(Του απεσταλμένου μας Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ).--

Επειδή κάποιοι μας εξέφρασαν παράπονα για το κείμενο της Τρίτης, απαντάμε ότι θα γράψουμε καλύτερα λόγια, όταν θα γίνουν καλύτερα έργα. Οταν «θα πάρουν το μαστίγιο», όπως έκανε ο Χριστός, για να μην αναφέρω κάποιον άλλον και τρομάξουν, και ...διώξουν όλους τους εμπόρους από το ναό της τέχνης!

Οσο αυτοί που παραπονέθηκαν, παραμένουν διαχειριστές αυτής της αθλιότητας, θα μας βρίσκουν απέναντι. Η τέχνη είναι εμπόριο γι' αυτούς που την εμπορεύονται. Για εμάς τους υπόλοιπους είναι «μια μορφή κοινωνικής συνείδησης, η οποία μας βοηθάει να κατανοήσουμε τον αντικειμενικό κόσμο». Τον οποίο, αφού τον κατανοήσουμε, όπως έλεγε ο ποιητής, «θα τον αλλάξουμε σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις ανάγκες μας».

Εξω, λοιπόν, οι... Μερσεντές, τα κινητά, τα ουίσκι και οι τράπεζες! Εδώ έχει, πρέπει να έχει, χώρο μόνο η τέχνη. Η καλή τέχνη! Η Τέχνη που μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Πιο αξιοπρεπείς!

Οσον αφορά το πρόγραμμα του Φεστιβάλ, επιτέλους και μια ταινία που δικαιολογεί την επιλογή της! Μιλάμε για την ταινία «Η Παγωνιά», του Ινδού Σιουάτζι Τσαντραμπουσάν (πρώτη σκηνοθετική εργασία). Στη φόρμα πλησιάζει το άριστα. Το περιεχόμενο απέχει από το επίπεδο και την ποιότητα της φόρμας, χωρίς, όμως, να δημιουργείται και χάσμα!

Κάπου στα Ιμαλάια! Ενα φοβερό τοπίο. Που το κάνει ακόμα πιο φοβερό η καταπληκτική ασπρόμαυρη φωτογραφία. Οταν λέμε καταπληκτική φωτογραφία, το εννοούμε! Εχεις την αίσθηση πως η ταινία έγινε για να κάνει επίδειξη, για να εκφραστεί εικαστικά ο διευθυντής φωτογραφίας. Εχεις την αίσθηση ότι βλέπεις γερμανικές ταινίες των αρχών του περασμένου αιώνα, όταν τα μεγάλα καλλιτεχνικά ρεύματα (εξπρεσιονισμός, φουτουρισμός, κλπ.) έβρισκαν έκφραση μέσα από την κινηματογραφική φωτογραφία. Εχεις την αίσθηση, ακόμα, πως βλέπεις παλιά ρωσική ταινία! (Ο σκηνοθέτης έχει εργαστεί για αρκετό διάστημα σαν επαγγελματίας φωτογράφος).

Αλλά να μην ξεχάσουμε και τα πρόσωπα! Ενα με το τοπίο. Αδρά πρόσωπα, γεμάτα έκφραση, πόνο, βάσανο, χαρά, ελπίδα! Τόσο ζωντανές φυσιογνωμίες πολύ λίγες φορές έχει δείξει ο κινηματογράφος!

Η Λάσια, που μας διηγείται την ιστορία, είναι μια πανέμορφη νεαρή κοπέλα. Ζει με τον πατέρα της και τον μικρότερο αδελφό της. Το σπίτι τους κάπου στο πουθενά. Γύρω τους απόλυτη γαλήνη. Μια μέρα φτάνει στο σπίτι τους ο στρατός. Η ηρεμία της οικογένειας χάνεται. Μια νέα πραγματικότητα διαμορφώνεται γι' αυτούς.

Ολα αυτά, όμως, με μοναδική ποίηση! Με καταπληκτικές εικόνες. Με λιτούς διαλόγους. Μια θαυμάσια ταινία, η οποία, βέβαια, δε φαίνεται ότι θα εκτιμηθεί και από τα ταμεία! Μακάρι να γελιέμαι!

Ο πατέρας (Αλφόνσο Κουαρόν) γνωστός και, για αρκετούς, καλός σκηνοθέτης (βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη, για να προωθήσει την ταινία του γιου του), για άλλους ένας ακόμα πρώην καλός σκηνοθέτης που τον κατάπιε το Χόλιγουντ (Χάρι Πότερ Νο 3). Ο θείος (Κάρλος Κουαρόν) γνωστός, καλός και βραβευμένος συγγραφέας - σεναριογράφος! Το παιδί (Χονάς Κουαρόν) το ίδιο «σατανικό», όπως και η οικογένειά του (πατέρας, θείος). Ο «μικρός» Κουαρόν, λοιπόν (24 μόλις χρόνων), είχε μια καταπληκτική ιδέα, αλλά για ταινία μικρού μήκους, ίσως! «Η Στιγμή σου», όπως λέγεται η πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους, που παίζεται στο διεθνές διαγωνιστικό, είναι μια σειρά φωτογραφίες που τραβήχτηκαν σε ανύποπτο χρόνο και για άλλο σκοπό. Πάνω σε αυτές τις φωτογραφίες ο νεότερος Κουαρόν «έπλασε» μια ιστορία η οποία ακούγεται «οφ» (δε βλέπουμε αυτόν που μιλάει).

Αν η ιστορία του «παιζόταν» από ανθρώπους, ίσως και να συγκινούσε. Οι φωτογραφίες, οι οποίες, άλλωστε, δεν τραβήχτηκαν γι' αυτό το σκοπό, δεν κατάφεραν να συγκινήσουν. Αντίθετα κούρασαν. Πάντως, στιγμές - στιγμές υπήρχε χιούμορ!

«Φθινοπωρινός Κύκλος», του Εσθονού Βέικο Εούνπου. Ο σωστότερος τίτλος θα ήταν χειμωνιάτικος κύκλος. Πλακώθηκε η «ψυχή» μου. Ενα βαθιά απελπισμένο φορμαλιστικό έργο. Εξι πρόσωπα που δεν έσκασε ούτε μια φορά το χείλι τους. Μαζί με αυτούς τους αγέλαστους, ένα φοβερό και αφιλόξενο τοπίο. Πανύψηλα γκρίζα κτίρια. Και σκουπίδια! Παγωμάρα!

Η ταινία προσπαθεί να «μοιάσει» στις ταινίες του Μπέργκμαν. Εκείνος, όμως, έχωνε βαθιά το «νυστέρι» στις ανθρώπινες πληγές. Ο Εσθονός είναι μπερδεμένος. Και εξωτερικός. Μένει μόνο η φόρμα. Η οποία παρουσιάζει αρκετό ενδιαφέρον. Μόνο αυτή.

Φορμαλιστική είναι και «Η Επήρεια», του Ισπανού Πέδρο Αγκιλέρα (γεννήθηκε στο Σαν Σεμπαστιάν το 1977). Και το ίδιο μαύρη και αυτή. Εδώ απελπισμένη είναι μια νεαρή γυναίκα, μητέρα δυο παιδιών, που η ζωή της ήρθε ανάποδα και αντί να βγει να αγωνιστεί, να φωνάξει, να επιτεθεί, κλείστηκε στο σπίτι της και στον εαυτό της, φτάνοντας στο θάνατο!

Είναι κρίμα ένας τόσο νέος άνθρωπος, 30 μόλις χρόνων ο σκηνοθέτης, να έχει τόσο μαύρες σκέψεις! Και είναι δυο φορές κρίμα γιατί γνωρίζει πολύ καλά τους κινηματογραφικούς χρόνους, ξέρει πολύ καλά να δημιουργεί συγκίνηση, γνωρίζει κινηματογράφο! Βλέποντας την ταινία του και επειδή αργούσε να μπει στο θέμα, παρακαλούσα μέσα μου να μη με απογοητεύσει. Ηταν τόσο καλά δομημένη η γραφή του, που ήλπιζα σε κάτι λογικότερο, πιο αισιόδοξο. Δυστυχώς...