Η Διάσκεψη για το Κυπριακό που οργανώθηκε στη Γενεύη (27 - 29/4) έληξε χωρίς συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αν και όλα δείχνουν ότι κάθε άλλο παρά «άτυπη» ήταν, αφού δόθηκε νέα ώθηση στο ιμπεριαλιστικό παζάρι που οριοθετούν και επιταχύνουν τα σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ για τη «διατλαντική συνοχή» στην περιοχή και τα σχέδια συνεκμετάλλευσης του ενεργειακού πλούτου της περιοχής.

Αλλωστε, όπως δήλωσε μετά την ολοκλήρωση των εργασιών ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, «δεν έχουμε βρει ακόμα κοινό έδαφος για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων για λύση, αλλά δεν τα παρατώ». Πρόσθεσε πως «συμφωνήσαμε ότι θα γίνει ακόμη μία συνάντηση των 5+1 (σ.σ. οι δύο πλευρές στο νησί, οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις Ελλάδα - Τουρκία - Βρετανία και ο ΟΗΕ), μέσα στους επόμενους δύο ή τρεις μήνες, με την προοπτική να εξασφαλίσουμε κοινό έδαφος για συνομιλίες». Κατέληξε δε πως «είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προχωρήσει αυτή η προσπάθεια και να εξασφαλίσουμε θετικά αποτελέσματα».

Στο επίκεντρο του παζαριού για τους όρους των διχοτομικών «λύσεων» - ανάμεσα στη συνομοσπονδιακή «λύση» των δύο συνιστώντων κρατών, που μόνο τυπικά και συγκυριακά θα έχουν κάποια στοιχεία ομοσπονδίας, από τη μια, και στην κάθετη διχοτόμηση που πρότεινε η τουρκική πλευρά, από την άλλη - βρέθηκαν ζητήματα όπως η συζήτηση για την «ισότητα» των δύο πλευρών και για τις «πρόσθετες διασφαλίσεις» που και οι δύο πλευρές ιεραρχούν. Στο πλαίσιο αυτό επανήλθαν προτάσεις για αξιοποίηση «πολυεθνικής αστυνομικής δύναμης» αλλά και για «Σύμφωνα Φιλίας», που είχαν διαμορφωθεί και το 2017 (βλ. Κρανς Μοντανά της Ελβετίας), προβλέποντας σχήματα συνεργασίας και στον άξονα Ελλάδας - Τουρκίας - Κύπρου, όπως και για τα περιθώρια οικονομικής συνεργασίας (π.χ. για άνοιγμα του αεροδρομίου της Τύμπου υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ, διατήρηση του λιμανιού της Αμμοχώστου με την εποπτεία της ΕΕ, κατάπλου σκαφών με κυπριακή σημαία σε τουρκικά λιμάνια κ.τ.λ.).

Τον διχοτομικό χαρακτήρα των λύσεων που εξετάζονται, όπως και τη διεύρυνση του παζαριού πάνω στα τετελεσμένα που διαμορφώνουν οι «νέες πραγματικότητες στην περιοχή» - όπως εδώ και μήνες επαναλάμβαναν όλοι οι άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενοι - επιβεβαίωσαν και οι δηλώσεις που έγιναν μετά τη Διάσκεψη, καταγράφοντας βέβαια και δυσαρέσκεια για σημαντικές διαφωνίες που παραμένουν.

Ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, σημείωσε ότι στη Γενεύη «γίναμε μάρτυρες της υπεροψίας όσων οραματίζονται μια νέα οθωμανική αυτοκρατορία» και πρόσθεσε ότι «το "στάτους κβο" δεν είναι μόνο απαράδεκτο, και για τις δύο κοινότητες. Το χείριστο είναι πως δεν οδηγεί σε μια λύση, που όλοι μαζί, ως Ευρωπαίοι πολίτες, θα μπορούμε να απολαύσουμε τα αγαθά της ειρήνης, της ασφάλειας και της ευημερίας». Την ίδια στιγμή, εξέφρασε ετοιμότητα για συνέχιση των συνομιλιών, προσθέτοντας ότι στις ελληνοκυπριακές προτάσεις «υπήρξε τεκμηρίωση» για θέματα όπως η διασφάλιση της «πολιτικής ισότητας» των δύο πλευρών, αναφέροντας και την πρόταση «για αποκέντρωση και ενίσχυση των εξουσιών των συνιστωσών πολιτειών ώστε να υπάρχει η λιγότερη δυνατή ανησυχία».

Ανάμεσα σε άλλα επανήλθε στην πρόταση «για κατάθεση των όποιων εσόδων (από τους υδρογονάνθρακες) προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας αρκεί η Τουρκία να αναγνωρίσει την ΑΟΖ της (Κυπριακής) Δημοκρατίας», πριν διευθετηθεί το Κυπριακό, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι «η Τουρκία με την επέμβασή της αποστερεί την προοπτική στις δύο κοινότητες να αξιοποιήσουν τον θαλάσσιο πλούτο εφόσον μειώνεται κατά 40% η ΑΟΖ». Σημειωτέον, τις τελευταίες βδομάδες στην Κύπρο έχει ανοίξει ακόμα περισσότερο η συζήτηση για τα οφέλη που μια λύση του Κυπριακού θα είχε και στην επανεξέταση των δρόμων μεταφοράς αερίου από τη Μεσόγειο προς την Τουρκία αλλά και την Ευρώπη (μέσω Τουρκίας), μεταξύ άλλων με την άμεση έναρξη συνομιλιών (επανενωμένης) Κύπρου - Τουρκίας για σύναψη «αμοιβαία επωφελών» συμφωνιών για τη δημιουργία αγωγών, με βάση και τα οικονομικά και τεχνικά δεδομένα.

Μεταξύ άλλων, ο Κύπριος Πρόεδρος επανέλαβε ότι «θέλω με έμφαση να καταστήσω σαφές προς κάθε κατεύθυνση πως όσο επιθυμούμε έναν έντιμο συμβιβασμό, άλλο τόσο είμαστε αποφασισμένοι να απορρίψουμε κάθε πρόταση ή προσπάθεια νομιμοποίησης των νέων εκνόμων ενεργειών της Τουρκίας», ότι «θα αξιοποιήσουμε κάθε ευρωπαϊκό και διεθνές βήμα, θα κινητοποιήσουμε κάθε φιλική χώρα».

Για τη διάθεση της Αθήνας να συμβάλει περαιτέρω στο αντιλαϊκό παζάρι διαβεβαίωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ο οποίος είπε ότι η Ελλάδα συμμετείχε στη συνάντηση «με στόχο τη δημιουργία συνθηκών που θα επέτρεπαν την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων», διαφυλάσσοντας την ανάγκη λύσης που θα είναι «απολύτως συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο» και ισχυριζόμενος ότι «δείξαμε εποικοδομητική στάση».

Από τη δική του μεριά, ο ηγέτης του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ, δήλωσε πως «θα παρακαθήσουμε σε συνομιλίες εάν η κυριαρχία μας γίνει αποδεκτή» και πως «πρώτη φορά η τουρκοκυπριακή πλευρά κατέθεσε εγγράφως στα Ηνωμένα Εθνη πρόταση για δύο κράτη, την οποία η διεθνής κοινότητα ήδη συζητεί». Επανέλαβε ότι οι παράμετροι του ΟΗΕ για το Κυπριακό είναι «ξεπερασμένες γιατί οι συνθήκες και οι συγκυρίες έχουν αλλάξει», ενώ αναφερόμενος σε ψηφίσματα του ΟΗΕ για το Κυπριακό είπε ότι «για ν' αλλάξουμε το ότι (αυτά) χρησιμοποιούνται εναντίον μας, πρέπει πλέον να αλλάξουμε τους όρους αυτού του παιχνιδιού. Εάν δεν αλλάξουν αυτοί οι κανόνες δεν θα μπορέσει ποτέ να υπάρξει μια δίκαιη και ισορροπημένη λύση».

Ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας, Μ. Τσαβούσογλου, επέκρινε την «κυριαρχική νοοτροπία» της «ελληνοκυπριακής πλευράς» και την «άδικη και παράνομη» αναγνώρισή της ως μοναδικού εκπροσώπου της Κύπρου και συμπλήρωσε ότι «μια νέα διαδικασία δεν θα πρέπει να είναι μεταξύ δύο κοινοτήτων αλλά δύο κρατών. Με τον τρόπο αυτό θα αποτραπεί εάν ξεκινήσει πιο μετά μια διαπραγματευτική διαδικασία ή δεν καταλήξει επιτυχώς προσπάθεια για λύση, το καθεστώς των Τουρκοκυπρίων να είναι αβέβαιο». Ανάμεσα σε άλλα επέκρινε την κυπριακή κυβέρνηση ότι «για να αποδεχθεί την ισότητα, περιλαμβανομένης της εκ περιτροπής προεδρίας και της μιας θετικής ψήφου (σ.σ. των Τουρκοκυπρίων για τη λήψη αποφάσεων από μια ενιαία κυπριακή κυβέρνηση), ήθελε να το συνδέσει με όρους που ικανοποιούν την ίδια...».

Αποτιμώντας το αποτέλεσμα της Γενεύης, ΗΠΑ - ΕΕ απηύθυναν νέες εκκλήσεις για εντατικοποίηση του παζαριού.

Ο εκπρόσωπος της ΕΕ, Πίτερ Στάνο, δήλωσε ότι «παρακολουθούμε πολύ στενά (τις σχετικές εξελίξεις). Η ΕΕ συνεχίζει τη στήριξή της στις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών και τις προσπάθειες που είναι σε εξέλιξη να δημιουργηθούν οι καλύτερες το δυνατόν συνθήκες για την επόμενη συνάντηση», καλωσορίζοντας την ανακοίνωση «για μία ακόμη "5+1" συνάντηση».

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μετά από σχετική ανακοίνωση, ανέφερε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτιμούν τις προσπάθειες του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, για την επανεκκίνηση των πολιτικών συνομιλιών (...) Ενθαρρύνουμε και τις δύο πλευρές να χρησιμοποιήσουν την περίοδο μεταξύ του τερματισμού των σημερινών συνομιλιών και των επόμενων ανεπίσημων συνομιλιών που διοργανώνονται από τον ΟΗΕ ως ένα χρονικό διάστημα για να αναλογιστούν. Ελπίζουμε ότι και οι δύο πλευρές θα επιδείξουν ανοιχτό, ευέλικτο και συμβιβαστικό πνεύμα που είναι απαραίτητο για να βρεθεί κοινό έδαφος».

Από την πλευρά της Γερμανίας, σε δήλωσή του στο ΑΠΕ - ΜΠΕ εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών σημείωσε ότι «είναι αρχικά θετικό το γεγονός ότι οι συνομιλίες της Γενεύης πραγματοποιήθηκαν. Αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών, δεν ήταν αυτονόητο», μιλώντας ωστόσο για «απογοητευτικό αποτέλεσμα». Ενώ χαιρετίζοντας την προσπάθεια και για νέα συνάντηση, σημείωσε ότι «είναι τώρα ακόμη πιο σημαντικό όλες οι πλευρές όχι μόνο να δηλώσουν την πολιτική βούλησή τους για συμβιβασμό, αλλά και να τη μετατρέψουν σε δράση προκειμένου να καταστεί δυνατή η επανάληψη των διαπραγματεύσεων», επισημαίνοντας πως «η πρόταση για λύση δύο κρατών είναι ασυμβίβαστη με τις παραμέτρους του ΟΗΕ για μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα».