Γρηγοριάδης Κώστας

Το «τυχερό» αυτό παιχνίδι είναι ευρύτατα γνωστό, ειδικά σε όσους διασχίζουν συχνά τους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας και των άλλων μεγάλων πόλεων της χώρας μας. Οι πρωταγωνιστές του είναι συνήθως γραφικοί, αλλά και, κατά κάποιο τρόπο, εξαιρετικά προικισμένοι τύποι, οι οποίοι, την ίδια στιγμή, βαυκαλίζουν τους θεατές - υποψήφια θύματα με την προσδοκία του κέρδους, ενώ χειρίζονται με περισσή επιδεξιότητα τα εργαλεία του επαγγέλματος. Θέλει κότσια αυτή η δουλειά...

Οι πολιτικοί ταγοί του ελληνικού αστισμού προσπαθούν να μιμηθούν αυτούς τους αξιοσημείωτους ψιλοαπατεώνες - μεροκαματιάρηδες με λιγότερο συμπαθή τρόπο. Το έργο τους είναι παραπλήσια περίπλοκο. Ταυτόχρονα σχεδόν, προσπαθούν να θαμπώσουν το πολιτικό τους ακροατήριο με κάποιες ελπίδες κέρδους και συνεπακόλουθα «καλύτερων ημερών» και, από την άλλη, να ξεγελάσουν τον ίδιο κύκλο θεατών - θαυμαστών, ώστε να τους πάρουν το έχειν τους, χωρίς, όσο αυτό είναι δυνατό, να τους σκοτώσουν την ελπίδα. Βλέπετε, το παιχνίδι του «παπά», όπως και το αντίστοιχο των αστικών εκλογών, είναι επαναλαμβανόμενα - μπορούν να γίνουν άπειρες φορές.

Στην πολιτική, και ειδικά στις προεκλογικές περιόδους, το παιχνίδι του «παπά» εκτυλίσσεται σε διάφορα επίπεδα και με πολλές εκδοχές. Η πιο δημοφιλής έχει να κάνει με το εισόδημα των εργαζομένων: «Εδώ οι αυξήσεις! Εκεί οι αυξήσεις! Πού είναι οι αυξήσεις;». Αλήθεια, έχετε απορία να μάθετε...;

Στη συγκεκριμένη προεκλογική περίοδο, το παιχνίδι έχει μάλιστα κάνει «τζακ ποτ»! Κάτω από τα κυπελάκια δεν κρύβονται μόνο οι «για την κάλυψη του πληθωρισμού» πενταροδεκάρες που υπόσχεται ο επικεφαλής των απανταχού σοσιαλδημοκρατών, αλλά και πολλά, πάρα πολλά δισεκατομμύρια ευρώ! Για τον «εθνικό» μας δανεισμό μιλάμε, για το δημόσιο χρέος, που φέτος μόνο αυξήθηκε κατά εξήντα δισεκατομμύρια ευρώ (5.500 ευρώ κατά ελληνικήν κεφαλήν, που λένε και στα σχολεία) και που συνολικά καθιστά τον καθένα από εμάς οφειλέτη περίπου τριάντα χιλιάδων ευρώ! Για να μη γίνει παρεξήγηση, αυτό είναι το «εθνικό» χρέος, όσα χρωστάμε συλλογικά στο όνομα της πατρίδας. Το άλλο που χρωστάμε στην τράπεζα, στον τοκογλύφο, στους γονείς και σε όποια άλλη πληγή δανεισμού είναι επιπλέον....

Σε μία προσπάθεια «παρ-εξήγησης» της ανεξήγητης αυτής εξαφάνισης τριακοσίων τόσων δισεκατομμυρίων ευρώ ανθούν οι αόριστες μεταφυσικές ερμηνείες: Γενικώς και αορίστως «τα φάγανε» οι πολιτικοί, οι δικαστικοί, οι έτσι, οι αλλιώς, οι «ηθικά διεφθαρμένοι», τα «λαμόγια».... Σίγουρα κάτι έπεσε και σε αυτούς, μα τα μεγέθη είναι μεγάλα, πολύ μεγαλύτερα απ' όσα μπήκαν (ή δεν μπήκαν) διά του ενός ή του άλλου ταμία στα κομματικά ταμεία ή στις τσέπες των «εθνικών» (τρομάρα μας!) ταγών... Η ηθική αναζήτηση, με παρονομαστή τη διαφθορά, μικρό μέρος της ανεξήγητης μαύρης τρύπας μπορεί να εξηγήσει...

Το ηθικό πρόσχημα, όμως, είναι πρώτης τάξεως κρυψώνα για το κοινωνικό, για το ουσιαστικά πολιτικό. Η διαφθορά δεν είναι σύστημα, ο καπιταλισμός είναι! Ο δεύτερος εμπεριέχει τη διαφθορά ως στοιχείο του, το κύριο όμως χαρακτηριστικό του δεν είναι αυτό. Η εκμετάλλευση της εργασίας είναι το βασικό του χαρακτηριστικό, η απόσπαση του μεγαλύτερου μέρους των προϊόντων του καθημερινού ανθρώπινου μόχθου, του αποτελέσματος της εργασίας - η μετατροπή του σε κέρδος του κεφαλαιοκράτη - αυτή είναι η πεμπτουσία του καπιταλιστικού συστήματος. Οταν το πρόβλημα περιορίζεται στη διαφθορά και τα υπόλοιπα ξεχνιούνται, τότε ανοίγει ο δρόμος για εξωραϊσμό του από τη φύση του ληστρικού και απάνθρωπου συστήματος: Απέναντι στους «ανήθικους» κακούς καπιταλιστές, δεν μπορεί, θα υπάρχουν και οι «ηθικοί» αντίστοιχοι. Ιδού ο μύθος του Ομπάμα και η βαθιά έμπνευση της σοσιαλδημοκρατίας σε καιρούς κρίσης (που την προκάλεσαν οι κακοί... - και θα τη διορθώσουν οι καλοί, καπιταλιστές εξυπακούεται).

Αυτά τα χιλιάρικα, που συλλογικά, «εθνικά» χρωστάμε, δεν τα πήραμε εμείς, δεν τα είδαμε εμείς, δεν ωφέλησαν τη ζωή μας και τη ζωή των παιδιών μας. Τα δανείστηκαν οι πολιτικοί μας ταγοί, χωρίς να μας ρωτήσουν - δε συζητάμε τέτοια πράγματα στις προεκλογικές περιόδους - και τα κατέθεσαν, πάλι χωρίς να μας ρωτήσουν, στο βωμό της «επιχειρηματικότητας» και της «ανταγωνιστικότητας». Πριν προλάβουμε να αναρωτηθούμε το γιατί και πώς, μας έριξαν και μία κατσάδα από πάνω. Η ανταγωνιστικότητα, λέει, της χώρας έπεσε πέντε θέσεις παρακάτω, σε επίπεδα αφρικανικής χώρας: Τεμπέληδες και ανάξιοι, οι εργαζόμενοι της χώρας μην τυχόν και τολμήσουν να ρωτήσουν γιατί τους φεσώνουμε και τους χρεώνουμε υπέρ των ενάρετων επιχειρηματιών ....

Η «εθνική» μας χρέωση δεν αποτελεί παρά έναν από τους πολλούς τρόπους που ο καπιταλισμός διαθέτει για να αποσπά τα όσα η εργασία παράγει από εκείνους που προσφέρουν την εργασία αυτή: Από τους εργαζόμενους και την εργατική τάξη ειδικά. Χρεωνόμαστε όλοι, πληρώνουμε όλοι τα ολοένα και πιο επαχθή χρεολύσια, για να διατηρούν οι καπιταλιστές μας τη θέση τους στο παγκόσμιο καπιταλιστικό στερέωμα - να είναι «ανταγωνιστικοί». Τα πολλά δισεκατομμύρια ευρώ (περίπου 2.500 ευρώ από τον καθένα μας αναλογούν) που πήραν οι «αναξιοπαθούσες» τράπεζες δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Βιομήχανοι, τοκογλύφοι εφοπλιστές, ξενοδόχοι, επιχειρηματίες κάθε είδους και μορφής διά του κράτους εξασφαλίζουν μέρος των εισοδημάτων τους - έτσι για να συμπληρώσουν τα όσα οι ίδιοι κέρδισαν στύβοντας τους δικούς τους εργάτες. Η «φοροαπαλλαγή», η «φοροαποφυγή», η «φοροδιαφυγή» είναι ψωμοτύρι σε αυτούς τους χώρους και οι νομοθέτες ειλικρινά κουράζονται για να βρουν τρόπους να «καλύψουν» ετούτες τις πρακτικές. Οχι μόνο δεν δίνουν, αλλά θέλουν να παίρνουν από πάνω... Για την προστασία της «απασχόλησης» φυσικά (Οχι για μένα! Για τη φουκαριάρα τη μάνα μου!, αν έχετε ακουστά).

Ο ελληνικός καπιταλισμός, όπως και οι όμοιοί του στον κόσμο, ενδιαφέρονται ουσιαστικά για το ποιος θα κυβερνήσει με την έννοια ότι αναζητούν τον καλύτερο δυνατό συνέταιρο στις διά του κράτους «μπίζνες» τους. Στο πεδίο αυτό έπαιξαν στο γαλάζιο και τώρα παίζουν στο πράσινο. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, στην κάτω πλευρά της μέγκενης είναι ο λαός: Αυτοί που εργάζονται, αυτοί που παράγουν, αυτοί που ληστεύονται, αυτοί που λοιδορούνται. Οπως συνήθως συμβαίνει στο παιχνίδι του «παπά», οι θεατές μένουν με τις τσέπες άδειες, αλλά, ενίοτε, με την ελπίδα ζωντανή - αν είναι καλός ο «μετρ» πίσω από τον πάγκο....

Και μέσα σ' όλα αυτά τα σταθερά επαχθή και καταστροφικά για τους εργαζόμενους σπουδαία, να 'σου και ο Συνασπισμός να εξηγεί στα φυλλάδιά του το πόσο θα βελτιωθεί η θέση των εργαζομένων αν το κράτος αποκτήσει δικές του τράπεζες: Την Εθνική, την Αγροτική και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (δικές του δεν είναι οι δύο τελευταίες;). Η μόνη λογική εξήγηση είναι ότι οι ηγέτες του μόλις αφίχθησαν από άλλον πλανήτη. Το να μην κατανοούν το τι ακριβώς τρέχει εδώ, το θεωρώ αδύνατο για έναν πολιτικό χώρο που αυτοθαυμάζεται για τους δυόμισι χιλιάδες διανοούμενους που διαθέτει....