Σημαντικό μέρος της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία είναι και ο «ενεργειακός πόλεμος», με τις εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη να μειώνονται δραστικά από το 2022, ενώ παράλληλα άρχισε και η σταδιακή απομάκρυνση της ΕΕ από το ρωσικό αέριο και η αύξηση των εισαγωγών αμερικανικού LNG.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του πρακτορείου «Reuters», το 2025 οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω αγωγών μειώθηκαν κατά 44%, υποχωρώντας στο χαμηλότερο επίπεδο από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 (οι εξαγωγές τότε αφορούσαν την ΕΣΣΔ), μετά το κλείσιμο της ουκρανικής διαδρομής και καθώς η ΕΕ προχωρά σταδιακά σε «απεξάρτηση» από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.

Η ΕΕ έχει συμφωνήσει να διακόψει πλήρως τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου έως το τέλος του 2027, στο πλαίσιο της στρατηγικής της για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Μόσχα και τον περιορισμό των εσόδων της ρωσικής πολεμικής προσπάθειας στην Ουκρανία.

Στο παρελθόν η Ευρώπη αποτελούσε τη μεγαλύτερη πηγή εσόδων για τον ρωσικό προϋπολογισμό από πετρέλαιο και φυσικό αέριο μέσω αγωγών.

Οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών προς την Ευρώπη είχαν κορυφωθεί το 2018 - 2019, ξεπερνώντας τα 175 - 180 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως.

Το 2025 ωστόσο οι προμήθειες της «Gazprom» προς την Ευρώπη περιορίστηκαν σε μόλις 18 δισ. κυβικά μέτρα, τα οποία διοχετεύτηκαν αποκλειστικά μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού «TurkStream», σύμφωνα με στοιχεία του ευρωπαϊκού δικτύου διαχειριστών μεταφοράς φυσικού αερίου Entsog.

Ο «TurkStream» παραμένει ο μοναδικός αγωγός μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, μετά την απόφαση της Ουκρανίας να μην ανανεώσει τη πενταετή συμφωνία διαμετακόμισης με τη Μόσχα, η οποία έληξε την 1η Γενάρη 2025.

Μέσω του «TurkStream» τροφοδοτούνται χώρες όπως η Σερβία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, πέραν της Τουρκίας.

Σημειώνεται πάντως ότι τον Δεκέμβρη οι ροές μέσω «TurkStream» προς την Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 12,9% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024, φτάνοντας περίπου τα 56 εκατ. κυβικά μέτρα ημερησίως, ενώ καταγράφηκε και άνοδος 3% σε σχέση με τον Νοέμβρη.

Σε ετήσια βάση οι εξαγωγές μέσω «TurkStream» προς την Ευρώπη αυξήθηκαν κατά περίπου 7% το 2025, από 16,8 δισ. κυβικά μέτρα το 2024. Μαζί με τη διαδρομή μέσω Ουκρανίας οι συνολικές εξαγωγές το 2024 είχαν διαμορφωθεί στα 32 δισ. κυβικά μέτρα, αυξημένες κατά 13% σε σχέση με το 2023.

Η Ρωσία συνεχίζει επίσης να εξάγει φυσικό αέριο προς την Ευρώπη σε υγροποιημένη μορφή (LNG) μέσω δεξαμενόπλοιων και παραμένει ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής LNG της ΕΕ, μετά τις ΗΠΑ.