Το κεφάλαιο πρέπει, κυριολεκτικά, να αλώσει την Ανώτατη Εκπαίδευση, να επηρεάζει άμεσα τη γνώση που παράγεται, ώστε να μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να διαμορφώνει τα προγράμματα σπουδών, σύμφωνα με τα συμφέροντά του

Δεν υπάρχει σχεδιασμός σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινωνίας. Ο καπιταλισμός λειτουργεί άναρχα και «ακούει» μόνο τις «ανάγκες» του κεφαλαίου. Στη φάση που βρισκόμαστε, το ευρωενωσιακό κεφάλαιο - ανεξάρτητα απ' τις αντιθέσεις και τους ανταγωνισμούς του - θέλει μια τεράστια «αγορά εργασίας» για να διαλέγει. Δε φτάνει ν' αλλάζεις επάγγελμα πολλές φορές στη ζωή σου, να ζεις καθημερινά στην εργασιακή ανασφάλεια, με μισθούς πείνας και συμβάσεις μηνών, μόνο στη χώρα που ζεις. Πρέπει να είσαι ευέλικτος πανευρωπαϊκά, να είσαι διαθέσιμος στις επιχειρήσεις της ΕΕ, σε κάθε πόλη της Ευρώπης. Η «διά βίου» περιπλάνηση για δουλειά στην ευρωπαϊκή αγορά, λοιπόν, παρουσιάζεται σαν «ευκαιρία» και «δικαίωμα».

***

Ολα τα παραπάνω δεν είναι ούτε σχέδια, ούτε μελλοντικοί στόχοι της ΕΕ. Είναι μια πραγματικότητα που ζουν, ήδη, χιλιάδες εργαζόμενοι, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότεροι. Χρειάζονται φθηνή εργατική δύναμη σε όλη την Ευρώπη και γι' αυτό παίρνουν συγκεκριμένα μέτρα. Το κείμενο που αποτυπώνει, απ' τον Απρίλη, τις θέσεις της ΕΕ για τα επόμενα 10 χρόνια έχει τίτλο «Ευρώπη 2020: Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη». Περιγράφονται οι κινήσεις που πρέπει να γίνουν για την ολοκλήρωση του παραδείσου των μονοπωλίων στην Ευρώπη. Ο δρόμος γι' αυτόν τον «παράδεισο» περνάει, κυριολεκτικά, πάνω απ' τους εργαζόμενους, σαρώνοντας όσα θεμελιώδη εργασιακά, ασφαλιστικά και μισθολογικά δικαιώματα έχουν απομείνει.

Ενα από τα βασικά ζητήματα που θέτει η ΕΕ είναι η ανάγκη προώθησης της «κινητικότητας» στους νέους σπουδαστές και εργαζόμενους. Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος μιας από τις 7 βασικές πρωτοβουλίες της ΕΕ για τα επόμενα δέκα χρόνια: «"Νεολαία σε κίνηση", για την ενίσχυση των επιδόσεων των εκπαιδευτικών συστημάτων και τη διευκόλυνση των νέων στην αγορά εργασίας». Στη συγκεκριμένη ενότητα, μεταξύ άλλων, τονίζεται ότι:

Πρέπει να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο, από κοινού με τα κράτη - μέλη και τους «κοινωνικούς εταίρους» (εργοδότες - ξεπουλημένες συνδικαλιστικές ηγεσίες), που θα προωθεί «την είσοδο των νέων στην αγορά εργασίας μέσω μαθητείας, περιόδων άσκησης ή άλλης εργασιακής εμπειρίας, καθώς και μέσω ενός προγράμματος («Η πρώτη θέση σας θέση εργασίας μέσω του EURES»), που αποσκοπεί στην αύξηση των ευκαιριών απασχόλησης για νέους ευνοώντας την κινητικότητα στην ΕΕ».

Το EYRES (ευρωπαϊκές υπηρεσίες απασχόλησης) είναι ένας μηχανισμός, που απευθύνεται σε εργαζόμενους και εργοδότες. Από τη μια ...βρίσκει δουλειά στους εργαζόμενους και από την άλλη ...εξυπηρετεί τους εργοδότες. To EURES περηφανεύεται ότι «βοηθά τους Ευρωπαίους εργοδότες να βρουν τους κατάλληλους υποψηφίους που χρειάζονται», ενώ «παρέχει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την πρόσληψη προσωπικού στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας». H μαθητεία, η περίοδος άσκησης των νέων θα αξιοποιείται ως φθηνή εργατική δύναμη, με λίγα ψίχουλα και χωρίς δικαιώματα. Να σημειώσουμε ότι ήδη, μέσω ειδικών προγραμμάτων, νέοι σπουδαστές πηγαίνουν σε ευρωπαϊκές επιχειρήσεις για να αποκτήσουν «εργασιακή εμπειρία».

Σε εθνικό επίπεδο, τα κράτη - μέλη πρέπει να ενισχύσουν «τη συνάφεια των εκπαιδευτικών συστημάτων θεσπίζοντας εθνικά πλαίσια δεξιοτήτων προσαρμόζοντας καλύτερα τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα προς τις ανάγκες της αγοράς». Στη χώρα μας, ήδη, η κυβέρνηση προωθεί τη διάλυση της εκπαίδευσης για να εξυπηρετήσει τους στόχους του κεφαλαίου για φθηνό «ευέλικτο» εργατικό δυναμικό, που μετακινείται, εύκολα, σε όλη την Ευρώπη.

Το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων εξυπηρετεί ακριβώς αυτόν το σκοπό. Στο πλαίσιο της πολιτικής της «Διά βίου Μάθησης», η γνώση θα σπάσει σε τρεις μορφές και οι νέοι θα κυνηγούν πιστωτικές μονάδες από τα δημόσια πανεπιστήμια, τις ημερίδες, την εργασιακή τους εμπειρία. Αυτό το σύνολο θα αξιολογείται και θα κατατάσσεται στην κλίμακα του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων.

Η περιπλάνηση αυτή δεν πρόκειται να είναι μόνο «τοπική» υπόθεση, αφού η ΕΕ θέλει τα εθνικά πλαίσια προσόντων να έχουν κοινούς δείκτες. Στόχος είναι οι εργοδότες να μπορούν να αξιολογούν τους νέους εργαζόμενους, σε όλη την Ευρώπη, χωρίς να μπλέκουν με τη νομοθεσία της κάθε χώρας, οι συμβάσεις να υπογράφονται εύκολα και γρήγορα.

Η μετατροπή της μόρφωσης σε ένα σύνολο απαραίτητων γνώσεων και πιστοποιητικών, που θα αξιολογεί το κεφάλαιο, δεν μπορεί να γίνει με διαχωρισμούς δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης. Στόχος είναι να κατασκευαστεί μια ενιαία εκπαιδευτική αγορά, όπου οι νέοι θα αγοράζουν εκπαιδευτικά προϊόντα. Το κεφάλαιο πρέπει, κυριολεκτικά, να αλώσει την Ανώτατη Εκπαίδευση, να επηρεάζει άμεσα τη γνώση που παράγεται, ώστε να μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να διαμορφώνει τα προγράμματα σπουδών, σύμφωνα με τα συμφέροντά του.

Παράλληλα, απαιτεί να μπορεί να έχει, σε όλη την Ευρώπη, τη δυνατότητα δημιουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων, πρακτικά να πουλάει «ανώτατους» τίτλους. Στη χώρα μας, η επίσημη αναγνώριση ιδιωτικών πανεπιστημίων είχε αργήσει, λόγω των κινητοποιήσεων του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, όμως, με Προεδρικό Διάταγμα, ενσωμάτωσε την οδηγία 36/05 της ΕΕ, που αναγνωρίζει, στην ουσία, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Με το ΠΔ νομιμοποιούνται τα πτυχία που πουλούν οι επιχειρηματίες - κολεγιάρχες που συνεργάζονται με ξένα, δημόσια ή ιδιωτικά, ιδρύματα.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση σχεδιάζει μακροπρόθεσμα. Μιλάει ξεκάθαρα για πολιτική μετανάστευσης εργατικού δυναμικού. Στο κείμενο για τη στρατηγική της ΕΕ, στην πρωτοβουλία με τίτλο «Ατζέντα για τις δεξιότητες και θέσεις εργασίας», υπογραμμίζεται ότι χρειάζεται «οι πολίτες να αποκτήσουν νέες δεξιότητες, ώστε να μπορέσει το σημερινό και μελλοντικό εργατικό μας δυναμικό να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και στις ενδεχόμενες αλλαγές σταδιοδρομίας». Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να «διευκολυνθεί» και να «προαχθεί» η «κινητικότητα εργασίαςεντός της ΕΕκαι να προσαρμόσει καλύτερα την προσφορά εργατικού δυναμικού στη ζήτηση» και να «προωθηθεί μια διορατική και ολοκληρωμένη πολιτική μετανάστευσης εργατικού δυναμικού, που θα ανταποκρίνεται με ευέλικτο τρόπο στις προτεραιότητες και τις ανάγκες των αγορών εργασίας».

Η κυβέρνηση προωθεί την κινητικότητα, όπως και όλες οι κυβερνήσεις της ΕΕ, για να εξασφαλίσει στις επιχειρήσεις φθηνό κι ευέλικτο εργατικό δυναμικό, όπου το θέλουν και όπως το θέλουν. Σε αυτό το πλαίσιο, προωθείται και η κινητικότητα στην πρακτική άσκηση, που, όπως είδαμε παραπάνω, είναι βασικός στόχος. Δε φτάνει, πια, τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ της χώρας να είναι πλασιέ φοιτητών και σπουδαστών στην εγχώρια αγορά, πρέπει να μετατραπούν σε διεθνείς μεσάζοντες επιχειρηματιών, που ψάχνουν για εξευτελιστικά μεροκάματα και συνθήκες δουλείας. Παράλληλα - και κυρίως - οι φοιτητές και οι σπουδαστές της χώρας μας, όπως και οι φοιτητές κάθε χώρας της ΕΕ, πρέπει να είναι «διαθέσιμοι» για διεθνή εκμετάλλευση.

Το «παράδειγμα» του ΤΕΙ Σερρών αποκαλύπτει πλήρως το «όραμα» της κυβέρνησης για το ρόλο των δημόσιων ιδρυμάτων. Το ΤΕΙ υπέγραψε συμβάσεις με ουκρανικά πανεπιστήμια και «μοίρασε» βεβαιώσεις πρακτικής άσκησης για τους Ουκρανούς φοιτητές. Στη συνέχεια, με αυτές τις βεβαιώσεις, τους «πούλησε» σε μεγαλοξενοδόχους της Κρήτης. Οι Ουκρανοί φοιτητές εργάζονται, με συμβάσεις δουλείας, και υποτίθεται πως κάνουν πρακτική άσκηση! Η πραγματικότητα είναι πως δουλεύουν - κανονικότατα - με μεροκάματο 16 ευρώ, πληρώνοντας ιδιωτική ασφάλιση. Εκτός αυτού, ο εργοδότης μπορεί να τους ζητήσει να δουλέψουν όσες ώρες επιθυμεί (στη σύμβαση γράφει ότι πρέπει να συμφωνήσουν και οι φοιτητές...), ενώ οποιαδήποτε στιγμή θέλει μπορεί να τους απολύσει. Φτάνει να «κρίνει» ότι δεν ανταποκρίνονται στους «κανόνες» τις επιχείρησης!