Associated Press

Από την επίσκεψη του Ζ. Ζεμίν στην Ουρουγουάη

Το ρήγμα που δημιουργήθηκε είναι ορατό από δεκάδες χιλιάδες μίλια μακριά και η επιστολή του Αμερικανού Προέδρου, που φαίνεται ότι τουλάχιστον γεφυρώνει το πρόσφατα δημιουργηθέν χάσμα με τη σύγκρουση μεταξύ του αμερικανικού κατασκοπευτικού και του κινεζικού μαχητικού, δύσκολα μπορεί να αποσοβήσει την κρίση στις διμερείς σχέσεις.

«Παρακαλώ μεταφέρετε προς τον κινεζικό λαό καθώς και προς την οικογένεια του πιλότου Γουάνγκ Γουέι την ειλικρινή μας λύπη για την απώλειά τους», τονίζεται στην επιστολή που επέστειλε ο Λευκός Οίκος προς την κινεζική ηγεσία και την οποία παρέδωσε στο υπουργείο Εξωτερικών ο Αμερικανός πρέσβης στην Κίνα, Τζόζεφ Προύερ. Στην «απολογία» των ΗΠΑ, επίσης, προστίθεται ότι «οι ΗΠΑ λυπούνται για το γεγονός ότι το αμερικανικό αεροσκάφος εισήλθε στον εναέριο χώρο της Κίνας και προσγειώθηκε χωρίς να ζητήσει την άδεια των κινεζικών αρχών». Πάντως, αν και ολόκληρη η επιστολή δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα, σύμφωνα με το πρακτορείο «Ρόιτερς» και το βρετανικό BBC, ο Πρόεδρος Μπους δεν απολογήθηκε για αυτό καθαυτό το ατύχημα και τη σύγκρουση ούτε, εννοείται, παραδέχτηκε και ανέλαβε την ευθύνη εκ μέρους των ΗΠΑ, κάτι που θεωρήθηκε «ακατόρθωτο», αν και εμμέσως πλην σαφώς η διατύπωση επιτρέπει ερμηνεία που αποδίδει την ευθύνη στην αμερικανική πλευρά.

Παράλληλα, σε δηλώσεις του προς τα ΜΜΕ, ο Αμερικανός Πρόεδρος επιβεβαίωσε ότι εξέφρασε τη λύπη του προς τον κινεζικό λαό για την απώλεια του Κινέζου πιλότου, τονίζοντας παράλληλα πως το επεισόδιο αυτό δημιούργησε μια δύσκολη κατάσταση και για τις δύο χώρες. Ο Μπους τόνισε πως έχει τη διαβεβαίωση του Πεκίνου ότι το πλήρωμα του αμερικανικού αεροσκάφους θα μπορέσει να επιστρέψει πολύ σύντομα στις ΗΠΑ και πρόσθεσε πως ανυπομονεί να καλωσορίσει στην πατρίδα τους Αμερικανούς αξιωματικούς, 21 άντρες και τρεις γυναίκες.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος αναφερόταν πιθανώς στις δηλώσεις του Κινέζου υπουργού Εξωτερικών, Ταν Τζιασουάν, που είχε μεταδώσει η κινεζική τηλεόραση, ο οποίος είχε πει ότι οι Αμερικανοί αξιωματικοί θα αφεθούν ελεύθεροι για ανθρωπιστικούς λόγους, μόλις ολοκληρωθούν ορισμένες αναγκαίες διατυπώσεις και από τις δύο πλευρές.

Πάντως, όσον αφορά τόσο στην ιδιάζουσα «συγνώμη», αλλά και στη συμφωνία που επιτεύχτηκε και έσπευσαν να πείσουν για το περιεχόμενό της άπαντες οι Αμερικανοί αξιωματούχοι, μάλλον θα πρέπει να θεωρείται κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι δεν έλυσε και πολλά προβλήματα στις σινοαμερικανικές σχέσεις, που θα εξακολουθήσουν να διανύουν επί μακρόν - άγνωστο πόσο - περίοδο έντασης. Αυτό τουλάχιστον διαφαίνεται από τις δηλώσεις του Κινέζου Προέδρου, Ζιανγκ Ζεμίν, ο οποίος απηύθυνε σαφή προειδοποίηση στην Ουάσιγκτον, ότι το θέμα του αμερικανικού κατασκοπευτικού αεροπλάνου, που έκανε αναγκαστική προσγείωση στο κινεζικό νησί Χαϊνάν την 1η του Απρίλη, δεν πρόκειται να λήξει με την επιστροφή στις ΗΠΑ του 24μελούς πληρώματός του.

«Με το κριτήριο του ανθρωπισμού η κινεζική κυβέρνηση αποφάσισε να επιτραπεί στο αμερικανικό πλήρωμα να φύγει από την Κίνα», δήλωσε ο Κινέζος Πρόεδρος, ο οποίος επισκέπτεται από χτες επίσημα την Ουρουγουάη, μία ακόμη στάση στη δωδεκαήμερη περιοδεία του στη Λατινική Αμερική. Σύμφωνα με το πρακτορείο «Νέα Κίνα», στο οποίο έκανε δηλώσεις ο Κινέζος Πρόεδρος, διευκρινίστηκε από τον ίδιο ότι «το όλο θέμα δε διευθετήθηκε ακόμα πλήρως» και τονίστηκε επίσης ότι το Πεκίνο προσδοκά η Ουάσιγκτον να κατανοήσει αυτήν τη στάση και να «χειριστεί κατάλληλα το όλο ζήτημα». Τέλος, επισήμανε ότι οι ομαλές σινοαμερικανικές σχέσεις έχουν θετική επίπτωση για όλη την Ασία.

Οσο για το 24μελές πλήρωμα, όπως ανακοίνωσε το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό, όταν αφεθεί ελεύθερο θα μεταβεί αεροπορικώς στη νήσο Γκουάμ και από εκεί τελικά στη Χαβάη. Ηδη απογειώθηκε από το Γκουάμ το ναυλωμένο επιβατικό αεροπλάνο για να παραλάβει το πλήρωμα στο νησί Χαϊνάν. Υπενθυμίζεται ότι η στάθμευση στο νησί Γκουάμ είναι απαραίτητη για τον ανεφοδιασμό με καύσιμα του αεροπλάνου, που θα μεταφέρει το πλήρωμα στη Χαβάη.