Το ταξίδι που πραγματοποίησε ο Ρώσος πρωθυπουργός, Βλαντιμίρ Πούτιν, στην Κίνα, λίγα μάλιστα εικοσιτετράωρα πριν τη Σύνοδο των πρωθυπουργών των χωρών - μελών της Οργάνωσης Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ), έμελλε να περάσει στην ιστορία ως το ταξίδι που θα επικυρώσει την «εκτροπή» μέρους των ρωσικών αγωγών ενέργειας προς την Ανατολή.

Τυχαία το ταξίδι συνέπεσε με την επίσκεψη στη Μόσχα της Αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών, Χ. Κλίντον, δείχνοντας έμπρακτα πως ο ρωσικός «δικέφαλος αετός» μπορεί ταυτόχρονα να συνδιαλέγεται τόσο με την αμερικανική υπερδύναμη, όσο και με τη 2η μεγαλύτερη παγκόσμια οικονομική δύναμη, την Κίνα.

Αυτό που ΗΠΑ κι ΕΕ έχουν βάλει ως έναν από τους στόχους τους τα τελευταία χρόνια στον τομέα της ενέργειας, δηλαδή τη λεγόμενη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και την «ενεργειακή απεξάρτηση» της ΕΕ από τη Ρωσία, η τελευταία την κάνει πράξη, αλλά από την ανάποδη. Ετσι, η Ρωσία, υπογράφοντας μια σειρά από σημαντικές ενεργειακές συμφωνίες με το Πεκίνο, μπορεί να είναι σε θέση μετά από μια πενταετία να μην εξαρτάται από τις διαθέσεις της ΕΕ και από την «υγειονομική ζώνη» των κρατών, που η Ουάσιγκτον επιδιώκει να διαμορφώσει γύρω από τα ρωσικά σύνορα, εμποδίζοντας τις παραπέρα εξαγωγές προς την ΕΕ των ενεργειακών πόρων της Ρωσίας.

Μάλιστα, η Ρωσία προτίθεται να εξάγει ετησίως στην Κίνα από το 2014-2015 από 60 έως 80 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, που είναι περίπου η μισή από την ποσότητα που εξάγει σήμερα η Ρωσία προς τη Δυτική Ευρώπη.

Ακόμη η Ρωσία θα κατασκευάσει πετρελαιαγωγό και θα τροφοδοτεί την Κίνα με 15 εκατομμύρια τόνους (300.000 βαρέλια τη μέρα) πετρέλαιο ετησίως επί 20 χρόνια.

Με τον τρόπο αυτό η Μόσχα επιδιώκει να διαμορφώσει τις συνθήκες για μεγάλες αλλαγές στο ενεργειακό «παιχνίδι» με την ΕΕ. Η τελευταία είναι σήμερα ο βασικός αποδέκτης της ρωσικής ενέργειας κι επιμένει να επιβάλει στη Μόσχα τη λεγόμενη Ενεργειακή Χάρτα, που στηρίζει τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών ενεργειακών μεγαθηρίων στη διαπάλη τους με τα αντίστοιχα ρωσικά. Με την ανάπτυξη των ρωσο-κινεζικών ενεργειακών σχέσεων η ΕΕ θα πρέπει διπλά να σκεφτεί στο μέλλον τη στάση της απέναντι στη Ρωσία στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Η τιμή με την οποία οι Κινέζοι θα αγοράζουν το φυσικό αέριο θα καθοριστεί με ξεχωριστή συμφωνία την επόμενη χρονιά. Είναι φανερό, από τη διακύμανση της αξίας των συμφωνιών από 3,5 έως 5,5 δισεκατομμύρια δολάρια, πως αυτή έχει να κάνει με τις διαφορετικές προσεγγίσεις των 2 πλευρών και τα σκληρά παζάρια που θα ακολουθήσουν. Οι συμφωνίες αυτές σαφώς και δεν έχουν μόνο καθαρά οικονομικό περιεχόμενο.

Ετσι, ο Βλ. Πούτιν, μιλώντας σε Ρώσους δημοσιογράφους, αποκάλυψε πως αποφασίστηκε η κινεζική πλευρά να πληρώνει τις οφειλές της όχι σε δολάρια, αλλά σε ρούβλια. Κι όπως τόνισε χαμογελώντας, «για να πληρώσουν με ρούβλια, πρέπει να έχουνε ρούβλια». Να σημειώσουμε πως μέσα στα τελευταία 6 χρόνια η αξία των εμπορικών συναλλαγών Ρωσίας - Κίνας αυξήθηκε από 10 σε 50 δισεκατομμύρια δολάρια, ωστόσο μόνο το 1% αυτών των συναλλαγών γίνονται σήμερα σε ρωσικά ρούβλια ή κινεζικά γιουάν. Εδώ και καιρό και οι δύο χώρες κάνουν λόγο για την ανάγκη να σταματήσει η «μονοκρατορία» του δολαρίου στις εμπορικές συναλλαγές και να καθιερωθούν κι άλλα «περιφερειακά νομίσματα» στις εμπορικές συναλλαγές ή ακόμη κι ένα νέο παγκόσμιο νόμισμα. Φαίνεται πως ετοιμάζεται ένα ακόμη βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση της παραπέρα αποδυνάμωσης του δολαρίου από τις δύο χώρες.

Επίσης, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης υπογράφτηκαν δεκάδες ακόμη συμφωνίες, όπως αυτές που προβλέπουν τη δανειοδότηση ρωσικών τραπεζών από κινεζικές τράπεζες, την κατασκευή εργοστασίων επεξεργασίας πρώτων υλών στην Κίνα και αλυσίδας πρατηρίων πώλησης βενζίνης στην Κίνα, την κατασκευή τρένων υψηλών ταχυτήτων στη Ρωσία, κ.ά.

Στη διάρκεια της επίσκεψης του Ρώσου πρωθυπουργού, Βλ. Πούτιν, στο Πεκίνο η Ρωσία και η Κίνα υπέγραψαν Συμφωνία που προβλέπει την αμοιβαία υποχρέωση ειδοποίησης σε περίπτωση εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κρατών.

«Δείχνει την ειδική σχέση των δύο χωρών, αφού οι εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων είναι κρατικά μυστικά που σπάνια αποκαλύπτονται σε άλλες χώρες», δήλωσε ο Λι Νταγκουάνγκ, ειδικός στην κινεζική Ανώτατη Σχολή Εθνικής Αμυνας, σύμφωνα με την αγγλική έκδοση της εφημερίδας «Global Times».

Στις 14 Οκτώβρη πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο και η Σύνοδος των πρωθυπουργών των χωρών της Οργάνωσης Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ). Οι χώρες - μέλη του Οργανισμού είναι Ρωσία, Κίνα, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν - ενώ ως παρατηρητές συμμετέχουν εκπρόσωποι από την Ινδία, το Ιράν, τη Μογγολία, το Πακιστάν.

Αν η Σύνοδος των Προέδρων των χωρών της ΟΣΣ (που διεξάγεται στο πρώτο μισό της χρονιάς) έχει ως προτεραιότητα τα πολιτικά ζητήματα, στη Σύνοδο των πρωθυπουργών, που ακολουθεί, προέχουν τα ζητήματα της οικονομικής συνεργασίας.

Οι πρωθυπουργοί των 6 χωρών της ΟΣΣ δεσμεύτηκαν να εργαστούν από κοινού για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης και να βρουν τρόπους να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε ό,τι αφορά σε οικονομικά ζητήματα. Ετσι, συμφώνησαν σε έναν «κοινό επενδυτικό όμιλο» με κεφάλαιο 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που θα θέσει σε εφαρμογή 35 επιχειρηματικά σχέδια αμοιβαίου ενδιαφέροντος, από τα οποία, βέβαια, αναμένεται να κερδίσουν τα μεγάλα μονοπώλια που θα τα αναλάβουν.

Επίσης, οι χώρες - μέλη της ΟΣΣ δεσμεύτηκαν να εκσυγχρονίσουν και να προωθήσουν τη σύνδεση των μεταφορικών δικτύων και των τηλεπικοινωνιών. Στα πλαίσια αυτά κινείται και η ρωσο-κινεζική συνεργασία στο διαστημικό τομέα για τη δημιουργία συστήματος δορυφορικής επικοινωνίας, που θα καλύπτει τις χώρες - μέλη της ΟΣΣ.

Ταυτόχρονα, στη Μόσχα ο Ρώσος Πρόεδρος, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, επικύρωσε τη Συμφωνία για την πραγματοποίηση «αντιτρομοκρατικών» στρατιωτικών γυμνασίων της ΟΣΣ, υπενθυμίζοντας και τη στρατιωτικο-πολιτική διάσταση της ΟΣΣ.

Οι ενεργειακές και άλλες οικονομικές συμφωνίες που υπογράφτηκαν τη βδομάδα που πέρασε στο Πεκίνο, τόσο ανάμεσα στη Ρωσία και στην Κίνα, όσο και ανάμεσα στις χώρες της ΟΣΣ, φέρνουν αναμφίβολα πιο κοντά τις συγκεκριμένες χώρες, εφόσον βέβαια υλοποιηθούν.

Ωστόσο, μεταξύ των 2 χωρών, που αποτελούν τον «κινητήρα» της ΟΣΣ, δηλαδή τη Ρωσία και την Κίνα, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές αντιθέσεις, όχι μόνο ως προς το ρόλο της ΟΣΣ, αλλά και ως προς την πρόσβαση στους ενεργειακούς πόρους της Κεντρικής Ασίας. Οχι τυχαία, για άλλη μια φορά ο Βλ. Πούτιν πρότεινε τη μελλοντική δημιουργία «ενεργειακού φόρουμ» της ΟΣΣ, με στόχο την άμβλυνση των συγκεκριμένων αντιθέσεων, από τις οποίες μπορούν να επωφεληθούν άλλες δυνάμεις.

Η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση και οι συνέπειες που αυτή μπορεί να έχει στον παγκόσμιο συσχετισμό δύναμης ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις κάνουν πολύτιμες τις νέες συμμαχίες (οικονομικές, πολιτικές, στρατιωτικές), οι οποίες διαμορφώνονται και θα διαμορφωθούν τα αμέσως επόμενα χρόνια. Η τελευταία επίσκεψη Πούτιν στην Κίνα έφερε πιο κοντά μια «στρατηγική σχέση» των δύο χωρών στην πολύ σύνθετη διεθνή αλληλεξαρτώμενη σχέση και των δύο αυτών μεγάλων δυνάμεων με τις ΗΠΑ, την ΕΕ, την Ιαπωνία και τις άλλες χώρες στο πλαίσιο του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος.