Τρία χρόνια πέρασαν από την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ και τη συνεργασία του με τους ΑΝΕΛ για να σχηματίσει κυβέρνηση, και πλέον οι εργαζόμενοι έχουν συγκεντρώσει μεγάλη πείρα αυτό το διάστημα. Παρά τους ελιγμούς του για να κρατά εγκλωβισμένα εργατικά - λαϊκά στρώματα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει αλλάξει τον πυρήνα της επιχειρηματολογίας που ανέπτυξε μετά το Γενάρη του 2015.

Ομως τώρα, μετά απ' όλο αυτό το διάστημα και όσα μεσολάβησαν, οι εργαζόμενοι μπορούν πιο εύκολα να βγάλουν συμπεράσματα και να απορρίψουν την προπαγάνδα της κυβέρνησης. Κάνοντας λοιπόν ταμείο, πέρα από τη ρητορεία περί «τέλους της τρόικας», «επαναδιαπραγμάτευσης της δανειακής σύμβασης», «κόκκινων γραμμών» και «ισοδύναμων», μετά και τη φάρσα του δημοψηφίσματος και του «ΟΧΙ» που έγινε «ΝΑΙ», μετά το τρίτο μνημόνιο και τα συμπληρωματικά μνημόνια από τις τρεις μέχρι τώρα «αξιολογήσεις», μπορεί πλέον ο λαός να κρίνει πιο βαθιά τις θέσεις της κυβέρνησης.

• «Είμαστε η αριστερά που αναλαμβάνει την ευθύνη, που δεν φοβάται να λερώσει τα χέρια της, δεν περιμένει στη γωνία τη "Δευτέρα Παρουσία", αλλά μπαίνει στην αρένα και δίνει τη μάχη, παρά τους αρνητικούς συσχετισμούς...».

Το επιχείρημα αυτό επανέλαβε πρόσφατα ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο της επίθεσης ενάντια στο ΚΚΕ και τη δράση του στο εργατικό - λαϊκό κίνημα, με αφορμή τις κινητοποιήσεις ενάντια στο τελευταίο πολυνομοσχέδιο. Η αλήθεια είναι ότι όντως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αναλάβει τις ευθύνες που του ανέθεσε το κεφάλαιο, όταν αυτό διαπίστωσε ότι, όντως, από μικρό οπορτουνιστικό ανάχωμα έχει όλα τα φόντα για να εξελιχθεί σε στιβαρή σοσιαλδημοκρατική δύναμη, παραλαμβάνοντας τα σκήπτρα από το ΠΑΣΟΚ. Και, πράγματι, ο ΣΥΡΙΖΑ, εξελισσόμενος στον βασικό πυλώνα της σοσιαλδημοκρατίας, αποδείχθηκε ικανός να ξεκολλήσει το «κάρο» των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, να περάσει μέτρα που τα παραδοσιακά αστικά κόμματα αδυνατούσαν, όπως το χτύπημα της απεργίας, την κατεδάφιση της Κοινωνικής Ασφάλισης, τη γενίκευση των πλειστηριασμών, το ξέπλυμα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, τη βαθύτερη εμπλοκή στους ΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς κ.ά. Κυρίως, αυτό που εκτιμήθηκε από την αστική τάξη είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να σηκώσει το βάρος της ενσωμάτωσης των εργαζομένων σε συνθήκες υποχώρησης του κινήματος, αλλά και της αντι-ΚΚΕ επίθεσης. Γι' αυτό και δεν υπάρχει αστικό επιτελείο ή ιμπεριαλιστικός μηχανισμός που να μην δίνει τα εύσημά του στην κυβέρνηση για την αποφασιστικότητα στην υλοποίηση της αντεργατικής πολιτικής.

Απευθυνόμενος στο ΚΚΕ με το παραπάνω επιχείρημα, ο ΣΥΡΙΖΑ φανερώνει και τον πόθο του, την επιθυμία του ίδιου και της αστικής τάξης για ένα ΚΚΕ που θα είναι συνένοχο στην υλοποίηση της αντεργατικής πολιτικής και όχι στην πρώτη γραμμή της πάλης για την ανατροπή της. Οσο για τη ρητορεία περί «Δευτέρας Παρουσίας», στη σφαίρα της οποίας σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ υποτίθεται ότι ανήκει η πολιτική του Κόμματος, ο ισχυρισμός αυτός δείχνει και το πραγματικό άγχος της κυβέρνησης, την προσπάθειά της για να ανακόψει τη ριζοσπαστικοποίηση εργαζομένων μέσα από τη συμπόρευσή τους με το Κόμμα, από τη διάδοση της στρατηγικής του στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Γνωρίζει καλά ότι η ανασύνταξη του κινήματος, η οικοδόμηση της Κοινωνικής Συμμαχίας δεν ανήκουν στο μακρινό μέλλον, αλλά αφορούν το τώρα της εργατικής τάξης, τη σύγκρουση με τα αφεντικά της, τη διεκδίκηση όλου του πλούτου που παράγει για να ικανοποιήσει τις ανάγκες της. Αντίθετα, αυτό που δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί ούτε στη «Δευτέρα Παρουσία» είναι αυτό που ισχυρίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ, ότι μπορεί η ανάπτυξη της καπιταλιστικής κερδοφορίας να γίνει χωρίς εξάπλωση της σχετικής και απόλυτης εξαθλίωσης, χωρίς χτύπημα των εργατικών δικαιωμάτων. Δεν υπάρχει ούτε μια χώρα σε όλο τον πλανήτη, στην ιστορία του καπιταλισμού, που η κυβέρνησή της να κατάφερε να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα: Την καπιταλιστική ανάπτυξη και την ολόπλευρη ικανοποίηση των εργατικών - λαϊκών αναγκών.

• «Αν δεν ήμαστε εμείς στην κυβέρνηση και ήταν η ΝΔ, τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα... Εμείς καταφέρνουμε να βγάλουμε την οικονομία από την κρίση, με την κοινωνία όρθια σε αντίθεση με τους "νεοφιλελεύθερους" που θα την ισοπέδωναν...».

Πολυφορεμένο επιχείρημα, που η κυβέρνηση το ρίχνει πάντα όταν ξεφουρνίζει τα πακέτα των αντεργατικών μέτρων. Ξεκίνησε από την «περήφανη διαπραγμάτευση», που σύμφωνα με την κυβέρνηση δεν έκαναν οι προηγούμενοι, και συνέχισε συγκρίνοντας πάντα τα μέτρα που έφερνε σε σχέση με τα χειρότερα που είχε «στο συρτάρι» η ΝΔ. Το κούνημα του σκιάχτρου της ΝΔ από την κυβέρνηση, παράλληλα με τις θέσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που συχνά αποδεικνύονται «βούτυρο στο ψωμί» της, είναι πολυεργαλείο στα χέρια του ΣΥΡΙΖΑ. Κυρίως για να συντηρεί τη λογική του μικρότερου κακού, να αναπαράγει το αίσθημα σε μερίδα εργαζομένων, που δεν μπορεί να τους εγκλωβίσει διαφορετικά, ότι τουλάχιστον αποφεύγονται τα χειρότερα.

Ομως, η ίδια η πραγματικότητα δείχνει ότι η κυβέρνηση συνέχισε την εφαρμογή των μνημονίων από εκεί που σταμάτησαν οι προκάτοχοί της, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, ενώ μαζί ψήφισαν το τρίτο μνημόνιο. Ακόμα και η όποια αντιπαράθεση του ΣΥΡΙΖΑ με τη ΝΔ δεν αφορά την ουσία της αντεργατικής πολιτικής, αλλά περισσότερο το διαγκωνισμό τους για να αποδείξουν στην αστική τάξη ποια δύναμη είναι πιο ικανή να προωθήσει την καπιταλιστική ανάκαμψη. Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε και η ΝΔ αμφισβητούν τον πυρήνα αυτής της στρατηγικής του κεφαλαίου. Δεν διαφωνούν ούτε στο ελάχιστο στις προτεραιότητές του, που αφορούν την ανάδειξη της χώρας σε διαμετακομιστικό κέντρο, τη γεωστρατηγική αναβάθμιση της αστικής τάξης, με την ανάληψη αναβαθμισμένων ρόλων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

• «Η κατάσταση παραμένει δύσκολη, αλλά σταδιακά αλλάζει, υπέρ των πιο αδύναμων...».

Εδώ η κυβέρνηση, για να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό της, αξιοποιεί διάφορα ταχυδακτυλουργικά κόλπα, όπως τη στοιχειώδη μείωση της ανεργίας, που βεβαίως πάει χέρι - χέρι με την εκτίναξη της μερικής απασχόλησης. Αξιοποιεί επίσης τα ψίχουλα που μοιράζει, το ανακάτεμα της φτώχειας. Οι πιο πονηροί της κυβέρνησης δεν διστάζουν να πουν ότι τα παραπάνω αποτελούν «επαναθεμελίωση κοινωνικών δικαιωμάτων», απαραίτητα για τον «κοινωνικό μετασχηματισμό»... Στην πραγματικότητα, φυσικά, δεν είναι τίποτα διαφορετικό από αυτό που κάνουν όλες οι αστικές κυβερνήσεις, δηλαδή την προσπάθεια να λειάνουν όσο μπορούν τις γωνίες της ακραίας φτώχειας που δημιουργεί η πολιτική τους. Μάλιστα, για να δώσει τα ψίχουλα στους πιο φτωχούς, αφαιμάζει όσους ακόμα δεν έχουν πληγεί ολοκληρωτικά από τα μέτρα της. Ταυτόχρονα, στήνοντας το λεγόμενο «δίχτυ αλληλεγγύης», η κυβέρνηση προωθεί και στην Ελλάδα μια επιδοματική πολιτική δοκιμασμένη σε άλλες χώρες, που περισσότερο λειτουργεί ως δίχτυ πολύμορφης εξάρτησης από ένα σύστημα ψευτοπαροχών και επιδοτήσεων. Με φίλτρα πάνω σε φίλτρα, εξασκώντας τους εξαθλιωμένους σε ένα διαρκές κυνήγι προϋποθέσεων για να πιάσουν το κατώφλι του α' ή του β' επιδόματος, την απαλλαγή από τέλη και χρεώσεις, την πρόσβαση σε κοινωνικά παντοπωλεία/φαρμακεία, μερικές κιλοβατώρες ρεύμα κ.λπ. Στόχος είναι να παραμένουν οι απαιτήσεις την εργαζομένων στον πάτο, να δένονται χιλιάδες πληθυσμού με πολλά νήματα από διάφορες δομές του κράτους, της Τοπικής Διοίκησης, ΜΚΟ κ.ά. και πάντα μακριά από τη θεμελίωση ολοκληρωμένων δικαιωμάτων και προστασίας.

Την ίδια στιγμή, βέβαια, που η κυβέρνηση παρουσιάζει ως «ρεφάρισμα» τα ψίχουλα που μοιράζει, εξασφαλίζει και τον πακτωλό κονδυλίων για το μεγάλο κεφάλαιο. Τζάμπα εργατικό δυναμικό, αναπτυξιακά πακέτα, φοροαπαλλαγές, πρόγραμμα επενδύσεων, εισφοροαπαλλαγές, Ειδικές Οικονομικές Ζώνες, απλοποίηση διαδικασιών για «fast track» επενδύσεις είναι μερικά από τα «κίνητρα» για την «ενίσχυση της επιχειρηματικότητας». Δηλαδή όλων εκείνων των όρων που κάνουν ακόμα πιο φτηνή την εργατική τάξη, που για να μη διαμαρτύρεται, θα της δίνει και ένα ξεροκόμματο παραπάνω στο τέλος του χρόνου αν το επιτρέπει η «υπεραπόδοση» των πλεονασμάτων.

• «Η πολιτική μας γίνεται καταλύτης για θετικές εξελίξεις στην ΕΕ, για να αλλάξει πορεία...».

Το επιχείρημα αυτό γνώρισε μεγάλες δόξες ειδικά το πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, με την οργάνωση κινητοποιήσεων που στήριζαν τις αστικές διαπραγματεύσεις και κλιμακώθηκε με το δημοψήφισμα. Αλλά και στη συνέχεια, με τη διοργάνωση των «Συνόδων του Νότου», με τις κυβερνήσεις Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας, Μάλτας, Κύπρου, η κυβέρνηση υποστήριζε ότι παλεύει για να επιστρέψει η ΕΕ στις «ιδρυτικές της αξίες». Την ίδια στιγμή, βέβαια, οι κυβερνήσεις του «Νότου» στις χώρες τους περνάνε εξίσου βάρβαρα μέτρα με την Ελλάδα, είτε εφαρμόζουν μνημόνιο είτε όχι. Η συζήτηση αυτή πρέπει να αντιμετωπίζεται από τους εργαζόμενους και ως έκφραση των υπαρκτών αντιθέσεων ανάμεσα σε αστικές τάξεις της ΕΕ και της συζήτησης που είναι σε εξέλιξη για το μέλλον της Ευρωζώνης. Ομως, αυτές οι αντιθέσεις δεν ακυρώνουν τη μεγάλη αλήθεια: Οτι είναι παζάρια που δεν αφορούν τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, καθώς αυτά δεν φεύγουν από το στόχαστρο της ΕΕ και των αστικών της κυβερνήσεων. Οτι οι ιδρυτικές αρχές της λυκοσυμμαχίας, που ο ΣΥΡΙΖΑ επικαλείται, δεν είναι κάποιο φιλεργατικό μανιφέστο, αλλά η συμπύκνωση των όρων για θωράκιση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών μονοπωλίων έναντι των ανταγωνιστών τους, δηλαδή για διαρκή ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων.

Ο ΣΥΡΙΖΑ συστηματικά, πριν ακόμα αναδειχθεί στην κυβέρνηση, προσπαθούσε να πείσει τους εργαζόμενους ότι το πρόβλημα δεν είναι ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, αλλά η «νεοφιλελεύθερη διαχείριση», ότι υπάρχει ανθρώπινος καπιταλισμός και ότι ο δρόμος για να φτάσουμε σε αυτόν περνάει μέσα από «αλλαγή μείγματος», «συμμαχιών», «συσχετισμών» μέσα στην ΕΕ. Στόχος της κυβέρνησης είναι ο λαός να κυνηγάει χίμαιρες, να μην αμφισβητεί τη στρατηγική του κεφαλαίου, τις κυβερνήσεις και τις συμμαχίες του, όπως είναι η ΕΕ, αλλά να προσπαθεί να τις «διορθώνει», ψάχνοντας τους κατάλληλους ηγέτες, πάντα στο δοσμένο πλαίσιο που εκ προοιμίου υπονομεύει τα δικαιώματά του. Ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να κρύψει ότι δεν διαπραγματεύεται για τα εργατικά - λαϊκά συμφέροντα, ενώ, όπως κάθε αστική κυβέρνηση, παζαρεύει τους όρους ανάκαμψης και σταθεροποίησης των κερδών της αστικής τάξης που εκπροσωπεί.

Το θολωμένο κριτήριο που κατάφερε να σπείρει ο ΣΥΡΙΖΑ σε πλατιές εργατικές - λαϊκές μάζες, που απηυδισμένες από τις προηγούμενες κυβερνήσεις τον εμπιστεύτηκαν, είναι καιρός να παραμεριστεί. Είναι καιρός να κριθούν ταξικά οι εξελίξεις, η στάση κάθε πολιτικής δύναμης, από τη σκοπιά τού ποιας τάξης τα συμφέροντα εκπροσωπεί. Αξιοποιώντας τα συμπεράσματα από κάθε μικρό και μεγάλο αγώνα της τριετίας που πέρασε, από κάθε σταθμό του αντιλαϊκού έργου της κυβέρνησης, να κατασταλάξει σε περισσότερους εργαζόμενους ότι όσο πιο γρήγορα ξεμπερδέψουν με αυταπάτες για λύσεις από την κυβερνητική εναλλαγή, όσο πιο πολλοί πάρουν την υπόθεση της οργάνωσης της πάλης στα χέρια τους, τόσο πιο εύκολη θα γίνεται και η υπόθεση της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος, για να σαρώσει τους εκμεταλλευτές και τις κυβερνήσεις τους.