμως να παραδεχτούμε πως οι νέοι είναι «τρελαμένοι» στις διακοπές τους, όπως και τον υπόλοιπο χρόνο.

- Τι εννοείς λέγοντας «τρελαμένοι»;

- Εννοώ ότι βιώνουν τις διακοπές τους περίπου όπως και τις μέρες που εργάζονται: με άγχος και χωρίς να βλέπουν τι γίνεται γύρω τους - δεν ηρεμούν... Αυτό που επιζητούν είναι η εκτόνωση, προσαρμόζονται σε κάποια προκαθορισμένα πρότυπα και μάλιστα πρότυπα καταναλωτισμού...

- Θα αστειεύεσαι βέβαια: Τον Ιούλη που μας πέρασε λένε ότι τα μισά δωμάτια ήταν άδεια, ακόμα και σε περιοχές που είναι κάθε χρόνο πολυσύχναστες κι αυτό γιατί ο κόσμος έχει οικονομικό πρόβλημα. Ασε τα καταναλωτικά δάνεια που έχουν ρημάξει πολλά νοικοκυριά!

- Αυτό είναι αλήθεια, μου απάντησε, και δεν το αγνοώ. Οπως αλήθεια είναι ότι πολλοί πάνε πια στα χωριά τους να κάνουν διακοπές ή φιλοξενούνται, ενώ αρκετοί νέοι, που είναι άνεργοι, δεν πάνε καθόλου διακοπές. Επισκέπτονται με το μηχανάκι τις κοντινές παραλίες ή βράζουν στο ζουμί τους ή «δροσίζονται» στις καφετερίες. Εγώ όμως μιλάω γι' αυτούς που πάνε διακοπές - που καταφέρνουν να πάνε: Ενα μεγάλο μέρος απ' αυτούς εργάζονται, ένα άλλο δουλεύει περιστασιακά για να βγάλει ένα χαρτζιλίκι, κάποιοι άλλοι πάνε διακοπές με τα λεφτά των γονιών τους που δε θέλουν να στερηθεί το «παιδί» τη θάλασσα. Γι' αυτούς λοιπόν να μιλήσουμε - πώς περνάνε στις διακοπές τους: Πολλοί δε φεύγουν παρά μόνο Σαββατοκύριακο, ώστε να μην ξοδέψουν πολλά. Ομως στη διάρκεια αυτού του Σαββατοκύριακου, τι κάνουν; Ο,τι και οι υπόλοιποι: Ξενυχτάνε μέχρι τη βαθιά νύχτα πίνοντας και χορεύοντας με τέτοιο θόρυβο που είναι πολύ δύσκολο να έχεις ένα διάλογο με το διπλανό σου. Κοιμούνται μέχρι την επομένη το μεσημέρι, σηκώνονται, παίρνουν το... πρωινό τους, βουτάνε στη θάλασσα, μετά ξανακοιμούνται και το βράδυ πάλι στο μπαράκι!

- Νομίζω ότι είσαι απόλυτη. Δε βλέπεις γύρω σου παιδιά να πηγαίνουν σε κάμπιγκ, να κάνουν πεζοπορίες, να ακολουθούν τις διαδρομές της «άγονης γραμμής»; Να, η κόρη σου είναι ένα παράδειγμα...

- Σε πληροφορώ ότι η κόρη μου, όπως και αρκετοί άλλοι νέοι, είναι από «άλλο ανέκδοτο», είναι μειοψηφία μπροστά στους υπόλοιπους. Αυτή πάντα δούλευε για να βγάλει τα έξοδα των διακοπών της - με δική της επιλογή. Εργαζόταν για ένα μικρό διάστημα σε μπαρ σαν σερβιτόρα - με ανθρώπους που ξέραμε βέβαια - και με αυτό το ποσόν έκανε το λογαριασμό της. Μόνο φέτος, που δίνει πτυχίο, τη βοηθήσαμε εμείς να πάει διακοπές. Πολύ λίγοι είναι οι νέοι που, όπως εμείς, άλλοτε πάνε σε κάμπιγκ ή κάνουν ελεύθερο κάμπιγκ ή τραγουδάνε μπροστά σε μια φωτιά στην παραλία. Αλλωστε και τα κάμπιγκ έχουν ακριβύνει, γιατί έχουν τα περισσότερα ιδιωτικοποιηθεί ή πάνε για ιδιωτικοποίηση. Πάρε το φετινό οδηγό των κάμπιγκ και θα δεις όπου το αναφέρει να γράφει: «κάμπιγκ ΕΟΤ: Ελέγξτε αν λειτουργεί...». Και ήταν θαυμάσια αυτά τα κάμπιγκ του ΕΟΤ, με ευρυχωρία, με πράσινο, με σκιά και πάμφθηνα. Οχι, λίγοι νέοι πάνε σήμερα να κάνουν κατασκήνωση. Προτιμούν τις ανέσεις τους και μάλιστα σε μέρη που είναι «in». Τουλάχιστον μόλις τελειώσουν από εξετάσεις πρέπει να πάνε εκεί όπου ήδη έχει πάει η παρέα τους: Στη Μύκονο, στην Πάρο, στη Σαντορίνη. Εστω και για λίγο - είναι ένα «must», απαραίτητο για ένα νέο να έχει περάσει από εκεί. Υστερα έρχονται στη μόδα κάποια ξερονήσια όπου οι παππούδες τους είχαν κάνει εξορία: Ανάφη, Φολέγανδρος και σιγά - σιγά γίνονται μόδα. Η συνήθης έκφραση είναι: «Εκεί που λες έχει κάπου να πάμε το βράδυ»; Χρειάζονται «βαβούρα», είναι ανάγκη να εκτονωθούν για όλα όσα τραβάνε ένα ολόκληρο χρόνο, να ζήσουν έστω και λίγο τις «ονειρεμένες» διακοπές που βλέπουν γύρω τους να διαφημίζουν με όλα τα μέσα: περιοδικά, φυλλάδια διακοπών, TV, πιστωτικές κάρτες φίλων, καταναλωτικά δάνεια τραπεζών - ειδικά για διακοπές. Και τι να τους πεις, όταν βλέπεις ότι όλο το χρόνο όσοι - όσες έχουν την «τύχη» να εργάζονται δουλεύουν σαν είλωτες; Τις προάλλες έβλεπα ένα νέο που τον ξέρω από μικρό. Σαν να είχε μεταλλαχτεί, ήταν άλλος άνθρωπος απ' αυτόν που είχα γνωρίσει: Αδυνατισμένος, με μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια του, είχε χάσει τη ζωντάνια του. «Τι έχεις»; τον ρώτησα. «Εχω δέκατα τρεις μήνες και δε μου βρίσκουν τι είναι». «Οταν πας διακοπές, έχεις δέκατα»; «Οχι». «Ε, μάλλον έχεις πάθει υπερκόπωση». Πραγματικά, αυτός ο νέος έφευγε από το σπίτι του πρωί και γύριζε το βράδυ από τη δουλιά. Δουλιά υπεύθυνη, δούλευε συχνά και τα Σαββατοκύριακα...

Οι νέοι μας γίνονται ρομπότ, δουλεύουν σαν ρομπότ, κάνουν διακοπές σαν ρομπότ, διασκεδάζουν σαν ρομπότ - με ό,τι τους πασάρουν...

- Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς...

- Ναι, και μάλιστα οι νέες γυναίκες, που βιώνουν την εντατικοποίηση της δουλιάς όχι μόνο στα εργοστάσια αλλά και στα σούπερ μάρκετ, στα καταστήματα, στις υπηρεσίες... Θα πρέπει όμως να μπορέσουν! Τόσοι αγώνες έγιναν, τόσο αίμα χύθηκε γι' αυτό το έρημο το ωράριο, για να μπορούν οι εργαζόμενοι να έχουν κάποιο ελεύθερο χρόνο... Κάποτε οι νέοι μας πρέπει κι αυτοί να αντισταθούν πριν τους κολλήσουν στον τοίχο, άβουλους, υποταγμένους, προσαρμοσμένους, χωρίς το χρόνο - αλλά ούτε και τη διάθεση να αντιδράσουν μαζί με τους άλλους συνανθρώπους τους, συντρόφους στο μαγκανοπήγαδο. Γιατί η απομόνωση, όταν δεν μπορείς να το κουνήσεις από τη δουλιά, εκεί οδηγεί...