Με την παρουσίαση ενός υποτίθεται «προοδευτικού προγράμματος» 370 προτάσεων, επιχείρησε χτες ο υπηρεσιακός σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ να αποσπάσει τη στήριξη του άλλου σοσιαλδημοκρατικού μορφώματος, «Ουνίδας Ποδέμος» (τη συμμαχία των «Ποδέμος» με την «Ενωμένη Αριστερά», όπου συμμετέχει και το μεταλλαγμένο ΚΚ Ισπανίας) του Πάμπλο Ιγκλέσιας. Παρότι υπάρχει συμφωνία στα βασικά ζητήματα, στον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, στην ένταξη της χώρας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ και ορισμένες διαφοροποιήσεις στο μείγμα διαχείρισης, αυτό που προβάλλει ως βασικό «αγκάθι» είναι το ζήτημα του τρόπου συμμετοχής σε κυβερνητικό σχήμα. Οι «Ποδέμος» εμμένουν σε κυβέρνηση συνασπισμού που σημαίνει και εξασφάλιση υπουργικών θώκων, κάτι που οι Σοσιαλιστές απορρίπτουν. Από τις χτεσινές δηλώσεις τους αυτό που προκύπτει είναι ότι στελέχη των «Ποδέμος» θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στον κρατικό διοικητικό τομέα σε υπηρεσίες που δεν έχουν σχέση με το υπουργικό συμβούλιο. Επίσης πρόσφερε στους «Ποδέμος» τη σύσταση μιας επιτροπής που θα ελέγχει τις κυβερνητικές δεσμεύσεις και εξαγγελίες.

Ο επικεφαλής των «Ποδέμος» Π. Ιγκλέσιας έσπευσε να δηλώσει ότι οι προτάσεις Σάντσεθ απαιτούν προσεκτική μελέτη, «ότι υπάρχουν στοιχεία που φαίνονται καλά», αλλά και ότι εμμένει στην αρχική του θέση για συνεργασία, που σημαίνει και ανάληψη υπουργείων.

Οι δύο κομματικοί μηχανισμοί ανακοίνωσαν πάντως ότι θα ανανεώσουν τις επαφές κλιμακίων τους και την Πέμπτη θα γίνει η πρώτη συνάντηση.

Σε ό,τι αφορά αυτές καθεαυτές τις προτάσεις που παρουσίασε ο Σάντσεθ και εμφανίζονται ως «προοδευτικό πρόγραμμα», αποτελούν ευχολόγιο σχετικά με την κατοχύρωση λαϊκών δικαιωμάτων και σε ό,τι αφορά το μεγάλο κεφάλαιο, στο όνομα της διατήρησης της ανάπτυξης, περιλαμβάνουν αρκετές παραχωρήσεις. Συγκεκριμένα, προβλέπει φορολογία στις επιχειρήσεις στο 15% και κάποιες επιμέρους διαφοροποιήσεις σε σχέση με το νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης του νεοφιλελεύθερου Λαϊκού Κόμματος για τα Εργασιακά. Οπως την «κανονικοποίηση της αιτιολογημένης απόλυσης», το πλαίσιο για τη μερική απασχόληση, τα επιδόματα ανεργίας, τον εργασιακό κώδικα, που θα μπουν σε διαβούλευση με τους λεγόμενους κοινωνικούς εταίρους. Σε όλες τις πτώσεις κλίνονται ο κοινωνικός εταιρισμός και ο «κοινωνικός διάλογος», που δήθεν μπορούν να εξασφαλίσουν «αξιοπρεπείς όρους αμοιβής και εργασίας», αφού δεν μπορεί να κρυφτεί η ζούγκλα που επικρατεί και στην Ισπανία, με τους φτωχούς κακοπληρωμένους εργαζόμενους που αυξάνονται και τα λαϊκά στρώματα παρά την καπιταλιστική ανάκαμψη βλέπουν να γυρίζουν δεκαετίες πίσω, με καθήλωση μισθών, ξεχαρβάλωμα εργασιακών σχέσεων (δες και «Αποκαλυπτικά», σελ. 24). Επίσης υπάρχουν υποενότητες του «προγράμματος» που αναφέρονται στη δήθεν «ίση μεταχείριση ανδρών - γυναικών» ή τη δημιουργία παιδικών σταθμών για ηλικίες 0-3 χρονών, κάτι που αναδεικνύει το πολύ οξυμένο ζήτημα, πάνω από τα μισά παιδιά αυτής της ηλικίας να είναι εκτός εκπαιδευτικών δομών και η πλειοψηφία των υπολοίπων σε ιδιωτικές δομές, αφού δεν επαρκούν οι δημόσιες. Επίσης, αναφέρονται και διάφορες «οικολογικές» προτάσεις, που έχουν ως κύριο κίνητρο την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που αποτελεί πεδίο όπου τμήματα του κεφαλαίου βλέπουν μεγάλες προοπτικές κερδοφορίας τα επόμενα χρόνια. Ακόμα προβλέπεται φορολογία για την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα, που βάζει στο ίδιο τσουβάλι τις ευθύνες των ανθρώπων με τις τεράστιες ευθύνες των μονοπωλιακών ομίλων, που είναι και οι μεγάλοι καταστροφείς του φυσικού περιβάλλοντος. Επίσης, δίνονται υποσχέσεις για περισσότερες δημόσιες κατοικίες (επί της ουσίας με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, τόσο στο στάδιο της κατασκευής όσο και της εκμετάλλευσης), για την «αντιμετώπιση» του οξύτατου προβλήματος των πανάκριβων ενοικίων, που οδηγούν στη βαρβαρότητα των εξώσεων.

Ακόμα, στο ζήτημα της Καταλονίας, γίνεται λόγος για πολιτική διευθέτηση στο πλαίσιο του υπάρχοντος Συντάγματος και απορρίπτεται οποιαδήποτε περίπτωση νέου δημοψηφίσματος για την αυτονομία της περιοχής, ενώ διατυπώνεται η πρόθεση για στενότερη συνεργασία με την τοπική κυβέρνηση.

Τις επόμενες μέρες αναμένεται να συνεχιστεί το παζάρι, και αν η παλιά και η νέα σοσιαλδημοκρατία δεν έρθουν σε συμφωνία έως τις 23 Σεπτέμβρη, τότε θα γίνουν πρόωρες εκλογές στις 10 Νοέμβρη.