Ξεκίνησαν και πάλι την προηγούμενη βδομάδα οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση της Κολομβίας και τις Ενοπλες Επαναστατικές Δυνάμεις Κολομβίας - Στρατός του Λαού (FARC - EP) στην κουβανική πρωτεύουσα, διαπραγματεύσεις που έχουν συμπληρώσει ήδη 1 χρόνο και 8 μήνες από όταν πρωτοξεκίνησαν στο Οσλο της Νορβηγίας, με εγγυήτριες χώρες τη Νορβηγία και την Κούβα, και τη Βενεζουέλα και τη Χιλή να συνοδεύουν επίσης τη διαδικασία.

Θυμίζουμε ότι η συμφωνημένη ατζέντα των διαπραγματεύσεων περιλαμβάνει τα εξής 6 σημεία: Την αναγκαία αγροτική μεταρρύθμιση, τις δυνατότητες πολιτικής εκπροσώπησης του αντάρτικου και της κοινωνικής και πολιτικής αντιπολίτευσης, την αντιμετώπιση του ζητήματος των παράνομων καλλιεργειών και του ναρκεμπορίου, με αντικατάσταση των καλλιεργειών και συμμετοχή των τοπικών φορέων, τα δικαιώματα των θυμάτων από την πολύχρονη σύγκρουση, την επιστροφή εδαφών και περιουσιών στα 4 εκατομμύρια εκτοπισμένων (κυρίως λόγω της δράσης των παραστρατιωτικών ταγμάτων θανάτου, που δρουν για λογαριασμό των πλουτοκρατών και των πολυεθνικών μονοπωλίων) και έκτο σημείο είναι η τελική διαδικασία επιβεβαίωσης της εφαρμογής της ειρήνης όταν αυτή υπογραφεί συνολικά. Για να ισχύσουν τα 6 σημεία, πρέπει να σημειωθεί γενική συμφωνία.

Σε ό,τι αφορά τις μέχρι τώρα διαπραγματεύσεις έχει ανακοινωθεί από τις δύο πλευρές ότι στα 3 πρώτα σημεία (αγροτική μεταρρύθμιση, πολιτική εκπροσώπηση και αντιμετώπιση των παράνομων καλλιεργειών και του ναρκεμπορίου) έχει επιτευχθεί συμφωνία με συγκεκριμένα μέτρα που μπορούν να ληφθούν.

Μετά από μια ανάπαυλα προετοιμασίας και αφού μεσολάβησαν οι προεδρικές εκλογές με επανεκλογή του νυν Προέδρου Χουάν Μανουέλ Σάντος, οι δύο αντιπροσωπείες συζητούν στην Αβάνα για το ζήτημα των θυμάτων, συζήτηση που βρίσκεται το στάδιο της προετοιμασίας και τη διευκρίνιση των χαρακτηριστικών της σύγκρουσης, του προσδιορισμού των θυμάτων. Παράλληλα, με παρότρυνση των αντιπροσωπειών, από τις 3 Ιούλη ξεκίνησε στην ίδια την Κολομβία ένας κύκλος συζητήσεων, με τη συμμετοχή και των θυμάτων της στρατιωτικοπολιτικής σύγκρουσης, που διαρκεί πάνω από 50 χρόνια, που θα κορυφωθεί με μια πανεθνική συνάντηση στα τέλη του μήνα στην πόλη Κάλι στα νότια της χώρας. Οι συζητήσεις αυτές γίνονται υπό την αιγίδα τόσο της Υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών στην Κολομβία όσο και από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Κολομβίας. Ταυτόχρονα έχει ανακοινωθεί ότι αντιπροσωπευτικές επιτροπές θυμάτων θα συμμετάσχουν απευθείας στις διαπραγματεύσεις που γίνονται στην κουβανική πρωτεύουσα, κάτι που αναμένεται να γίνει από τις 16 Αυγούστου, που αναμένεται να φτάσει η πρώτη ομάδα στην έδρα των διαπραγματεύσεων.

Φυσικά, το ζήτημα των θυμάτων της σύγκρουσης αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο από τις δύο πλευρές που έχουν κάτσει στο τραπέζι του διαλόγου. Κύρια επιδίωξη της αστικής κυβέρνησης του Σάντος είναι να εμφανιστούν αποκλειστικά ως θύματα όσοι έχουν εμπλακεί σε συγκρούσεις και αποδίδοντας αυτά τα θύματα στο γεγονός ότι υπάρχει ένοπλο αντάρτικο.

Από την πλευρά τους οι Ενοπλες Επαναστατικές Δυνάμεις Κολομβίας - Στρατός του Λαού, η αντάρτικη οργάνωση με 50 χρόνια ζωής και δράσης, επιμένουν στη δημιουργία μιας επιτροπής και από τις δύο αντιπροσωπείες και από άλλους εμπειρογνώμονες εγχώριους και από το εξωτερικό, που θα ασχοληθεί με τα πραγματικά αίτια της κοινωνικοστρατιωτικής σύγκρουσης, που στην ουσία της είναι κοινωνικοταξική. Δηλαδή αναδεικνύουν ότι το ένοπλο κίνημα είναι το αποτέλεσμα της χρόνιας κρατικής τρομοκρατίας και κοινωνικής καταπίεσης και η ένοπλη πάλη η διέξοδος για ένα τμήμα αγωνιστών που η ζωή τους απειλούνταν από τους κρατικούς και παρακρατικούς μηχανισμούς της αστικής τάξης. Ωστόσο, η κυβέρνηση Σάντος δεν έχει απαντήσει σε αυτή την πρόταση, ενώ πρέπει να σημειώσουμε ότι την ίδια στιγμή που κάνει διάλογο, συνεχίζει κανονικότατα τις στρατιωτικές επιχειρήσεις ενάντια στους αντάρτες, παρά το ότι οι τελευταίοι πολλές φορές προχώρησαν σε μονομερή εκεχειρία και συνεχώς επιμένουν από την αρχή των διαπραγματεύσεων να γίνει συνολική κατάπαυση πυρός. Την ίδια στιγμή τα κυρίαρχα αστικά ΜΜΕ στη χώρα υπερπροβάλλουν περιπτώσεις οικογενειών που είχαν ή έχουν νεκρούς είτε τραυματίες από τις τάξεις στρατιωτών και αστυνομικών στα πεδία των μαχών είτε τις περιπτώσεις που κρατήθηκαν ως αιχμάλωτοι πολέμου από τους αντάρτες. Στις συζητήσεις ωστόσο που πραγματοποιούνται αυτές τις μέρες στην Κολομβία, αναδεικνύεται ανάγλυφα η δραματική κατάσταση των εκτοπισμένων από το στρατό και τους παραστρατιωτικούς, η γενοκτονία ειδικά αγροτικών πληθυσμών που συνδυάζεται με την κλοπή γης από γαιοκτήμονες και ναρκέμπορους που διασυνδέονται με το αστικό κράτος και τη δράση πολυεθνικών που καταληστεύουν τον τεράστιο φυσικό πλούτο της χώρας σε υδρογονάνθρακες, πολύτιμους λίθους, ακόμα και αγροτικά προϊόντα, μετατρέποντας καλλιεργήσιμες εκτάσεις σε εκμεταλλεύσεις για παραγωγή βιοκαυσίμων.

Στις προκαταρκτικές συζητήσεις στην Αβάνα για το ζήτημα των θυμάτων γίνονται αναφορές για την αναγνώριση των θυμάτων, τα δικαιώματά τους, για τα αναγκαία μέτρα ικανοποίησης των δίκαιων αιτημάτων τους, την αποζημίωσή τους όπως και την υλοποίηση μέτρων ώστε να μην επαναληφθούν οι αιτίες της σύγκρουσης.

Το αντάρτικο κίνημα υπογραμμίζει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να εξαλειφθούν οι αιτίες της σύγκρουσης είναι να αντιμετωπιστεί το ζήτημα των ταγμάτων θανάτου, των παραστρατιωτικών συμμοριών «Ομάδες Αυτοάμυνας», που δρουν μαζί με το επίσημο αστικό κράτος και το στρατό ενάντια στο λαϊκό κίνημα.

Πολλές έρευνες, που φτάνουν και στην αστική Δικαιοσύνη της Κολομβίας, επιβεβαιώνουν ότι αυτές οι παραστρατιωτικές οργανώσεις είναι μια προέκταση των επίσημων Ενοπλων Δυνάμεων και βασικός στόχος τους είναι η εκμετάλλευση του πληθυσμού, η αφαίρεση της γης του και η αύξηση έτσι των λατιφούντιων (μεγάλων κτημάτων), η διατήρηση της εδαφικής κυριαρχίας των γαιοκτημόνων και ο πλουτισμός τους. Στην Κολομβία, το 60% καλλιεργήσιμων εκτάσεων συγκεντρώνεται στο 3% των ιδιοκτητών γης.

Ταυτόχρονα, αυτοί οι φονιάδες χρηματοδοτούνται από τη δημιουργία τους, τη δεκαετία του '50 ή και νωρίτερα, από τη CIA, αλλά και από μεγάλες πολυεθνικές, όπως τα μονοπώλια της μπανάνας «Φρουίτ Γιουνάιτεντ Κόμπανι» και «Τσικίτα», της μεταλλευτικής «Ντρούμοντ» και τόσα άλλα. Τα τάγματα θανάτου ευθύνονται για χιλιάδες δολοφονίες εργατών, συνδικαλιστών, κομμουνιστών.

Γνωστή είναι η γενοκτονία της «Πατριωτικής Ενωσης», τη δεκαετία του '90, που συγκροτήθηκε από το Κολομβιάνικο ΚΚ και το αντάρτικο κίνημα, με πάνω από 5.000 δολοφονημένα μέλη και στελέχη του, ανάμεσά τους και 3 προεδρικοί υποψήφιοι. Σήμερα, υπάρχουν τέσσερα εκατομμύρια εκτοπισμένοι και στη χώρα υπάρχουν χιλιάδες περιοχές (υπολογίζονται πάνω από 2.000) όπου υπάρχουν οι λεγόμενοι ομαδικοί τάφοι όπου πετιούνται πτώματα εξαφανισμένων και δολοφονημένων. Πολλοί από αυτούς τους νεκρούς παρουσιάζονται σκόπιμα ως θύματα των ανταρτών. Ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός χρηματοδοτεί τις αστικές κυβερνήσεις στην Κολομβία κάθε χρόνο με 630 εκατομμύρια δολάρια που πηγαίνουν στο στρατό και έμμεσα στους παραστρατιωτικούς φονιάδες, δήθεν για την αντιμετώπιση του ναρκεμπορίου, στην πραγματικότητα όμως για το χτύπημα του λαϊκού κινήματος, τμήμα του οποίου είναι και το αντάρτικο.

Οι διώξεις λαϊκών αγωνιστών δεν έχουν σταματήσει, αντίθετα εντείνονται και πολλαπλασιάζονται οι πολιτικοί κρατούμενοι που ξεπερνάνε τους 9.000. Πιο κραυγαλέα περίπτωση η σύλληψη πέρσι το Σεπτέμβρη, εν μέσω γενικής απεργίας αγροτών - εργατών, του Ούμπερτ Μπαγιεστέρος, μέλους της διοίκησης της Ενωτικής Ομοσπονδίας Εργαζομένων στην Αγροτική Οικονομία, της ομάδας στήριξης της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας και στελέχους του κοινωνικοπολιτικού κινήματος της Κολομβίας«Πατριωτική Πορεία», που βρίσκεται φυλακισμένος με την κατηγορία «της τρομοκρατίας και της εξέγερσης».

Κατατοπιστική για το πώς εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις στην Αβάνα είναι η συνέντευξη που παραχώρησαν στο διευθυντή της εφημερίδας του Κολομβιάνικου ΚΚ «Η φωνή του λαού» και μέλος του ΠΓ του Κόμματος , Κάρλος Λοζάνο Γκιγιέν, δύο από τα μέλη της αντιπροσωπείας των FARC-EP, ο επικεφαλής Ιβάν Μάρκες και ο Ρικάρντο Τέγιες. Οι διοικητές των ανταρτών υπογραμμίζουν ότι στην Αβάνα δεν διαπραγματεύονται την ατιμωρησία και δηλώνουν ότι εργάζονται για τα εναπομείναντα θέματα της κοινής ατζέντας των διαπραγματεύσεων, που παραδέχονται ότι ουσιαστικά είναι το ήμισυ για να υπάρξει η συνολική συμφωνία για την ειρήνη.

Αναφερόμενος ο Μάρκες στην ανάγκη σύστασης της επιτροπής που θα εξετάσει διαχρονικά τις αιτίες της σύγκρουσης, σημειώνει ότι για τις FARC-EP είναι ζωτικής σημασίας, διότι είναι ο μόνος τρόπος για να διαπιστώσει κανείς πότε άρχισε, τι την προκάλεσε, ποια ήταν τα πραγματικά περιστατικά, τα θύματα και ποιοι οι υπεύθυνοι. Ολη αυτή η διαδικασία σημειώνει ότι είναι ένα πολιτικό και όχι ένα νομικό ζήτημα.

Ο Τέγιες επίσης προσθέτει ότι πρέπει να προστατευτούν οι επιμέρους συμφωνίες. Αλλά επισημαίνει ότι η υπόθεση του εκδημοκρατισμού, της ισότιμης συμμετοχής των πολιτικών δυνάμεων στην πολιτική ζωή, δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την κατάληξη των διπραγματεύσεων στην Αβάνα ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους αντάρτες, αλλά είναι ζήτημα που πρέπει να επιβάλει με την κλιμάκωση της πάλης του το ίδιο το λαϊκό κίνημα.

Σχολιάζοντας δε οι εκπρόσωποι των ανταρτών τα πρόσφατα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών (β΄γύρος στις 15 Ιούνη), σημείωσαν ότι υπήρξε μια «κραυγή του λαού για την ειρήνη», ωστόσο από την αποχή της τάξης του 57% αποδείχτηκε ότι είναι μία διαδικασία που αποκλείει εκατομμύρια ή στηρίζεται στην εξαγορά ψήφου, στην απάτη, στον εκφοβισμό.

Καταλήγοντας τα στελέχη των ανταρτών, τονίζουν ότι υπάρχει πολύς δρόμος να διανυθεί ακόμα, αλλά διατρανώνουν τη θέληση της οργάνωσής τους να παλέψουν για την ειρήνευση στη χώρα με κοινωνική δικαιοσύνη, πολιτικές ελευθερίες και εργατικά λαϊκά δικαιώματα και να συνεχίσουν τον αγώνα για τη σοσιαλιστική επανάσταση.