«Το πιο σημαντικό μάθημα που έμαθα ήταν πως το μέλλον της ανθρωπότητας μπορεί να ιδωθεί μόνον "από τα κάτω", από τη σκοπιά των καταπιεσμένων και εκμεταλλευομένων. Μόνον όποιος αγωνίζεται μαζί τους, αγωνίζεται για την ανθρωπότητα...»

(από την ομιλία του Μπ. Μπρεχτ στην απονομή του Βραβείου «Λένιν» για την Ειρήνη το 1955).

Αλλωστε, όπως ο ίδιος τόνιζε προς τους καλλιτέχνες, «τι ωφελεί να γράψει κανείς κάτι το θαρραλέο, απ' όπου να βγαίνει πως η κατάσταση που βρισκόμαστε είναι βάρβαρη, αν δε φαίνεται ξεκάθαρα για ποιο λόγο φτάσαμε σ' αυτή την κατάσταση»;

Καλλιτέχνες και εργαζόμενοι στο χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας συγκρότησαν μια ομάδα πρωτοβουλίας με σκοπό, μέσα από τη συλλογική δράση, να δημιουργηθεί ένα κίνημα ανατροπής των αιτιών που βυθίζουν το λαό της χώρας μας στην πολιτιστική αθλιότητα, στη μαζική κατανάλωση χυδαίων εμπορευμάτων, υποκατάστατων της ψυχαγωγίας και της Τέχνης. Ενα ελπιδοφόρο κίνημα ανατροπής των αιτιών που βυθίζουν το λαό στην πολιτιστική αθλιότητα, φιλοδοξώντας να μετατρέψει την ατομική αμηχανία και παραίτηση σε συλλογική δυναμική δράση.

H «Κίνηση για τη Συσπείρωση Καλλιτεχνών» μάλιστα, ως πρώτο βήμα, θα δώσει τη δική της απάντηση στην αντιπολιτιστική κυβερνητική πολιτική. Στις 17 Δεκέμβρη, μέρα έναρξης της συζήτησης του προϋπολογισμού, στις 12 το μεσημέρι, οι καλλιτέχνες θα συγκεντρωθούν μπροστά στο Αρχαιολογικό Μουσείο και θα κάνουν πορεία στη Βουλή, διεκδικώντας πολιτιστική ανάπτυξη και στήριξη των φορέων πολιτισμού που ασφυκτιούν. Μια μεγάλη κινητοποίηση καλλιτεχνών απ' όλους τους χώρους, με αίτημα να δοθεί το 2% του κρατικού προϋπολογισμού για τον Πολιτισμό.

Η κινητοποίηση αποφασίστηκε στη δεύτερη σύσκεψη της Κίνησης, πριν λίγες μέρες, όπου συμμετείχαν δεκάδες καλλιτέχνες και εργαζόμενοι στο χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας (εικαστικοί, ηθοποιοί, μουσικοί, σκηνοθέτες, συγγραφείς, συνθέτες κ.ά.). Επιβεβαιώνοντας την ανάγκη ενός ανοιχτού, κοινωνικο-πολιτιστικού κινήματος, το οποίο θ' αντιπαλέψει την πολιτιστική αθλιότητα και τα αίτια που τη γεννούν, κατέθεσαν εμπειρίες και απόψεις για τη σημερινή ζοφερή κατάσταση και πρότειναν τρόπους συλλογικής δράσης.

Ετσι, λοιπόν, στις 17 Δεκέμβρη που αρχίζει στη Βουλή η συζήτηση για τον κρατικό προϋπολογισμό της πολιτιστικής μιζέριας, βλέπουμε ότι για μια ακόμη φορά το ποσοστό που θα διατεθεί για τον πολιτισμό - το «συγκριτικό» τους «πλεονέκτημα» - είναι μόνο 0,5%. «Για μια ακόμη φορά - αναφέρεται στην ανακοίνωση της Συσπείρωσης Καλλιτεχνών - δημόσιοι φορείς όπως η Κρατική Ορχήστρα Ελληνικής Μουσικής (ΚΟΕΜ), το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ), το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας (ΕΕΤΕ), τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα (ΔΗΠΕΘΕ), το Θεατρικό Μουσείο, το θέατρο της Δώρας Στράτου, θα καταδικαστούν στην υποχρηματοδότηση και κάποιοι θα βάλουν και λουκέτο. Η Κρατική Ορχήστρα Αθήνας (ΚΟΑ) θα συνεχίσει χωρίς δικό της χώρο για πρόβες και συναυλίες. Η Εθνική Λυρική Σκηνή (ΕΛΣ) διαρκώς υποβαθμίζεται. Θα βαθύνει ακόμη περισσότερο η εμπορευματοποίηση της τέχνης, της λειτουργίας των Μουσείων και των Αρχαιολογικών χώρων».

«Την ίδια ώρα το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης αυτονομείται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία με προοπτική την ιδιωτικοποίησή του. Στον Νιάρχο χαρίζεται ο "ιππόδρομος", με σκοπό να του εκχωρηθεί η Λυρική Σκηνή. Στο ίδρυμα Λαμπράκη δίνονται εκατομμύρια ευρώ από τον τακτικό προϋπολογισμό και το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, για τη λειτουργία και επέκταση του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Ανάλογα ποσά δίνονται και για το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Τεράστια ποσά διατίθενται από τον κρατικό προϋπολογισμό και ευρωπαϊκά κονδύλια για φιέστες που προπαγανδίζουν το δικό τους κοσμοπολίτικο, ομογενοποιημένο πολιτισμό, των ευρωπαϊκών οικονομικών κολοσσών. Στις τράπεζες με το πρόσχημα της κρίσης χαρίζονται 28 δισ. ευρώ, ενώ καταδικάζονται οι εργαζόμενοι στη φτώχεια, την ανασφάλεια, την ανεργία και την πολιτιστική αφυδάτωση».

Ανάμεσα στις άμεσες δράσεις των καλλιτεχνών αποφασίστηκε να γίνουν ομάδες δουλειάς ανά χώρο και να συσταθούν κύκλοι εργασιών, με θέματα όπως «Ευρωπαϊκή Ενωση και Πολιτισμός», «Καλλιτεχνική Παιδεία», «Πολιτιστική Κληρονομιά», «Αισθητική δημόσιου χώρου».

Στόχος τους στη συνέχεια είναι η ευρύτερη συσπείρωση καλλιτεχνών από όλους τους κλάδους για ένα δυναμικό, πρωτοπόρο και ριζοσπαστικό καλλιτεχνικό κίνημα. Επιδίωξή τους, το κίνημα αυτό να βρίσκεται σε οργανική σύνδεση με το κίνημα της εργατικής τάξης και να μετέχει ενεργά στους αγώνες εκφράζοντας με τα δικά του μέσα την κοινωνική αλληλεγγύη όλων των εργαζομένων. Γνωρίζοντας ότι οι τέχνες και γενικότερα ο πολιτισμός μας οριοθετούν την ποιότητα της λαϊκής μας Παιδείας με τη γενικότερή της έννοια, βάζουν σε προτεραιότητα τη διαφύλαξη της ταυτότητας και του λαϊκού τους χαρακτήρα.

Στο νέο κείμενο της διακήρυξης (διαμορφώθηκε μετά από τις παρατηρήσεις των καλλιτεχνών πάνω στο αρχικό), που υπογράφηκε από τους συμμετέχοντες, τονίζονται οι επιπτώσεις στην κοινωνία και τον πολιτισμό από την τεράστια επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού, την κυβερνητική και κοινοτική πολιτική. Υπογραμμίζεται ο πολιτιστικός ομογενοποιητικός ολοκληρωτισμός της ΕΕ, η αποξένωση της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού από τους δημιουργούς και η κυριαρχία της μαζικής υποκουλτούρας. «Ζούμε στις μέρες μας την εποχή της νέας τάξης πραγμάτων, την τεράστια επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού. Τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά μπλοκ λ.χ. οι G8 και οι πολυεθνικές εταιρείες τους, νιώθουν πια πανίσχυρες και ανεξέλεγκτες με την υπεροχή της δύναμής τους, απέναντι σε όλους τους λαούς. Σαρώνουν με την οικονομική ισχύ και την επιβολή της πολιτικής τους, ό,τι αφήνουν όρθιο οι άδικοι πόλεμοί τους. Λυσσαλέα ταπεινώνουν ό,τι έχει κατακτήσει μέχρι σήμερα ο πανανθρώπινος πολιτισμός, για να το υποτάξουν στις άμεσες και στις μακροπρόθεσμες γενικότερες ανάγκες και επιδιώξεις τους, στα ανταγωνιστικά συμφέροντά τους».

«Συγκεντρώνουν σε όλο και λιγότερα χέρια τον πλούτο, εκμεταλλεύονται, ποδηγετούν και ευτελίζουν κάθε κοινωνική κατάκτηση, κάθε κοινωνική αξία... Πολιτιστικές, υλικές και πνευματικές κατακτήσεις, η πολιτιστική κληρονομιά και η τέχνη χρησιμοποιούνται ολοκληρωτικά ως άρμα για την πολιτική τους και ως οικονομικό "συγκριτικό πλεονέκτημα" στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό τους, για την επικράτηση του ισχυρότερου. Οι κυβερνήσεις της χώρας, τα τελευταία τριάντα χρόνια, εφαρμόζοντας την κοινοτική πολιτική που συναποφασίζουν στις Βρυξέλλες, πολιτική μείωσης των κοινωνικών παροχών, κάνουν λάστιχο τις σχέσεις και τους όρους εργασίας όλων των εργαζομένων, ανατρέπουν το οκτάωρο και αφαιρούν κοινωνικές κατακτήσεις που κερδήθηκαν με αγώνες δεκαετιών, για να τροφοδοτούν με τεράστια κέρδη τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα.

«Ως συνέπεια αυτής της διαδικασίας έρχεται η προσπάθεια ταπείνωσης και χειραγώγησης των δημιουργών της τέχνης, κατά παρόμοιο τρόπο με αυτόν που μειώνεται και χειραγωγείται ο εργάτης, ο επιστήμονας, ο επαγγελματίας, ο κάθε νέος που ψάχνει για εργασία. Ο έλεγχος της καλλιτεχνικής παραγωγής μέσω της εμπορευματοποίησης, της επιχειρηματικής ιδιοκτησίας στα υλικά και τους χώρους παραγωγής και κοινωνικοποίησής της, είναι η αιτία της εκτροπής προς τον κομφορμισμό, την κοσμοπολίτικη τυποποίηση και τη χυδαιότητα. Οδηγεί όλο και περισσότερους δημιουργούς στο συμβιβασμό ή στην αποστράτευση. Στην εκβιαστική επιλογή άλλης παράλληλης ή και άσχετης εργασίας, κάτω από την ανάγκη της επιβίωσης».

«Εμείς οι δημιουργοί, καλλιτέχνες, οι εργαζόμενοι στο χώρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας που βιώνουμε καθημερινά όλα αυτά, απορρίπτουμε αυτές τις εξελίξεις, αγανακτούμε και αναζητούμε διέξοδο απ' αυτή τη μίζερη και φθοροποιό πραγματικότητα. Θα αντισταθούμε μαζί με όσους αμφισβητούν και αρνούνται αυτή τη χειραγώγηση της τέχνης και του πολιτισμού μας. Θεωρούμε την τέχνη ουσιαστικό και αναγκαίο πολύτιμο κομμάτι της συνολικής κοινωνικής παραγωγής και διεκδικούμε την καταξίωσή μας στον ανάλογο κοινωνικό μας ρόλο. Θεωρούμε καθήκον μας ιστορικό και ευθύνη μας να υπερασπιστούμε συλλογικά το ρόλο αυτό, καθώς και το δικαίωμά μας να εκφράζεται ελεύθερα και στο έργο μας. Θεωρούμε και διακηρύσσουμε ότι οι καλλιτέχνες είναι οργανικό κομμάτι του λαού. Νιώθουμε ταξικά αλληλέγγυοι με όλους τους εργαζόμενους και μοιραζόμαστε τις ίδιες αγωνίες και τα ίδια προβλήματα. Γνωρίζουμε ότι η βελτίωση της ζωής των καλλιτεχνών και της προοπτικής τους θα είναι αποτέλεσμα του κοινού τους αγώνα μαζί με τους εργάτες, τους υπαλλήλους, τους επιστήμονες, τη νεολαία - ολόκληρο το λαό. Οραματιζόμαστε το μέλλον μας σε μια κοινωνία δίκαιη. Σε έναν πολιτισμό, που τα αγαθά του θα είναι κτήμα όλου του λαού και θα βασίζεται στην κοινωνική αλληλεγγύη και όχι στην εκμετάλλευση. Το μέλλον αυτό να είναι υπόθεση του συλλογικού αγώνα όλων μας. Υπόθεση της συλλογικής καθημερινής προσπάθειάς μας».