Ενεργειακό πακέτο συνολικού ύψους 300 δισ. ευρώ, που θα κατευθυνθούν στα ταμεία των μονοπωλίων της Ενέργειας και άλλων κλάδων (Κατασκευές, Μεταφορές κ.α.), και τα οποία θα πληρώσουν με διάφορους τρόπους οι λαοί των χωρών της ΕΕ, παρουσίασε χτες η Κομισιόν.

Στο επίκεντρο του ευρωενωσιακού σχεδιασμού μπαίνει η επιτάχυνση της «πράσινης» ενεργειακής μετάβασης και η απεξάρτηση από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, σε συνθήκες μεγάλης όξυνσης της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης του ευρωατλαντικού μπλοκ με τη Μόσχα.

Το σχέδιο τριών πυλώνων με την επωνυμία «REPowerEU», που παρουσίασε χτες η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εστιάζει σε τρεις βασικούς άξονες: Εισαγωγή περισσότερου μη ρωσικού φυσικού αερίου, ταχύτερη ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και μεγαλύτερη προσπάθεια «εξοικονόμησης Ενέργειας» σε δημόσια κτίρια, επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Αναφορικά με τον πρώτο άξονα, η Κομισιόν προτείνει τη μείωση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και στην αντικατάστασή του με εισαγωγές από το πανάκριβο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).

Γι' αυτόν τον λόγο δηλώνει ότι θα εξετάσει την ανάπτυξη ενός «κοινού μηχανισμού αγορών», που θα διαπραγματεύεται και θα συνάπτει συμβάσεις για αγορές φυσικού αερίου για λογαριασμό των συμμετεχόντων κρατών - μελών. Προβλέπει επίσης τη διάθεση 10 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη των υποδομών αποθήκευσης.

Επιπλέον, η Επιτροπή θα διευκολύνει την ενεργειακή διαφοροποίηση και την οικοδόμηση μακροπρόθεσμων συνεργασιών με προμηθευτές, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας για το υδρογόνο ή άλλες «πράσινες» τεχνολογίες.

Στη Μεσόγειο και στη Βόρεια Θάλασσα θα αναπτυχθούν μεγάλοι διάδρομοι υδρογόνου. Στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία, αναφέρεται ότι η ΕΕ θα υποστηρίξει την Ουκρανία, τη Μολδαβία, τα Δυτικά Βαλκάνια και τις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, καθώς και τους πιο «ευάλωτους» εταίρους της.

Δεύτερος άξονας του σχεδίου είναι η ταχύτερη ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), μέσα από την επίσπευση της στρατηγικής της «πράσινης μετάβασης», που ήδη έχει εκτινάξει τις τιμές της Ενέργειας.

Στο πλαίσιο αυτό η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί ο βασικός στόχος του 2030 για τις ΑΠΕ από 40% σε 45% στο πλαίσιο του πακέτου «Fit for 55».

Παράλληλα, η Επιτροπή παρουσιάζει μια στρατηγική της ΕΕ για την ηλιακή ενέργεια, με διπλασιασμό της ηλιακής φωτοβολταϊκής ισχύος έως το 2025 και εγκατάσταση 600 GW έως το 2030, καθώς και την πρωτοβουλία «Solar Rooftop Initiative», με σταδιακή νομική υποχρέωση εγκατάστασης ηλιακών συλλεκτών σε νέα δημόσια και εμπορικά κτίρια και σε νέα κτίρια κατοικιών.

Προτείνονται επίσης μέτρα για την ενσωμάτωση της γεωθερμικής και της ηλιακής θερμικής ενέργειας σε εκσυγχρονισμένα συστήματα αστικής και κοινόχρηστης θέρμανσης, ενώ υπάρχει και σύσταση της Επιτροπής για απαλλαγή των μονοπωλίων από τη «γραφειοκρατία» της αδειοδότησης για μεγάλα έργα ΑΠΕ.

Η Επιτροπή προτείνει στόχο 10 εκατ. τόνων εγχώριας παραγωγής ανανεώσιμων πηγών υδρογόνου και 10 εκατ. τόνων εισαγωγών έως το 2030, για την αντικατάσταση του φυσικού αερίου, του άνθρακα και του πετρελαίου σε βιομηχανίες και τομείς μεταφορών. Για να επιταχυνθεί η αγορά υδρογόνου, διατίθεται πρόσθετη χρηματοδότηση 200 εκατ. ευρώ για έρευνα.

Καθορίζονται επίσης νέα εργαλεία, όπως μια νέα «βιομηχανική συμμαχία» Biomethane και οικονομικά κίνητρα για την αύξηση της παραγωγής βιομεθανίου στα 35 bcm έως το 2030, μεταξύ άλλων μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

Αναφορικά με τον τρίτο άξονα, η Επιτροπή προτείνει μέτρα εξοικονόμησης Ενέργειας, προκειμένου «να προετοιμαστούμε για τις πιθανές προκλήσεις του επόμενου χειμώνα». Προτείνει να αυξηθεί από 9% σε 13% ο στόχος ενεργειακής απόδοσης στο πλαίσιο της δέσμης «Fit for 55» της νομοθεσίας για την «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία».

Η Κομισιόν μάλιστα προτείνει βραχυπρόθεσμες «αλλαγές συμπεριφοράς» για εξοικονόμηση Ενέργειας, οι οποίες θα μπορούσαν να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου και πετρελαίου κατά 5%. Στις προτάσεις περιλαμβάνονται η τηλεργασία (αντεργατικό εργαλείο διά πάσαν νόσο...), ο περιορισμός των αεροπορικών ταξιδιών, η μείωση των μετακινήσεων με ΙΧ κ.λπ.

Συνιστάται δε στα κράτη - μέλη να ξεκινήσουν ειδικές επικοινωνιακές εκστρατείες με στόχο τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία. Τα κράτη - μέλη ενθαρρύνονται επίσης να χρησιμοποιούν φορολογικά κίνητρα για την εξοικονόμηση Ενέργειας, π.χ. μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ για ενεργειακά αποδοτικά συστήματα θέρμανσης, μόνωση κτιρίων κ.ά.

Ολα τα παραπάνω μέτρα θα υλοποιηθούν με ένα πακέτο - «μαμούθ», που θα κατευθυνθεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στα ταμεία των μονοπωλίων, ενώ κομβικό ρόλο στη διαχείριση των χρημάτων θα παίξει ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).

Οι στόχοι της REPowerEU απαιτούν πρόσθετες επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2027. Ηδη είναι διαθέσιμα 225 δισ. ευρώ σε δάνεια στο πλαίσιο του RRF, ενώ η Επιτροπή ενέκρινε νομοθεσία και Οδηγίες προς τα κράτη - μέλη σχετικά με τον τρόπο τροποποίησης και συμπλήρωσης των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης (RRP) στο πλαίσιο της REPowerEU.

Η Επιτροπή προτείνει να αυξηθούν οι πόροι του RRF με 20 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις από την πώληση δικαιωμάτων του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ETS), που βρίσκονται επί του παρόντος στο Αποθεματικό Σταθερότητας της Αγοράς και θα δημοπρατηθούν με τρόπο που δεν διαταράσσει την αγορά.

Επιπλέον 26,9 δισ. ευρώ από τα ταμεία συνοχής ενδέχεται να διατεθούν σε εθελοντικές μεταφορές στο RRF και άλλα 7,5 δισ. ευρώ από την ΚΑΠ. Η Επιτροπή θα διπλασιάσει τη διαθέσιμη χρηματοδότηση για την πρόσκληση μεγάλης κλίμακας του Ταμείου Καινοτομίας, το φθινόπωρο του 2022, σε περίπου 3 δισ. ευρώ. Απαιτείται επίσης περιορισμένη πρόσθετη υποδομή φυσικού αερίου, η οποία εκτιμάται σε επενδύσεις περίπου 10 δισ. ευρώ.

Στα παραπάνω δεν συνυπολογίζονται τα 100 δισ. ευρώ που έχουν ήδη διατεθεί στο πλαίσιο του τρέχοντος Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) για έργα απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και «πράσινης μετάβασης», επενδύοντας σε ΑΠΕ, υδρογόνο και υποδομές.