Προσχήματα και άλλοθι της υποτέλειας | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Προσχήματα και άλλοθι της υποτέλειας

Oι σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν το αντικείμενο των συζητήσεων στο άτυπο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, το περασμένο Σάββατο στη Φινλανδία. Κατά τα άλλα, το επίσημο θέμα ήταν η οικονομική ενίσχυση της γειτονικής χώρας για την αντιμετώπιση των συνεπειών από τον καταστροφικό σεισμό. Ομως αποδείχτηκε ότι αυτό το θέμα χρησιμοποιήθηκε σαν άλλοθι για τη συζήτηση σχετικά με την προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, μια στρατηγική επιλογή του "ευρωατλαντισμού" στα πλαίσια των σχεδιασμών για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και του νότου της πρώην Σοβιετικής Ενωσης.

Βεβαίως μια τέτοια προσχηματική συζήτηση ήταν ό,τι έπρεπε και για την ελληνική κυβέρνηση που ήθελε να αξιοποιήσει το σεισμό για να παρουσιάσει τη συμμόρφωσή της στις απαιτήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και στυς ισχυρούς της ΕΕ σαν ένδειξη αλληλεγγύης και συμπαράστασης στη γειτονική χώρα και το λαό της. Της έδινε, δηλαδή, την ευκαιρία να παρουσιάσει την άρση των αντιρρήσεών της για την ένταξη της Τουρκίας όχι σαν αποτέλεσμα των πιέσεων από ΗΠΑ και ΕΕ, αλλά σαν απόδειξη των καλών της προθέσεων.

***

Oσον αφορά στην οικονομική ενίσχυση της Τουρκίας, την οποία τόση ανάγκη έχει η γειτονική χώρα, οι "εταίροι" αποφάσισαν ότι το μεγαλύτερο μέρος της θα είναι υπό μορφή δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Με δυο λόγια θα πρέπει να πούμε ότι οι "δεκαπέντε" εξάντλησαν την αλληλεγγύη τους σε κάποια μικροποσά (σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες) από τα κοινοτικά ταμεία ενώ με τα δάνεια θα προσθέσουν ένα ακόμη κρίκο στην αλυσίδα της εξάρτησης της Τουρκίας.

Η προνομιακή σχέση που αναπτύσσει η Ευρωπαϊκή Ενωση με την Τουρκία έχει να κάνει με τους σχεδιασμούς των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων, αλλά και των ιθυνουσών δυνάμεων της "νέας τάξης" για τον έλεγχο των δρόμων του πετρελαίου και του νερού αλλά και των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή, περιοχή ούτως ή άλλως στρατηγικής σημασίας. Η έναρξη αυτής της περιόδου ταυτίζεται με τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη και την απώλεια των όποιων γεωστρατηγικών πλεονεκτημάτων διέθετε η Ελλάδα στα πλαίσια της αντισοσιαλιστικής εκστρατείας.

***

H ελληνική κυβέρνηση είχε εγείρει τις αντιρρήσεις της για τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως χώρας υποψήφιας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση επιχειρώντας να μεταφέρει τις ελληνοτουρκικές διαφορές στην ΕΕ και ελπίζοντας σε υποστήριξη των "εταίρων". Αντίθετα από τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς, στο διάστημα που ακολούθησε, οι πιέσεις που ασκήθηκαν δεν είχαν σαν αποδέκτη την Αγκυρα αλλά την Αθήνα. Οι "εταίροι" επανειλημμένα δήλωσαν ότι επιθυμούν τη στενότερη σχέση με την Τουρκία και ζήτησαν από την ελληνική κυβέρνηση να άρει τις αντιρρήσεις της. Στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής στην Κολονία, ο προεδρεύων Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ έθεσε το θέμα με τρόπο επιτακτικό ζητώντας να υπάρξει απόφαση των "δεκαπέντε" για το χαρακτηρισμό της Τουρκίας σαν χώρας υποψήφιας για ένταξη. Οι αντιρρήσεις του κ. Σημίτη στη Σύνοδο εκείνη, δεν αφορούσαν στην ουσία του ζητήματος αλλά στο χρόνο. Ζήτησε λοιπόν να του δοθεί μια πίστωση ως τη Σύνοδο του Ελσίνκι, τον ερχόμενο Δεκέμβριο.

Στο άτυπο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών του περασμένου Σαββάτου ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου προανάγγειλε στους δεκατέσσερις συναδέλφους του ότι ο δρόμος για τη διαδικασία ένταξης της Τουρκίας άνοιξε και ότι αυτό θα επικυρωθεί στη Σύνοδο του Ελσίνκι. Το γεγονός χαιρετίστηκε από τους υπουργούς Εξωτερικών της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας. Για την τήρηση των προσχημάτων ο υπουργός Εξωτερικών συνέδεσε την άρση των αντιρρήσεων με τη δημιουργία ενός σχεδίου που θα προβλέπει τα στάδια μέχρι την ένταξη της Τουρκίας.