Η απειλή προστίμων, όταν δεν ενημερώνουν εγκαίρως ή καθόλου την κυβέρνηση για όλα τα οικονομικά τους στοιχεία και η καθιέρωση δεικτών αξιολόγησης της οικονομικής τους διαχείρισης, είναι τα δύο νέα δεδομένα για τους δήμους που εισάγει η κυβέρνηση με το πολυνομοσχέδιο. Την ίδια ώρα τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΤΑ παραμένουν. Οι παραπάνω ρυθμίσεις προωθούν τη διαφάνεια και την καλύτερη λειτουργία της ΤΑ, όπως επικαλείται η κυβέρνηση, ή αποτελούν «όπλο» στα χέρια της για την επιβολή της πολιτικής της;
- Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η υποχρεωτική κατάθεση από την ΤΑ όλων των στοιχείων (οικονομικά, προσωπικό, κλπ.) για τη λειτουργία της. Πώς το κρίνετε;
- Η συλλογή των στοιχείων θα μπορούσε να λειτουργήσει θετικά, ώστε συνολικά να υπάρχει μια γνώση, μια ανταλλαγή εμπειριών, μια αποτίμηση της κατάστασης για τη λήψη μέτρων και την καλύτερη λειτουργία του θεσμού προς όφελος των εργαζομένων. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι προχωρά στη συγκέντρωση αυτών των στοιχείων για λόγους διαφάνειας. Αυτό δεν είναι αληθές. Αν η κυβέρνηση επιδίωκε τη διαφάνεια, θα έπρεπε κατ' αρχήν να κατοχυρώσει τη δυνατότητα ότι τα παραπάνω στοιχεία θα είναι γνωστά σε όλα τα μέλη του κάθε Δημοτικού Συμβουλίου. Σήμερα, στο μεγαλύτερο σχεδόν μέρος των δήμων, τα Δημοτικά Συμβούλια δεν έχουν γνώση αυτών των στοιχείων. Αντί, λοιπόν, να κατοχυρωθεί αυτή η δυνατότητα, η κυβέρνηση θέλει να αξιοποιήσει τα στοιχεία αυτά για άλλους λόγους. Μάλιστα προχωρά και στην επιβολή προστίμων, στην περίπτωση καθυστέρησης ή μη υποβολής των συγκεκριμένων στοιχείων, που είναι απαραίτητα για να προωθήσει την επιβολή δεικτών αξιολόγησης της οικονομικής διαχείρισης των φορέων της ΤΑ, όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο. Ουσιαστικά πρόκειται για δείκτες μέτρησης της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας της ΤΑ ως επιχείρηση. Αυτό δεν είναι καινούριο. Στους προϋπολογισμούς των ετών '97 και '98, όταν υπουργός Εσωτερικών ήταν ο Αλ. Παπαδόπουλος, είχαν αναφερθεί τέτοιοι δείκτες αποτελεσματικότητας. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι και αυτή η επιλογή σκοπό έχει την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής στην ΤΑ, δηλαδή της παραπέρα λειτουργίας της με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, του περιορισμού των δαπανών της, της πρόσθετης φορολόγησης των δημοτών, κάτι που επιχειρείται και με τη συναίνεση της ΚΕΔΚΕ, η οποία προβάλλει το αίτημα να δοθούν στην ΤΑ φορολογικές εξουσίες.
- Ποιο θα έπρεπε αντίθετα να είναι το κριτήριο αξιολόγησης της λειτουργίας των δήμων και πώς κατοχυρώνεται η διαφάνεια ;
- Για μας κριτήριο είναι το πώς η ΤΑ, οι αιρετοί, δρουν για την ικανοποίηση των μεγάλων προβλημάτων των κατοίκων των περιοχών τους. Δηλαδή, η καταγραφή των αναγκών και η απαίτηση για την κάλυψή τους, καθώς και των απαραίτητων πόρων για την ικανοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών που ο δημότης έχει ξαναπληρώσει. Η έγκυρη και ολοκληρωμένη ενημέρωση των αιρετών, αλλά κύρια των εργαζομένων κάθε δήμου για όλα τα ζητήματα, ώστε να γίνεται πιο μαζική η συμμετοχή τους, αποτελεί όχι απλώς βασικό στοιχείο για τη διαφάνεια, αλλά και το κύριο μέσο για την ενίσχυση της δράσης της Αυτοδιοίκησης για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους.
- Οι περισσότεροι δήμοι όμως αντιμετωπίζουν σοβαρό οικονομικό πρόβλημα...
- Και με το πολυνομοσχέδιο και τις διατάξεις του για την ΤΑ όχι μόνο δε λύνονται τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει, αλλά αντίθετα μένουν μετέωρα. Χαρακτηριστικό είναι πως η κυβέρνηση προχωρά στην επίλυση τεχνικών θεμάτων (σύσταση ειδικού λογαριασμού στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και ειδικών λογαριασμών στις Περιφέρειες, όπου θα κατανέμονται τα χρήματα για το Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης). Την ώρα μάλιστα που έχει παρακρατήσει από την ΤΑ, ως συμμετοχή της στο ΕΠΤΑ, 242 δισ. δραχμές, η κυβέρνηση παραλείπει να καθορίζει τους τρόπους συμμετοχής του δημοσίου σε αυτό. Παράλληλα καταργεί τη διάταξη που προέβλεπε τη γνώμη έστω της ΤΑ, μέσω της ΚΕΔΚΕ, για την κατανομή των σχετικών κονδυλίων.
- Μια και αναφερθήκατε σε κατανομή χρημάτων, μπορούν οι δείκτες αξιολόγησης που θεσμοθετεί η κυβέρνηση να επηρεάσουν τα κριτήρια κατανομής της επιχορήγησης στους δήμους;
- Οι δείκτες αξιολόγησης θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση που θα λάβει ένας δήμος. Η κυβέρνηση μπορεί να περιορίσει, για παράδειγμα, τη χρηματοδότηση δήμων με φοροληπτική ικανότητα, ή δήμων που εκτιμά πως υπάρχει «κακοδιοίκηση». Σύμφωνα με τη λογική και τις κατευθύνσεις της, οι περικοπές αυτές αναμένεται να γίνονται σε δήμους που αναπτύσσουν δράσεις κοινωνικού περιεχομένου και δε λειτουργούν σαν επιχείρηση.