Στην επόμενη φάση τους μπαίνουν οι διεργασίες στο Κυπριακό, με βάση τα παλιά και νέα διχοτομικά σχέδια, με φόντο τις πρόσφατες τουρκικές προκλήσεις στα Βαρώσια, αλλά και την προαναγγελία του γγ του ΟΗΕ, προετοιμασίας νέας πενταμερούς συνάντησης, αμέσως μετά τις «εκλογές» στα Κατεχόμενα, ο πρώτος γύρος των οποίων έγινε την Κυριακή.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και οι επαφές που θα έχει σήμερα στη Λευκωσία ο Γερμανός ΥΠΕΞ Χάικο Μάας, με φόντο την «ανάγκη αποκλιμάκωσης των εντάσεων» και «επιστροφής στο διάλογο» που κλίνουν σε όλες τις πτώσεις Βρυξέλλες, Βερολίνο, αλλά και Ουάσιγκτον κ.τ.λ.

Ενδεικτική του πλαισίου μέσα στο οποίο προετοιμάζονται οι νέες διεργασίες είναι και η συζήτηση που έγινε την Παρασκευή στο Συμβούλιο Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ, που συνεδρίασε μετά από αίτημα της Λευκωσίας για τις νέες τουρκικές προκλήσεις στα Βαρώσια. Τελικά, δεν εκδόθηκε παρά μόνο μια «προεδρική δήλωση» (ούτε καν ένα ψήφισμα του ΣΑ) που διάβασε ο εκπρόσωπος της Ρωσίας, που προεδρεύει του Συμβουλίου αυτήν την περίοδο και η οποία με τη σειρά της εκφράζει απλά «ανησυχία» για τις εξελίξεις στα Βαρώσια και τα τουρκικά σχέδια, επαναλαμβάνοντας ανέξοδες εκκλήσεις για την ακύρωσή τους και την αποφυγή μονομερών δράσεων που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί. Η δήλωση υπενθυμίζει παλιότερα ψηφίσματα του ΟΗΕ (π.χ. το 550 που ζητά μεταβίβαση της Αμμοχώστου στον Οργανισμό και απαγορεύει εποικισμό της περιοχής Bαρωσίων από άτομα πλην των κατοίκων της) και καλεί σε επείγουσα έναρξη «εποικοδομητικού διαλόγου».

Δημοσιεύματα διεθνών μέσων χαρακτήρισαν «επιτυχία της Τουρκίας» τη μη έκδοση έστω μιας καταδίκης των εξελίξεων και τη συνέδεαν (χωρίς διευκρινίσεις) με τη στάση που κράτησαν τουλάχιστον 2 από τα 5 μόνιμα μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει έστω ένα ψήφισμα του ΣΑ, που προϋποθέτει ομοφωνία.

Να σημειωθεί ότι εκ μέρους των ΗΠΑ, παρέμβαση για τις εξελίξεις στα Βαρώσια έγινε μόλις την Παρασκευή, μέσα από ανακοίνωση της πρεσβείας στη Λευκωσία. Σε ένα λιτό κείμενο, η Ουάσιγκτον αναφέρει ότι «παρακολουθεί στενά» τις εξελίξεις, τις οποίες - αποφεύγοντας κάθε καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας - χαρακτηρίζει «μη παραγωγικές για την επανάληψη των συνομιλιών», επαναλαμβάνοντας ότι «οι ΗΠΑ στηρίζουν τις προσπάθειες για την αποκλιμάκωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο».

Χτες, μεταδόθηκε συνέντευξη του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, που έδωσε το Σάββατο και στην οποία εξέφρασε την ελπίδα «ότι η Τουρκία θα ανταποκριθεί στο κάλεσμα του γγ του ΟΗΕ (σ.σ. για πενταμερή συνάντηση)» και τόνισε ότι «εμείς είμαστε πανέτοιμοι να επιστρέψουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, μακριά, βέβαια, από απειλές». Σχολιάζοντας τις εξελίξεις με τα Βαρώσια και την επανεμφάνιση των τουρκικών ερευνητικών πλοίων, είπε ότι «αυτά είναι που προκαλούν την απογοήτευση».

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, σχολιάζοντας επεισόδια που ξέσπασαν την Κυριακή, στην «Πράσινη Ζώνη» στο οδόφραγμα της Δερύνειας (όταν εμφανίστηκαν άτομα με κουκούλες σε διαμαρτυρία ενάντια στις πρόσφατες εξελίξεις στα Βαρώσια), ο Κύπριος Πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης δήλωσε ότι κατανοεί «τα αισθήματα αγανάκτησης και πικρίας που διακατέχουν τον Κυπριακό Ελληνισμό», αλλά «ανάλογες με τις προχτεσινές ενέργειες όχι μόνο δεν θα συμβάλουν στον τερματισμό της κατοχής και την αποτροπή των σχεδιασμών της Αγκυρας, αλλά, αντιθέτως, θα επισπεύσουν και θα δικαιώσουν τους μέχρι σήμερα αβάσιμους ισχυρισμούς που προβάλλει η Τουρκία».

Ο προερχόμενος από το κεντροδεξιό Κόμμα Εθνικής Ενότητας (ιδρυτής του οποίου ήταν ο Ρ. Ντενκτάς) Ερσίν Τατάρ και ο κεντρώος (υποστηριζόμενος από το Κόμμα Κοινωνικής Δικαιοσύνης) Μουσταφά Ακιντζί προκρίθηκαν για τον β' γύρο των «προεδρικών εκλογών» στα Κατεχόμενα της Κύπρου, που θα γίνει την Κυριακή 18 Οκτώβρη.

Ο Τατάρ, που έλαβε 32,45% και θεωρείται ο εκλεκτός της κυβέρνησης Ερντογάν (μόλις 4 μέρες πριν τις «εκλογές» ανακοίνωσε από την Αγκυρα μαζί με τον Τούρκο Πρόεδρο το άνοιγμα των Βαρωσίων), φάνηκε σίγουρος για τη νίκη του και κατηγόρησε τον Ακιντζί ότι «δεν επιθυμεί να δει τη βούληση των ανθρώπων μας».

Ο δε Ακιντζί, που έλαβε 29,7%, κατήγγειλε ακόμα μια φορά έξωθεν παρεμβάσεις - μέχρι και ότι δέχτηκε απειλές για να αποσυρθεί - και εμφανίστηκε πιο συμφιλιωτικός, αναφέροντας ότι «ώμο με ώμο, χέρι με χέρι θα συνεχίσουμε. Μας περιμένει μια διαδικασία με μεγαλύτερη συμμετοχή».

Στη γ' θέση βρέθηκε ο Τουφάν Ερχουρμαν, με 21,6%, από το σοσιαλδημοκρατικό ΡΤΚ, του οποίου η στάση θεωρείται καταλυτική για τον β' γύρο. Ο ίδιος δήλωσε ότι «δεν θα επιτρέψουμε ο λαός να διχαστεί μια τέτοια περίοδο». Πολλοί εκτιμούν ότι ακόμα και αν δεν υπάρξει επίσημη «γραμμή», η πλειοψηφία των οπαδών του ΡΤΚ θα στηρίξουν Ακιντζί.

Ο «ανεξάρτητος» (ως πρόσφατα «ΥΠΕΞ» και «αντιπρόεδρος» της τουρκικής κυβέρνησης) Κουντρέτ Οζερσάι έλαβε 5,74%, ποσοστό που δήλωσε ότι «δεν ήταν το αναμενόμενο και για αυτό θα πρέπει να προβώ σε μια ανασκόπηση της πολιτικής μου ζωής».

Οσον αφορά το δημοψήφισμα για την αύξηση των μελών του «ανώτατου δικαστηρίου» (από 8 σε 16), επικράτησε το «όχι» με 50,13%, έναντι του «ναι», που πήρε 49,87%.