Πέμπτη 25 Ιούλη 2013
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 18
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΒΑΛΤΕΡ ΣΑΛΕΣ
Στο δρόμο

Στο δρόμο, πάντα στο δρόμο, χωρίς στάση, χωρίς ακινησία ή ρίζωμα κάπου, μακριά από την κομφορμιστική ζωή των ενηλίκων και τη μισθωτή εργασία που τρώει τα σωθικά... Στο δρόμο... Προς τα πού; Προς τον ορίζοντα, προς την τέχνη και την περιπέτεια... Προορισμός δεν υπάρχει, ή μάλλον, προορισμός είναι το ταξίδι καθαυτό σε όλες του τις εννοιολογικές διαστάσεις... Κι όταν στο τέλος φθάνουν στη θάλασσα, στο τέρμα της αχανούς και άγριας αμερικανικής γης, τότε, πολύ απλά, κάνουν στροφή και ξαναρχίζουν την περιπλάνηση προς την αντίθετη κατεύθυνση...

Ο Τζακ Κερουάκ κατάφερε στα τέλη του '50 να εκδώσει το βιβλίο του - Βίβλο των μπίτνικς - «Ontheroad», γεμάτο από τα μεθυστικά και μεθυσμένα κατορθώματα του συγγραφέα (Σαλ το φιλμικό του όνομα) και του κολλητού του (αντίστοιχα, Ντιν) - ήρωες αμφότεροι στα μάτια γενιών οργισμένων νέων - από τα τέλη της δεκαετίας του '40. Το βιβλίο του Κέρουακ, με περίτρανη θέση στην αμερικάνικη «ψυχή», υπήρξε για δεκαετίες διδακτέα ύλη στα τμήματα σπουδών Λογοτεχνίας στα αμερικάνικα πανεπιστήμια, καθώς και υποχρεωτικό ανάγνωσμα για τους μποέμ απανταχού της Γης... Το κείμενο του Κέρουακ - αναμφισβήτητα κομμάτι της ιστορίας της λογοτεχνίας - που για κάποιους ήταν κάποτε γαργαλιστικά καινοτόμο, σήμερα μοιάζει στερεοτυπικό κατασκεύασμα νικημένο από τη ζωή, κάτι σαν παράξενο μουσειακό αντικείμενο, που έλκει μόνο την περιέργεια. Το μυθιστόρημα, λόγω του ότι ανήκει στο κανονιστικό σύστημα της Δυτικής λογοτεχνίας, αυξάνει τις προσδοκίες για μια καλή ταινία...

Βέβαια άλλο η λογοτεχνία κι άλλο η μεταφορά/ μετουσίωσή της σε άλλη τέχνη - τον κινηματογράφο - από τον Βάλτερ Σάλες, που μετά τα «ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΜΟΤΟΣΙΚΛΕΤΑΣ» μοιάζει να θεωρεί εαυτόν ειδήμονα στο κεφάλαιο «road movies». Ετσι με κινηματογραφικούς όρους, μια πρώτη, γενική παρατήρηση θα ήταν ότι η ταινία του Σάλες είναι κατά τι κομψότερη από το «ΑΜΕΡΙΚΑΝ ΠΑΪ», χωρίς όμως χιούμορ... Στην ιστορία της παρέας των νεαρών που αρνούνται να μεγαλώσουν, να κάνουν οικογένεια, άρα να συνθλιβούν από την κοινοτοπία των μικροαστών νοικοκυραίων... δεν υπάρχει τίποτα μεγάλο ή κλασικό... Οι νεαροί θέλουν να γράφουν βιβλία και ποιήματα, να ζήσουν τη ζωή με νέα πάντα ερεθίσματα, ανθρώπους και μέρη. Ψάχνουν για την αλήθεια, για το «κάτι»... Ο Σαλ, ο Ντιν και η παρέα τους αναζητώντας αυτό το «κάτι» διασχίζουν την Αμερική, σ' ένα ταξίδι γεμάτο περιπλοκές, συγκρούσεις, αλλά κυρίως σεξ... Χαρακτηριστικό, ότι ο νάρκισσος Ντιν ανοίγει πάντα την πόρτα του γυμνός, ενώ στο κρεβάτι περιμένει τουλάχιστον μια γυναίκα που δεν έχει αντίρρηση να κοπιάσουν οι φίλοι του Ντιν.

Μαστουρωμένοι με χασίς ή αμφεταμίνη οι νεαροί σέρνονται όλη μέρα, χορεύουν εκστατικά στους ήχους της τζαζ, κλέβουν βενζίνη και τρόφιμα, οδηγούν με φρενίτιδα χωρίς σκοπό και αδιαφορούν να επωμιστούν την παραμικρή ευθύνη για οτιδήποτε... Είναι προβληματικό ότι τίποτα και κανένας δεν παρουσιάζεται τουλάχιστον συμπαθητικός, ούτε βλέπει κανείς το μελλοντικό συγγραφέα ή τον ποιητή μπίτνικ να γεννιέται από τις περιπέτειες... Πρόκειται μάλλον για ομάδα χαμένων εφήβων που κοιτά να σβήσει την κατάθλιψή της με διάφορες καταχρήσεις/εξαρτήσεις. Ολοι ζηλεύουν την αξιολύπητη ζωή όλων... υπ' αυτές τις προϋποθέσεις το δίωρο της ταινίας καταντά βασανιστικό μ' αυτή τη συντροφιά. Ο Βάλτερ Σάλες ίσως θεωρεί ότι δημιούργησε ένα κομμάτι ζωντανής πολιτισμικής ιστορίας. Εμείς το μόνο που βλέπουμε είναι μια ομάδα εγωκεντρικών, προκλητικά απλοϊκών και αυτάρεσκων νεαρών... Πολύ κακό για το τίποτα! Ο αλαζονικός αυτός αχταρμάς δεν έχει καμιά απολύτως αξία, ούτε σε επίπεδο ίντριγκας ούτε σε επίπεδο τέχνης.

Ο Σάλες και οι συνεργάτες του γνώριζαν ότι είχαν στα χέρια τους ένα κλασικό έργο... Ισως γι' αυτό να μην προσπάθησαν να το επικαιροποιήσουν, να το σχολιάσουν ή να βγάλουν στην επιφάνεια τα κοινωνικά και ιστορικά συμφραζόμενα... Αρκέστηκαν μόνο σε επαναληπτικές σκηνές που περιγράφουν τον «μύθο» Κέρουακ μάλλον, χωρίς να γραπώνονται από τις ιδέες που διασχίζουν το περιεχόμενο. Είναι κάτι σαν αποστολή αυτοκτονίας το να κινηματογραφήσεις ένα κλασικό έργο. Οταν όμως αυτό γίνεται, ο σκηνοθέτης υποχρεούται να έχει και άποψη και όραμα. Και ο Σάλες, ήδη με την ταινία του για τον Τσε, έδειξε ότι δεν είναι το κατάλληλο πρόσωπο...

Παίζουν: Σαμ Ράιλι, Γκάρετ Χέντλουντ, Κρίστεν Στούαρτ, Κίρστεν Ντανστ, Βίγκο Μόρτενσεν κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ, Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ, ΓΑΛΛΙΑ, ΒΡΑΖΙΛΙΑ (2012).

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Σήμερα τα «Ημερολόγια μοτοσικλέτας» στην αυλή του ΕΕΤΕ(2017-07-18 00:00:00.0)
Να σταματήσει η υποκρισία με τα ανθρώπινα δικαιώματα(2006-03-16 00:00:00.0)
1η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης(2005-05-25 00:00:00.0)
Με Τσε Γκεβάρα και εταιρίες κατασκευής προέδρων(2004-11-26 00:00:00.0)
Κινηματογραφικές νύχτες το Σεπτέμβρη(2004-08-19 00:00:00.0)
Ο γίγας(2003-12-21 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ