Κυριακή 6 Ιούνη 2010
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Χρήσεις γης και χωροταξικός σχεδιασμός για ποιον;

Βίλες στους πρόποδες της Πάρνηθας

Eurokinissi

Βίλες στους πρόποδες της Πάρνηθας
Δεν είναι η πρώτη φορά που η συζήτηση για το χωροταξικό σχεδιασμό έρχεται στην επικαιρότητα, με αφορμή θέματα όπως η αυθαίρετη δόμηση, οι ελεύθεροι χώροι, η άναρχη γιγάντωση του αστικού ιστού κλπ. Χωρίς να θέλουμε να υποτιμήσουμε όλες αυτές τις πλευρές, θα αδικούσαμε τη σημασία του προβλήματος αν το περιορίζαμε σε αυτές. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι, ειδικά στις σημερινές συνθήκες της όξυνσης της καπιταλιστικής κρίσης, ένα μεγάλο μέρος της στρατηγικής της αστικής τάξης για τη λεγόμενη «πράσινη ανάπτυξη» εμφανίζεται μέσα από την προώθηση επιλογών στο επίπεδο του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού.

Ο χωροταξικός σχεδιασμός, η πολιτική γης, συνολικότερα η έννοια της οργάνωσης του κοινωνικού χώρου είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με το πλαίσιο των σχέσεων παραγωγής στις οποίες κινούνται. Δεν αποτελούν κοινωνικά ουδέτερες τεχνοκρατικές διαδικασίες, αλλά στοχεύουν στην οργάνωση του χώρου σύμφωνα με τα συμφέροντα και τις επιλογές της άρχουσας τάξης. Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι το αν θα υπάρχει ή όχι κάποιος νομοθετημένος σχεδιασμός, αλλά το ποιος αποφασίζει, με ποια κριτήρια και σε όφελος ποιου, σχετικά με το χρόνο, το χώρο και τις προτεραιότητες χωροθέτησης σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.

Στον καπιταλισμό, ο χωροταξικός σχεδιασμός εντάσσεται και υποτάσσεται, αντικειμενικά, στους νόμους της αγοράς και της κερδοφορίας των μονοπωλιακών ομίλων. Είναι άρρηκτα δεμένος με την εμπορευματοποίηση της γης και τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις που προωθούνται στα πλαίσια της ΕΕ. Στις σημερινές συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης, η ανάγκη του μονοπωλιακού κεφαλαίου για αναζήτηση νέων, «πράσινων», τομέων επιχειρηματικής δράσης με υψηλή κερδοφορία, επιβάλλει ως βασικούς άξονες της πολιτικής της αστικής τάξης και των κομμάτων της στα θέματα του χωροταξικού σχεδιασμού:

  • Τη διεύρυνση της ατομικής ιδιοκτησίας στη γη, παράλληλα με τη συγκέντρωση και οργάνωση της ιδιοκτησίας αυτής σε μεγάλες καπιταλιστικές εκμεταλλεύσεις.
  • Την εμπορευματοποίηση και εκείνου του τμήματος της γης που ανήκει άμεσα ή έμμεσα στο δημόσιο (δασικές εκτάσεις, περιουσίες δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων).
  • Την κατάργηση των όποιων περιορισμών υπήρχαν στις αλλαγές χρήσεων γης και την άμεση συνάρτηση των τελευταίων με τα επενδυτικά σχέδια των μονοπωλιακών ομίλων, σε συνδυασμό με τη θεσμική κατοχύρωση της προτεραιότητας των επενδύσεων στη λεγόμενη «πράσινη» ανάπτυξη.
  • Την προώθηση της αλλαγής της διοικητικής διαίρεσης της χώρας, με προοπτική τη διαμόρφωση πιο μεγάλων διοικητικών δομών, οι οποίες - μεταξύ άλλων - θα διευκολύνουν τη διείσδυση του μονοπωλιακού κεφαλαίου σε κρίσιμους τομείς, όπως η ενέργεια, οι υποδομές, ο τουρισμός κ.λπ.
Συνειδητοί υπηρέτες των μονοπωλίων

Από κινητοποίηση στην Καισαριανή με αφορμή την παγκόσμια μέρα περιβάλλοντος
Από κινητοποίηση στην Καισαριανή με αφορμή την παγκόσμια μέρα περιβάλλοντος
Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, η εκάστοτε κυβερνητική πολιτική του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ αξιοποιεί ένα σύνολο θεσμικών «εργαλείων» (π.χ. ΕΣΠΑ, «Καλλικράτης», Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο κ.λπ.). Εξειδικεύοντας τις παραπάνω γενικές στοχεύσεις, ο χωροταξικός σχεδιασμός της αστικής τάξης υλοποιεί παράλληλα μια σειρά από πολιτικές επιλογές, όπως:

  • Την προτεραιότητα στην κατασκευή και λειτουργία των μεγάλων οδικών αξόνων και γενικότερα των δικτύων μεταφορών, σε συνδυασμό με το νομοθετικό πλαίσιο για τις ΣΔΙΤ και τις συμβάσεις παραχώρησης, με στόχο την παραπέρα ενίσχυση της κερδοφορίας και της θέσης των μεγάλων κατασκευαστικών μονοπωλιακών και τραπεζικών ομίλων.
  • Την ενίσχυση εξωγεωργικών δραστηριοτήτων (π.χ. αγροτουρισμού) με λεφτά που κόβονται από τις αγροτικές επιδοτήσεις, με στόχο την προώθηση των κατευθύνσεων της ΕΕ και του ΠΟΕ για τη συρρίκνωση του αγροτικού πληθυσμού και τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση της αγροτικής παραγωγής.
  • Τη χωροθέτηση βιομηχανικών, τουριστικών κλπ. εγκαταστάσεων, ακόμα και σε ορεινούς όγκους, παραλίες, δάση και γεωργικές εκτάσεις υψηλής παραγωγικότητας. Τη θέσπιση νέων κινήτρων για τη μετεγκατάστασή τους σε οργανωμένους χώρους άμεσης γειτνίασης με κατοικημένες περιοχές (π.χ. Θριάσιο). Την εγκατάσταση αιολικών πάρκων ακόμη και σε πυρήνες εθνικών δρυμών και περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
  • Τον περιορισμό, σε συνδυασμό με το νόμο για τον «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ», των «γραφειοκρατικών εμποδίων» (όπως αποκαλούνται μια σειρά λιγότερο ή περισσότερο αναγκαίες διαδικασίες, π.χ. οι προκαταρκτικές μελέτες, οι εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων κ.λπ.) για την αδειοδότηση ιδιωτικών επιχειρηματικών δράσεων σε τομείς όπως Υγεία, Παιδεία, διαχείριση αποβλήτων και βιολογικοί καθαρισμοί, αιγιαλοί κ.λπ.
Η γη και η χρήση της ως κοινωνικό αγαθό

Στιγμιότυπο από συμβολική ανθρώπινη αλυσίδα για την προστασία του δάσους του Σέι Σου στη Θεσσαλονίκη

MotionTeam

Στιγμιότυπο από συμβολική ανθρώπινη αλυσίδα για την προστασία του δάσους του Σέι Σου στη Θεσσαλονίκη
Στον αντίποδα αυτού του πλαισίου, για το ΚΚΕ η γη και η χρήση της είναι κοινωνικό αγαθό. Στόχος και κριτήριο για την οργάνωση του κοινωνικού χώρου για το ΚΚΕ είναι η συνδυασμένη ικανοποίηση του συνόλου των λαϊκών αναγκών. Η συγκεκριμένη κοινωνική αξιοποίηση της γης και του χώρου γενικότερα (για την αγροτική παραγωγή, τον τουρισμό, την εξασφάλιση ποιοτικής λαϊκής στέγης και των υποδομών κοινωνικών υπηρεσιών, τη βιομηχανική παραγωγή, την προστασία του περιβάλλοντος κλπ.), προϋποθέτει την κοινωνική ιδιοκτησία στη γη και τον κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας.

Η επίκληση της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης, της κοινωνικής και περιφερειακής συνοχής από πλευράς της αστικής τάξης, είναι στάχτη στα μάτια των εργαζόμενων. Τίποτε από αυτά δεν είναι εφικτό στα πλαίσια των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής. Πρόκειται για ιδεολογική προπαγάνδα που στοχεύει στην πιο εύκολη αποδοχή από τα λαϊκά στρώματα, ειδικά στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές, όλων αυτών των αντιλαϊκών επιλογών.

Είναι φανερό ότι το πρόβλημα είναι βαθιά πολιτικό και δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί στο έδαφος του σημερινού ταξικού προσανατολισμού της ανάπτυξης. Χρειάζεται πολιτική ρήξης και αντεπίθεσης που θα βάζει στο επίκεντρο την ικανοποίηση των αναγκών του εργαζόμενου και της οικογένειάς του και όχι τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των μονοπωλιακών ομίλων. Από τη σκοπιά των λαϊκών συμφερόντων, ο χωροταξικός σχεδιασμός μπορεί και πρέπει να στοχεύει:

  • Στην προστασία του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα των δασών, των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών.
  • Στην ισόρροπη ανάπτυξη περιοχών και κλάδων της οικονομίας.
  • Στην προστασία της δημόσιας υγείας και ασφάλειας, απέναντι σε ακραία φυσικά φαινόμενα και τεχνολογικές αστοχίες και καταστροφές.
  • Στη διεύρυνση του λαϊκού εισοδήματος και των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
  • Στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Από την περσινή μεγάλη φωτιά στο Γραμματικό Αττικής

Eurokinissi

Από την περσινή μεγάλη φωτιά στο Γραμματικό Αττικής
Με βάση αυτά τα κριτήρια το ΚΚΕ καλεί τους εργαζόμενους να εντείνουν την πάλη τους για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής, της οποίας ο χωροταξικός σχεδιασμός είναι αναπόσπαστο μέρος. Να δυναμώσουν την πάλη για την κατάκτηση της Λαϊκής Εξουσίας ως απαραίτητο πολιτικό όρο για την οικοδόμηση ενός διαφορετικού δρόμου ανάπτυξης σε όφελος της εργατικής τάξης και του λαού, του δρόμου της κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων, του κεντρικού σχεδιασμού και του εργατικού - λαϊκού ελέγχου, του δρόμου της Λαϊκής Οικονομίας.


Γρηγόρης ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ
Μέλος της Ομάδας Περιβάλλοντοςτης ΚΕ του ΚΚΕ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ