Οι τεράστιες ζημιές στην αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή που προκάλεσαν στη διάρκεια της τελευταίας καλλιεργητικής περιόδου η κακοκαιρία και διάφορες φυτικές και ζωικές αρρώστιες, σε συνδυασμό με την χρόνια τακτική του ΕΛΓΑ να μην αποζημιώνει κανονικά τους πληγέντες παραγωγούς, ή να τους δίνει μερικά ψίχουλα μετά από πολύ μεγάλη καθυστέρηση, έχουν δημιουργήσει πολύ σοβαρό πρόβλημα σε εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίους αγροτοκτηνοτρόφους.

Το πρόβλημα επεκτείνεται και στους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα που καταναλώνουν αγροτικά προϊόντα, καθώς η μείωση της αγροτοκτηνοτροφικής παραγωγής δίνει τροφή στα «κερδοσκοπικά παιχνίδια» των κάθε λογής αετονύχηδων, οι οποίοι, εκμεταλλευόμενοι τις ελλείψεις που δημιουργούνται στην αγορά, αυξάνουν τις τιμές για τους καταναλωτές.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, ακολουθώντας τον «ντορό» των προηγούμενων κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, αρνείται να καλύψει τη μεγάλη χασούρα των αγροτών, «πατώντας» πάνω στον αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ που δεν αναγνωρίζει όλες τις αιτίες των ζημιών και δεν αποζημιώνει στο σύνολο των καταστροφών. Κι όλα αυτά όταν οι αγροτοκτηνοτρόφοι πληρώνουν πολύ υψηλά ασφάλιστρα για την ασφάλιση της παραγωγής και του κεφαλαίου.

Με πρόσφατες δηλώσεις του, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Β. Αποστόλου, επαναλαμβάνοντας τη θέση της προηγούμενης κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, είπε ότι όποιος αγρότης θέλει ν' αποζημιώνεται και για αίτια που δεν περιλαμβάνονται στον κανονισμό του ΕΛΓΑ, θα πρέπει να πληρώσει πρόσθετα ασφάλιστρα, αποδεικνύοντας ότι όλες οι αστικές κυβερνήσεις κάνουν ό,τι μπορούν για να μπει ακόμα πιο βαθιά το χέρι στις τσέπες των αγροτών, καθώς και να τους σπρώξουν στην ιδιωτική ασφάλιση.

Μπροστά στην καταστροφική κατάσταση, που δημιουργεί πρόβλημα επιβίωσης για εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίους αγροτοκτηνοτρόφους, άμεση ήταν η αγωνιστική παρέμβαση του οργανωμένου αγροτικού κινήματος.

Στα 40 μερόνυχτα των μπλόκων του περασμένου χειμώνα, το θέμα των καταστροφών στην παραγωγή, του ΕΛΓΑ και των αποζημιώσεων ήταν από τα βασικά ζητήματα πάλης των αγωνιζόμενων αγροτοκτηνοτρόφων. Το αίτημα για αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ κυριάρχησε και στο δεκαήμερο αγωνιστικής δράσης που αποφάσισε η Γραμματεία της Πανελλαδικής Επιτροπής των Μπλόκων, με τους αγρότες να το θέτουν αγωνιστικά στις κινητοποιήσεις που πραγματοποίησαν στα τέλη του Ιούνη στα γραφεία του ΕΛΓΑ σε πόλεις της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδας, της Θεσσαλίας, της Ηπείρου, της Μακεδονίας κ.α.

Οι ζημιές στις αγροτικές καλλιέργειες και την κτηνοτροφία ξεκίνησαν με το τέλος της προηγούμενης καλλιεργητικής περιόδου, όταν οι έντονες και παρατεταμένες βροχοπτώσεις στις αρχές του Σεπτέμβρη του 2016 και οι πλημμύρες ποταμών και παραποτάμων, «έπνιξαν» εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα και πολλά ζώα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν το πλημμύρισμα του Πηνειού στα Τρίκαλα, τα νερά του οποίου σκέπασαν χωράφια αλλά και σπίτια στα παραπήνεια χωριά - ιδιαίτερα σε Φωτάδα, Βαλομάνδρι, Παραπόταμο - και έπνιξαν εκατοντάδες ζώα.

Με την αρχή του 2017, οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και ο παγετός προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές, ιδιαίτερα στην δενδροκαλλιέργεια (ελιές, ροδακινιές, βερικοκιές, μηλιές, πορτοκαλιές, μανταρινιές, αχλαδιές, κερασιές, αμυγδαλιές κ.ά.), ενώ ζημιές είχαμε και στην κτηνοτροφική παραγωγή, καθώς, λόγω του ψύχους, τα ζώα έβγαζαν πολύ λιγότερο γάλα και πολλά νεογέννητα ψοφούσαν. Για το πώς συμπεριφέρθηκε ο ΕΛΓΑ στους παγετόπληκτους είναι χαρακτηριστικό ότι οι δηλώσεις ζημιών των παραγωγών για τον παγετό του περασμένου χειμώνα ξεκίνησαν μόλις προχτές και θα διαρκέσουν μέχρι τις 19 Ιούλη!

Μετά τους παγετούς ήρθαν οι χαλαζοπτώσεις - πολλές φορές σε συνδυασμό με σφοδρές ανεμοθύελλες - πλήττοντας δέντρα, κηπευτικά, αμπέλια, αλλά και αροτριαίες καλλιέργειες.

Καταστροφές στην παραγωγή προκάλεσε και η ξηρασία που εμφανίστηκε σε κάποια χρονικά διαστήματα - χαρακτηριστικό παράδειγμα τα σιτηρά, όπου η παραγωγή είναι πολύ χαμηλή και σε αρκετές περιπτώσεις δεν συμφέρει στους παραγωγούς να αλωνίσουν - ενώ ο καύσωνας των τελευταίων ημερών ήρθε να αποτελειώσει ό,τι είχε μείνει όρθιο.

Εκτός από την κακοκαιρία, μεγάλες ζημιές υπήρξαν και από φυτικές και ζωικές αρρώστιες, όπως για παράδειγμα ο δάκος στις ελιές, το πράσινο σκουλήκι που επανεμφανίζεται στο βαμβάκι, ο καταρροϊκός πυρετός στα ζώα κ.ά.

Στο θέμα του ΕΛΓΑ αναφέρεται σε ανακοίνωσή της η Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων, επισημαίνοντας ότι «το ζήτημα των καταστροφών στην αγροτική παραγωγή είναι διαχρονικά ένα κρίσιμο ζήτημα, το οποίο εκτός των άλλων πλήττει το εισόδημα των μικρομεσαίων παραγωγών και επιτείνει το ξεκλήρισμα που επιφυλάσσουν οι κυβερνήσεις, η ΚΑΠ της ΕΕ και οι μονοπωλιακοί επιχειρηματικοί όμιλοι που δραστηριοποιούνται στο χώρο».

Σε ό,τι αφορά τα χαράτσια που πληρώνουν οι αγροτοκτηνοτρόφοι στον ΕΛΓΑ, σημειώνει: «Μέχρι το 2011, οι αγρότες και κτηνοτρόφοι πλήρωναν στον ΕΛΓΑ το 3% των τιμολογίων τους ως ασφάλιστρα, ένα ποσό που έφτανε περίπου 70 - 75 εκατ. ευρώ το χρόνο. Ο δε κρατικός προϋπολογισμός κάλυπτε τα υπόλοιπα, που κατά έτος έφταναν σύνολο περίπου τα 450 εκατ. ευρώ, χωρίς να καλύπτονται και τότε όλες οι αιτίες και το 100% των ζημιών. Με πρόσχημα τα ελλείμματα του οργανισμού το 2011, άλλαξε προς το χειρότερο από την τότε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ ο κανονισμός του ΕΛΓΑ, με τον οποίο μείωσε δραματικά τις αποζημιώσεις, ενώ υπερδιπλασίασε τα ασφάλιστρα».

Επισημαίνει ότι «για το αγροτικό κίνημα αποκτά προτεραιότητα η πάλη του για εξασφάλιση από το κράτος συνολικής προστασίας και 100% αποζημίωσης της παραγωγής, του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου και των υποδομών των μικρομεσαίων αγροτοκτηνοτρόφων», ενώ υπογραμμίζει ότι «ο κρατικός προϋπολογισμός διαμορφώνεται και από την άμεση και έμμεση φορολογία που πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα, ανάμεσά τους και οι μικρομεσαίοι αγροτοκτηνοτρόφοι, συνεπώς δικά μας χρήματα ήταν που επέστρεφαν στους πληγέντες, για να στηρίξουν το χαμένο εισόδημα από τις ζημιές».

Η Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων καταγράφει τις συνέπειες του νέου κανονισμού του ΕΛΓΑ από το 2011, καθώς και της ακολουθούμενης πολιτικής, σημειώνοντας ότι:

-- Υπερδιπλασιάστηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές, από 70 - 75 εκατ. ευρώ σε 170 - 175 εκατ. ευρώ το χρόνο.

-- Καμιά κυβέρνηση δεν έδωσε ούτε ένα ευρώ στον ΕΛΓΑ, ούτε καν για την πρόβλεψη του νέου κανονισμού για 20% κρατική συμμετοχή επί της ασφαλιστικής εισφοράς των αγροτών στον προϋπολογισμό του ΕΛΓΑ (περίπου 30 - 35 εκατ. ευρώ το χρόνο).

-- Με αυτό τον τρόπο ο ΕΛΓΑ, που είναι κρατικός οργανισμός, όχι μόνο λειτουργεί πλήρως ανταποδοτικά, αλλά ακόμα χειρότερα, αφού με αυτά τα χρήματα καλύπτονται εκτός από τις αποζημιώσεις και οι πάγιες ανάγκες του ΕΛΓΑ, τα λειτουργικά έξοδά του, η μισθοδοσία των υπαλλήλων, τα έξοδα κίνησης, ενοίκια, τηλέφωνα κ.λπ., αλλά και 30 ακόμη εκατ. ευρώ που πάνε στις «μνημονιακές» υποχρεώσεις του αστικού κράτους. Ετσι, από τα 175 εκατ. ευρώ των αγροτικών εισφορών, διατίθενται για αποζημιώσεις μόνο τα 125 εκατ. ευρώ ως ανώτατο ποσό το χρόνο. Αν το ύψος των ζημιών ξεπερνάει αυτό το ποσό, τότε υπάρχει οριζόντια περικοπή στους δικαιούχους παραγωγούς.

-- Με το νέο κανονισμό οι αγρότες αναγκάζονται να πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές με βάση τις δηλώσεις ΟΣΔΕ και τα στρέμματα καλλιέργειας, χωρίς να ξέρουν αν θα έχουν παραγωγή, αν θα την πουλήσουν και σε ποια τιμή, αν θα πληρωθούν από εμπόρους και βιομηχανίες. Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει παραγωγή λόγω καιρικών φαινομένων που ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει, και έτσι ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές χωρίς να έχουν εισόδημα και χωρίς να αποζημιώνονται για τη ζημιά που υπέστησαν.

Στη συνέχεια, αφού επισημαίνει ότι υπάρχουν τεράστια κενά στη στελέχωση του ΕΛΓΑ με μόνιμο, ειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό, με αποτέλεσμα τις μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις στην εκτίμηση των ζημιών και στην αποζημίωσή τους, η Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων τονίζει ότι είναι ψέμα ο ισχυρισμός της κυβέρνησης και του ΕΛΓΑ ότι σε 6 μήνες δίνονται αποζημιώσεις, αφού συνήθως οι καθυστερήσεις αγγίζουν ή και υπερβαίνουν τους 12 μήνες.

«Ο στόχος τους», υπογραμμίζει, «είναι η παράδοση τμήματος ή του συνόλου της ασφάλισης της παραγωγής σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, που θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο τις εισφορές και θα δίνουν μικρότερες αποζημιώσεις».

Υπογραμμίζοντας ότι «η αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, των ασθενειών κ.λπ., δεν μπορεί να αποτελεί ατομική ευθύνη κάθε αγροτοπαραγωγού, ούτε πηγή κερδών για τις ιδιωτικές ασφάλειες», η Πανελλαδική Επιτροπή καλεί τους μικρομεσαίους αγροτοκτηνοτρόφους «να αγωνιστούν για τη δημιουργία των προϋποθέσεων ώστε, με ευθύνη του κράτους, που θα έχει στην κατοχή του και θα διαθέτει τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, τις απαραίτητες υποδομές προστασίας από φυσικές καταστροφές, ασθένειες και ζωονόσους, αξιοποιώντας την επιστήμη, να εξασφαλίζεται η προστασία της παραγωγής και να ελαχιστοποιούνται οι ζημιές, δίνοντας βάρος στην πρόληψη».

Η Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων διεκδικεί:

• Αμεση αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να εξασφαλίσει την αναγκαία και επαρκή κρατική χρηματοδότηση που θα ασφαλίζει και θα αποζημιώνει στο 100% την παραγωγή και το κεφάλαιο από όλους τους φυσικούς κινδύνους και τις νόσους.
• Προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, με εκπαίδευση και επιστημονική κατάρτιση, για άμεσες και δίκαιες εκτιμήσεις και αποζημιώσεις.
• Κατάργηση των ΠΣΕΑ (τώρα ΚΟΕ), που αποζημιώνουν με ψίχουλα την παραγωγή και το κεφάλαιο, μετά από 3 και πάνω χρόνια.
• Να καταργηθούν οι αυξήσεις των τελευταίων χρόνων στις ασφαλιστικές εισφορές.
• Να χρηματοδοτηθούν στο σύνολό τους έργα υποδομής για την ασφάλεια της παραγωγής από φυσικούς κινδύνους, επίγεια και εναέρια αντιχαλαζική και αντιπυρική προστασία, αντιχαλαζικά δίχτυα, για τον παγετό, αντιπλημμυρικά έργα κ.λπ. Με αυτό τον τρόπο θα ελαχιστοποιηθούν οι ζημιές που καλείται να αποζημιώνει ο ΕΛΓΑ.