«Ο στρατηγικός προσανατολισμός προς το ευρώ παραμένει», δήλωσε την Πέμπτη ο Ντ. Ράντεφ, πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Βουλγαρίας, συμμετέχοντας για πρώτη φορά στο ετήσιο δείπνο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ενόψει της 1ης Γενάρη 2026, μέρας επίσημης έναρξης της ένταξης της χώρας στην Ευρωζώνη.

Η ένταξη αυτή ωστόσο είναι πολύ πιθανό να βρει τη χώρα χωρίς συγκροτημένη κυβέρνηση, μετά την παραίτηση που υπέβαλε η κυβέρνηση Ζελιάζκοφ, η οποία σχηματίστηκε τον Γενάρη του 2025, με διαβουλεύσεις που χρειάστηκαν μήνες για να ολοκληρωθούν, ύστερα από τις βουλευτικές εκλογές του Οκτώβρη του 2024, που ήταν οι έβδομες μέσα σε μια τετραετία...

Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν τη ρευστότητα και τις σοβαρές αντιθέσεις που «βαραίνουν» στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις.

Ενδεικτικό είναι άλλωστε και το ότι ελάχιστα 24ωρα πριν παραιτηθεί, η κυβέρνηση Ζελιάζκοφ απέρριπτε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ενώ με φόντο τις συνεχιζόμενες, μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις (με συνθήματα κυρίως κατά της διαφθοράς) απέσυρε το αρχικό σχέδιο προϋπολογισμού για το νέο έτος.

Η κυβέρνηση δημιουργήθηκε τον περασμένο Γενάρη με συνασπισμό του κεντροδεξιού GERB (του πρώην πρωθυπουργού Μπ. Μπορίσοφ), του Βουλγαρικού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSB) και του ΙΤΝ («Υπάρχει Τέτοιος Λαός»), αλλά και με την ανοχή του μειονοτικού κόμματος «Συμμαχία Δικαιωμάτων και Ελευθεριών» (MRF - συνδέεται με τον μεγαλοεπιχειρηματία Ντελιάν Πεέφσκι).

Σημειωτέον, την παραίτηση της κυβέρνησης είχε ζητήσει και ο Πρόεδρος της χώρας Ρ. Ράντεφ, λέγοντας ότι «η χώρα χρειάζεται ουσιαστική αλλαγή, κράτος δικαίου και αποκατάσταση της κρατικής εξουσίας». Μπροστά δε στην πρόταση δυσπιστίας που αναμενόταν να συζητηθεί την Παρασκευή (με πρωτοβουλία των κομμάτων της αντιπολίτευσης «Συνεχίζουμε την Αλλαγή» και «Δημοκρατική Βουλγαρία»), καλούσε τους βουλευτές «ανάμεσα στη φωνή του λαού και στον φόβο της μαφίας» να «ακούστε τις πλατείες!».

Τελικά, την Παρασκευή αυτό που εξετάστηκε στη Βουλή ήταν η παραίτηση της κυβέρνησης, κάτι που υπερψήφισαν ομόφωνα τα 227 παρόντα από τα συνολικά 240 μέλη της.

Πάντως η συζήτηση στη Βουλή επιβεβαίωσε ότι οι βασικές συνιστώσες του αστικού πολιτικού φάσματος μοιράζονται την ίδια ανησυχία για τη διευθέτηση διαφωνιών και τη δραστική υπεράσπιση του κεφαλαίου, μέσα στις νέες συνθήκες που διαμορφώνει η ένταξη στο ευρώ.

Από την πλευρά του GERB ο Τ. Μπίκοφ δήλωσε ότι στο κόμμα του «δεν είχαμε ποτέ σκοπό να κυβερνήσουμε παραβλέποντας την κατάσταση» που πλέον δημιουργεί η αυξανόμενη δυσαρέσκεια, προσθέτοντας ότι δεν επιτεύχθηκε ο βασικός στόχος, που ήταν «η επίλυση της πολιτικής κρίσης». Εξέφρασε δε την προσδοκία ότι ο Ράντεφ «θα αναλάβει την ευθύνη (...) να "τρέξει" προς τις κοινοβουλευτικές εκλογές» και η προεκλογική εκστρατεία θα διεξαχθεί «σε κλίμα ανοχής, και θα επικεντρωθεί στο μέλλον και όχι στο παρόν».

Εκ μέρους της «Δημοκρατικής Βουλγαρίας» ο Μπ. Μποζχάνοφ συνέδεσε την «πτώση της κυβέρνησης» με «τον προϋπολογισμό και τον αλαζονικό τρόπο που προωθήθηκε», επιμένοντας ότι η παραίτηση έγινε «με μεγάλη καθυστέρηση» και «ορισμένοι υπουργοί ήταν απλά διακοσμητικοί». Πρόσθεσε πως η παραίτηση «πρέπει να χρησιμεύσει ως μάθημα», καθώς «αν συνεχιστεί η παρασκηνιακή πολιτική, θα συνεχιστεί και η κρίση».

Αγωνία για την υλοποίηση των επόμενων αντιλαϊκών βηματισμών εξέφρασε και ο εκπρόσωπος του BSP, Ντρ. Στόϊνεφ, δηλώνοντας ανήσυχος για το ενδεχόμενο απανωτών εκλογικών αναμετρήσεων και τονίζοντας την επιτακτική ανάγκη να εγκριθεί σχέδιο προϋπολογισμού.

Τη Δευτέρα ο Ράντεφ αναμένεται να ξεκινήσει διαβουλεύσεις, αναθέτοντας εντολές σχηματισμού κυβέρνησης.

Είναι ωστόσο αβέβαιο πώς θα επηρεάσει τις εξελίξεις πρόταση που θα καταθέσει το «φιλορωσικό» κόμμα «Αναγέννηση» για αναβολή της ένταξης της χώρας στην Ευρωζώνη, μέχρι την 1η Γενάρη 2027, «λόγω ανωτέρας βίας». Οπως επιχειρηματολόγησε ο επικεφαλής του, Κ. Κοσταντίνοφ, δεν γίνεται να προχωρήσουν τέτοιες αλλαγές χωρίς να έχει εγκριθεί προϋπολογισμός και χωρίς να έχει σχηματιστεί κυβέρνηση.

Πάντως, στις Βρυξέλλες ο αρμόδιος για τις Οικονομικές Υποθέσεις επίτροπος Β. Ντομπρόβσκις μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup ανακοίνωσε ότι η ένταξη της χώρας στην Ευρωζώνη έχει εγκριθεί επίσημα.

Ο δε ευρωπαϊκός οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας «Scope Ratings» επεσήμανε πόσο «σημαντικό» είναι «ότι η Βουλγαρία στηρίζει τη δημοσιονομική πειθαρχία, ακόμα και μετά την υιοθέτηση του ευρώ, και αφού "ικανοποιηθεί" η προϋπόθεση της σχετικής φορολογικής σύγκλισης». Εκτίμησε δε ότι «καθώς οι ανησυχίες και οι διαφωνίες θα μειωθούν μετά την υιοθέτηση του ευρώ, αυτή μπορεί να βοηθήσει και στη "θεραπεία" ορισμένων "διαιρέσεων"».

Ο δε Ντ. Ράντεφ, πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Βουλγαρίας, έσπευσε να «καθησυχάσει» ότι «οι πολιτικές εντάσεις και τα "κύματα" δημόσιας πίεσης» που εκδηλώνονται στη χώρα «είναι μέρος της δημοκρατικής ζωής».

Μίλησε ακόμα για τη «σημαντική εμπειρία» που συγκεντρώνουν η χώρα και η οικονομία της, που πλέον έχει συνηθίσει «να λειτουργεί υπό συνθήκες αυστηρής πειθαρχίας, διατηρώντας παράλληλα τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και την προσαρμογή σε εξωτερικές κρίσεις», αλλά και την εξίσου «πολύτιμη συμβολή του συστήματος του ευρώ και τις κοινές προσπάθειες για τη διαχείριση ενός όλο και πιο πολύπλοκου ευρωπαϊκού και παγκόσμιου περιβάλλοντος».

Ο κεντρικός τραπεζίτης διαμήνυσε ότι επιβάλλεται ενίσχυση της αποφασιστικότητας για την κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης: Η εισαγωγή του ευρώ στη χώρα «απαιτεί πολιτική ευθύνη και εμπιστοσύνη του κοινού, όχι μόνο τεχνική ετοιμότητα», ανέφερε, δηλαδή περαιτέρω σφυρηλάτηση της ενότητας του πολιτικού προσωπικού της αστικής τάξης και δραστική αναβάθμιση των μηχανισμών ενσωμάτωσης των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων. Θύμισε δε ότι στην υιοθέτηση του ευρώ συναινεί «ένα ευρύ πολιτικό φάσμα στη Βουλγαρία» και «δεν πρόκειται για συναίνεση ομοφωνίας, αλλά για συναίνεση συνέχειας, με βάση την κατανόηση ότι η μακροπρόθεσμη ασφάλεια και η ευημερία της χώρας εξαρτώνται από τη βαθύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση».