Από τη μερική αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων, μέρος ενός τακτικού ελιγμού

Το κουβάρι των σύνθετων εξελίξεων και των αντικρουόμενων συμφερόντων στη Συρία μπλέκει ακόμη περισσότερο, μετά την απόφαση 200 Κούρδων αντιπροσώπων της Συρίας, που ολοκληρώνουν σήμερα τη συνδιάσκεψή τους στη βόρεια συριακή πόλη Ρμεϊλάν, να ανακοινώσουν την προώθηση ενός σχεδίου ομοσπονδιοποίησης των τριών κουρδικών καντονιών Αφρίν, Κομπανί και Τζαζίρα.

Το σχέδιο των Κούρδων της Συρίας, που προωθείται με τη στήριξη του κουρδικού «Κόμματος Δημοκρατικής Ενωσης» (PYD) και της ένοπλης πτέρυγας μαχητών των δυνάμεων YPG και ενδεχομένως να ξεδιπλώνεται με την ανοχή, αν όχι υποστήριξη, ΗΠΑ και Ρωσίας, προκαλεί ήδη από χτες έντονες αντιδράσεις σε Γενεύη και Αγκυρα.

Ο Ναουάφ Χαλίλ, στέλεχος του PYD, προσπάθησε να διασκεδάσει τις αντιδράσεις πως το σχέδιο «ομοσπονδίας» είναι στην πραγματικότητα ένα βήμα πριν τη δημιουργία αυτόνομου Δυτικού Κουρδιστάν (Ροτζάβα), με πρότυπο το αυτόνομο (ανατολικό) Κουρδιστάν στο βόρειο Ιράκ. Μιλώντας στο πρακτορείο ΑΡ, είπε πως το κόμμα του δεν πιέζει για μία αμιγώς κουρδική «ομοσπονδία», αλλά επιθυμεί ένα μοντέλο ομοσπονδίας «σε όλη τη Συρία». «Το μοντέλο που προωθούμε στη Β. Συρία, θα προβλέπει εκπροσώπηση των Τουρκμένων, των Αράβων και των Κούρδων», είπε.

Ενδιαφέρον προκαλούν δύο εξελίξεις από τη μεριά των ΗΠΑ. Πρώτον, χτες βράδυ ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρμεντ, Μαρκ Τόνερ, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ γενικά δεν είναι υπέρ μονομερών κηρύξεων ανεξαρτησίας («ξεχνώντας» προφανώς τι έκαναν στο Κοσσυφοπέδιο!). Θα υποστήριζαν, όμως, πρόσθεσε, μία λύση ομοσπονδοποίησης στη Συρία, στο πλαίσιο μίας διαπραγμάτευσης πολιτικής διευθέτησης της κρίσης «εφόσον το επιλέξει ο συριακός λαός»... Κάτι παρόμοιο είχε πει τη Δευτέρα και ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, ενώ για «ομοσπονδοποίηση» της Συρίας είχε μιλήσει και ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Ριάμπκοφ.

Επιπλέον, το αμερικανικό περιοδικό «Foreign Affairs», που απηχεί συχνά θέσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Μεταξύ Αγκυρας και Ροτζάβα, καθόλου ήσυχα στο κουρδικό μέτωπο». Ο αρθρογράφος, Στίβεν Κουκ, υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ, είτε το επεδίωξαν είτε όχι, «εκμαίευσαν» τη Ροτζάβα (Δυτ. Κουρδιστάν) όπως προηγούμενα το ιρακινό Κουρδιστάν. Τονίζει πως οι ΗΠΑ δεν μπορούν να συνεχίσουν να στρατολογούν τους Κούρδους σαν «προπύργια των περιφερειακών συμφερόντων τους», τονίζοντας ότι «εάν οι Κούρδοι της Συρίας και του Ιράκ θέλουν να είναι ανεξάρτητοι, η Ουάσιγκτον δεν θα πρέπει να τους σταματήσει».

Χτες, ο επικεφαλής της συριακής κυβερνητικής αντιπροσωπείας στο τραπέζι των έμμεσων ενδοσυριακών συνομιλιών στη Γενεύη και πρέσβης της Συρίας στον ΟΗΕ, Μπασάρ Τζααφάρι, απέρριψε τα σχέδια των Κούρδων της Βόρειας Συρίας για «ομοσπονδιοποίηση» των καντονιών, σημειώνοντας ότι οι συνομιλίες στη Γενεύη «γίνονται για την ενότητα της Συρίας και για να διατηρηθεί η εδαφική ακεραιότητα της χώρας».

Ο Τζααφάρι απέρριψε άμεσες συνομιλίες με τον επικεφαλής της αντιπροσωπείας της συριακής αντιπολίτευσης, Μοχάμεντ Αλούς, λέγοντας ότι πρόκειται για τρομοκράτη.

Το ίδιο 24ωρο, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, «κατήγγειλε» ότι «αμερικανικά, δυτικά και ρωσικά όπλα καταλήγουν στα χέρια Κούρδων του ΡΚΚ» και των Κούρδων της Συρίας, απορρίπτοντας οποιοδήποτε ενδεχόμενο αυτονόμησης των Κούρδων της Τουρκίας.

Επιπλέον, αξιωματούχος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, μιλώντας στο πρακτορείο ΑΡ, απέρριψε επίσης τα σχέδια των Κούρδων της Συρίας για «ομοσπονδία», λέγοντας εντελώς υποκριτικά ότι η Αγκυρα απορρίπτει κινήσεις που... «διακυβεύουν τη συριακή εθνική ενότητα και θεωρεί απαραίτητη τη συριακή εδαφική ακεραιότητα»!

Αργότερα χτες βράδυ, οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ, Τζον Κέρι και Ρωσίας, Σ. Λαβρόφ, συμφώνησαν να προωθήσουν τις «αποφάσεις των Προέδρων ΗΠΑ - Ρωσίας στις 14 Μάρτη για τη Συρία».

Η συγκυριακή συνεννόηση ΗΠΑ - Ρωσίας σε αυτό το στάδιο δεν αναιρεί τον έντονο ανταγωνισμό τους και είναι ενδεικτική η έντονη κινητικότητα που αναπτύσσει το ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς ανακοίνωσε ενίσχυση της δραστηριότητάς του σε ιπτάμενα ραντάρ (AWACS), λόγω του τουρκικού αιτήματος για συμμαχική συνδρομή απέναντι στη... Ρωσία! Σε προχτεσινή ανακοίνωση του Ανώτατου Στρατηγείου Συμμαχικών Δυνάμεων στην Ευρώπη, σημειώνεται η μεταστάθμευση AWACS στο Ικόνιο της κεντρικής Τουρκίας, ως ενίσχυση των συμμαχικών δραστηριοτήτων στην περιοχή.