Η ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης δεκαετίες τώρα παραμένει ζητούμενο, με αποτέλεσμα να αυξάνονται καθημερινά οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια. Ο εργαζόμενος λαός της περιοχής δέχεται τις επιπτώσεις της απουσίας σχετικών έργων, και σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπος και με τα σχέδια διαχείρισης των απορριμμάτων μέσω ΣΔΙΤ, που, πέραν των άλλων, θα αυξήσουν υπέρμετρα το κόστος, το οποίο μέσω της ανταποδοτικότητας θα μετακυληθεί στις πλάτες του.

Με αφορμή αυτή την κατάσταση το ΚΚΕ κατέθεσε τις θέσεις του για την ορθολογική διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, μέσα από πλατιά εξόρμηση ενημέρωσης που πραγματοποίησαν το προηγούμενο διάστημα οι Κομματικές Οργανώσεις με σχετικό έντυπο υλικό και ολοκληρώθηκε με συνεντεύξεις Τύπου που έδωσαν στελέχη των ΝΕ Καβάλας, Εβρου και Ροδόπης.

Το ΚΚΕ ξεκαθαρίζει ότι τα προβλήματα αυτά, η επιδείνωσή τους και οι συνέπειές τους, είναι συνυφασμένα συνολικά με τις ταξικές επιλογές (υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου) ανάπτυξης της χώρας. Αναδεικνύεται έτσι ότι η λύση των «μικρών» και μεγάλων προβλημάτων του τόπου είναι ζήτημα βαθιά πολιτικό.

«Η οριστική επίλυσή τους», σημειώνει η Επιτροπή Περιοχής Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης του ΚΚΕ, «απαιτεί την εφαρμογή μιας άλλης πολιτικής, έτοιμης να συγκρουστεί με τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και όσα άλλα διαπλέκονται μαζί τους. Μια πολιτική στο πλαίσιο της λαϊκής οικονομίας, που προτείνει το Κόμμα μας, τους καρπούς της οποίας θα απολαμβάνει ο λαός. Μια πολιτική διαμετρικά αντίθετη με τη βάρβαρη καπιταλιστική λογική της μεγιστοποίησης, με οποιοδήποτε τίμημα, του ατομικού κέρδους, και της "ελεύθερης αγοράς", που ευθύνεται για τα μεγάλα προβλήματα του εργαζόμενου λαού».

Και καλεί σε ανυποχώρητη πάλη για τη δημιουργία αυτών των προϋποθέσεων. Καλεί τον εργαζόμενο λαό στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές να ενισχύσει αποφασιστικά το ΚΚΕ και να τιμωρήσει το δικομματισμό, ώστε η κυβέρνηση που θα σχηματιστεί να είναι ανίσχυρη να πάρει και να εφαρμόσει αντιλαϊκά μέτρα.

Στην Ανατολική Μακεδονία - Θράκη, περιοχή με έντονο οικολογικό χαρακτήρα, με υδροβιότοπους, Εθνικά Πάρκα και προστατευόμενες από διεθνείς συνθήκες περιοχές, οι λογικές της ιδιωτικοποίησης, της εφαρμογής αντιπεριβαλλοντικών μεθόδων και τεχνολογιών, της αύξησης των εξοντωτικών τελών σε βάρος των δημοτών έχουν φέρει τα εξής αποτελέσματα:

• Εφτά χρόνια μετά την ήδη καθυστερημένη δημοσίευση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων, κανένα έργο δεν προχώρησε. Τα απόβλητα - ιδιαίτερα τα βιομηχανικά - εξακολουθούν να συσσωρεύονται σε ακατάλληλους χώρους, όταν δεν απορρίπτονται, ανεξέλεγκτα, σε αδέσποτες χωματερές, σε απότομα πρανή, ακόμη και σε ρέματα ή δίπλα στη θάλασσα
• Το μεγαλύτερο μέρος των μολυσματικών αποβλήτων παρεισφρέει παράνομα στα οικιακά απορρίμματα. Η ολοκληρωμένη ενδονοσοκομειακή διαχείριση παραμένει ακόμη κενό γράμμα μιας ΚΥΑ του 2003
• Η προσπάθεια διακοπής και αποκατάστασης των 300 ανεξέλεγκτων χωματερών κινδυνεύει να ακυρωθεί στην πράξη όσο καθυστερεί η υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων και των Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, αφού δημιουργούνται νέες δίπλα στις παλιές
• Η ανακύκλωση των αποβλήτων από τις συσκευασίες, 4 χρόνια μετά την έκδοση των σχετικών ΠΔ, μόνο δημαγωγικά εξαγγέλλεται προεκλογικά κατά καιρούς. Ούτε ο αρμόδιος διαδημοτικός Φορέας Διαχείρισης, η ΔΙΑΜΑΘ, την προωθεί, ούτε οι επιμέρους δήμοι εφαρμόζουν τη σχετική νομοθεσία, ούτε καν αξιοποιούν κάποιες δυνατότητες που δίνουν τα Συστήματα Διαχείρισης. Ελάχιστα βήματα έχουν γίνει (συσσωρευτές, νεκρά οχήματα, ορυκτέλαια) εκτός διαδικασιών Περιφέρειας και Δήμων
• Καρκινοβατεί η υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού της Περιφέρειας για την κατασκευή σύγχρονης μονάδας επεξεργασίας και Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), επιδεινώνοντας κάθε μέρα όλο και περισσότερο το ήδη οξύ πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων. Πρόβλημα που εμφανίζεται με ιδιαίτερη σοβαρότητα σε σημαντικά αστικά κέντρα, όπου, πέραν των Κομοτηνής, Ξάνθης και Καβάλας, δε λειτουργούν καν ούτε νόμιμοι αδειοδοτημένοι ΧΥΤΑ (π.χ., σε Δράμα, Αλεξανδρούπολη, Ορεστιάδα και αλλού). Εντονες ανησυχίες προκαλούν οι παλινωδίες στον καθορισμό της θέσης των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων, του αριθμού τους, αλλά και της τεχνολογίας επεξεργασίας τους. Ηδη, οι διαφορές μεταξύ των πρόσφατων εξαγγελιών στελεχών της Περιφέρειας και της ΔΙΑΜΑΘ και του εγκεκριμένου από το Περιφερειακό Συμβούλιο Σχεδιασμού, η σπασμωδική επιλογή αμφίβολης βιωσιμότητας λύσεων σε αντίθεση με τις εγκεκριμένες μελέτες, η εμμονή στην εξεύρεση ιδιώτη επενδυτή που θα κατασκευάσει και θα εκμεταλλευτεί τη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ), ενισχύουν τον κίνδυνο ακύρωσης τελικά του σχεδιασμού και απώλειας των 25 εκατ. ευρώ χρηματοδότησης του έργου. Ταυτόχρονα, προωθείται η ρυπογόνος καύση σε αντίθεση με την τεχνολογία μηχανικής διαλογής και λιπασματοποίησης των απορριμμάτων
• Η λυματολάσπη των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) των αστικών κέντρων εξακολουθεί να συσσωρεύεται σε διάφορους ΧΥΤΑ, θέτοντας ξανά σε κίνδυνο την υγεία των κατοίκων

Σε αντίθεση με τις θέσεις των άλλων πολιτικών κομμάτων, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ, που εκφράζουν τη συναντίληψή τους με θέσεις υπέρ της ιδιωτικοποίησης, της πολυδιάσπασης της διαχείρισης, της εισαγωγής των «καινοτομικών» τεχνολογιών της καύσης, πυρόλυσης κ.ά., το ΚΚΕ, με συνέπεια και συνέχεια, στηρίζει ένα συνολικό πλαίσιο θέσεων για την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων στην Ελλάδα, αλλά και ειδικότερα για την ευαίσθητη περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Συγκεκριμένα, προτείνει:

1. Να χωροθετήσει τάχιστα η κυβέρνηση, με κατεπείγουσες διαδικασίες, τη θέση εγκατάστασης της Μονάδας Επεξεργασίας των Απορριμμάτων και ταφής των υπολειμμάτων τους, τα οποία θα έχουν αισθητά μειωθεί μετά από διαλογή στην πηγή, μηχανική διαλογή και επεξεργασία, ανάκτηση των ανακυκλώσιμων και των καυσίμων και λιπασματοποίηση του οργανικού φορτίου. Η χωροθέτηση δεν προϋποθέτει γεωγραφικούς περιορισμούς, αλλά τεκμηριωμένες μελέτες, επιστημονικοτεχνικά κριτήρια και όχι πολιτικές σκοπιμότητες, όρους διαφάνειας και συμμετοχής όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Η υιοθέτηση και δεύτερης Μονάδας Επεξεργασίας προϋποθέτει πλήρη τεκμηρίωση, που να ανατρέπει τα έως τώρα σενάρια που ιεραρχούσαν τη θέση του ΧΥΤΑ Κομοτηνής ως βέλτιστη χωροθέτηση μετά τον ΧΥΤΑ Ξάνθης. Η Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων να κατασκευαστεί από κοινοτικούς ή εθνικούς πόρους και να απαλλαγεί από κάθε λογική ιδιωτικοποίησης.

2. Να προχωρήσει, χωρίς άλλες καθυστερήσεις, η υλοποίηση του εγκεκριμένου και συγχρηματοδοτούμενου έργου του Συστήματος Διαχείρισης Απορριμμάτων σε επίπεδο Περιφέρειας. Να κατασκευαστούν άμεσα οι 15 Σταθμοί Μεταφόρτωσης και τα 6 Κέντρα Διαχείρισης Ανακυκλώσιμων Υλικών και να αγοραστεί ο απαιτούμενος στόλος απορριμματοφόρων και λοιπός μηχανολογικός εξοπλισμός. Να προχωρήσει παράλληλα η αποκατάσταση των ανεξέλεγκτων χωματερών με βάση τις εγκεκριμένες μελέτες και αξιοποιώντας τις σχετικές χρηματοδοτήσεις. Να συμβληθεί το συντομότερο η ΔΙΑΜΑΘ με τα Εθνικά Συστήματα Ανακύκλωσης όλων των κατηγοριών.

3. Να χρηματοδοτηθούν από κοινοτικούς ή εθνικούς πόρους και να κατασκευαστούν σύγχρονοι ΧΥΤΑ στα δύο νησιά της Περιφέρειας, Θάσο και Σαμοθράκη. Να προβλεφτεί η δυνατότητα προεπεξεργασίας των απορριμμάτων τους.

4. Είμαστε ενάντια στην περιβαλλοντοκτόνα και ιδιαιτέρως δαπανηρή για τους πολίτες καύση των απορριμμάτων. Ιδιαίτερα για την αγροτικού χαρακτήρα Περιφέρειά μας, η παρασκευή εδαφοβελτιωτικού υλικού μέσω της λιπασματοποίησης (compost) θα είναι ευνοϊκή και καλώς αποδεκτή. Τα ανακτώμενα ανακυκλώσιμα υλικά συσκευασίας (χαρτί, πλαστικό, σιδηρούχα, γυαλί, αλουμίνιο), καθώς και τα καύσιμα (βιοαέριο, RDF) θα μειώσουν το λειτουργικό κόστος αλλά και την προς ταφή ποσότητα υπολειμμάτων στο 1/5 της αρχικής, δημιουργώντας έτσι προϋποθέσεις κοινωνικής αποδοχής.

5. Είμαστε αντίθετοι σε κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης μέρους ή του συνόλου της καθαριότητας. Η διαχείριση των απορριμμάτων και η ανακύκλωση να ασκούνται μόνο από τις υπηρεσίες των ΟΤΑ (Συνδέσμων, Δήμων και Κοινοτήτων), όπως αυτές προβλέπονται από τους Οργανισμούς Εσωτερικής Υπηρεσίας τους, στις οποίες πρέπει να υπαχθούν όσοι εργαζόμενοι απασχολούνται σήμερα μέσω Δημοτικών Επιχειρήσεων ή άλλων ΝΠΙΔ. Ειδικά ο Φορέας Διαχείρισης του συστήματος (ΔΙΑΜΑΘ) πρέπει να έχει διαδημοτική σύνθεση και τη νομική μορφή συνδέσμου ΟΤΑ, που ειδικά στις αποφάσεις τιμολογιακής πολιτικής να υιοθετεί συναινετικές και δημοκρατικές διαδικασίες. Τα κριτήρια λειτουργίας της ΔΙΑΜΑΘ να διέπονται από την ανάγκη εξυπηρέτησης των πραγματικών αναγκών και όχι των επενδυτικών προσδοκιών και των άλλων συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου.

6. Να προωθηθεί ο σχεδιασμός, η χωροθέτηση και η κατασκευή των έργων και του δικτύου διάθεσης των επικίνδυνων αποβλήτων, όπως προβλέπει ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισής τους, με ευθύνη της ΔΙΑΜΑΘ. Να σχεδιαστεί η εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και οι εγκαταστάσεις διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων, οι μονάδες αποτέφρωσης ζωικών υποπροϊόντων σε όλα τα σφαγεία της Περιφέρειας. Να αντιμετωπιστούν οι ειδικές περιπτώσεις των φυτοφαρμάκων, αδρανών υλικών, ελαιοτριβείων. Να αξιοποιηθούν εξοφλημένα λατομεία αδρανών ή εξοφλημένα ορυχεία μεταλλευμάτων για τη δημιουργία ΧΥΤΑ. Να εξεταστεί η δυνατότητα διασυνοριακής μεταφοράς (εξαγωγή) ειδικών κατηγοριών αποβλήτων.

7. Να αρχίσει άμεσα η εφαρμογή της νομοθεσίας για την ολοκληρωμένη ενδο και εξωνοσοκομειακή διαχείριση των μολυσματικών αποβλήτων.

8. Να διερευνηθεί η διασυνοριακή συνεργασία με τις όμορες χώρες στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και η αξιοποίηση σχετικών κοινοτικών κονδυλίων ή διακρατικών περιβαλλοντικών προγραμμάτων για το σκοπό αυτό.

9. Να εξασφαλιστούν έγκαιρα, με ευθύνη και δαπάνες του κράτους, οι πόροι που απαιτούνται για την εκτέλεση των έργων που προβλέπονται από τους περιφερειακούς σχεδιασμούς.