Πήραμε λοιπόν μαζί τους δρόμους, να χορτάσουμε Πειραιά. Απ' το Πασαλιμάνι, ως τις ανηφοριές του Προφήτη Ηλία της Καστέλλας. Με τα λίγα πια μονώροφα, τους ασβεστωμένους τοίχους, που φιλοξενούσαν τότε τα κόκκινα συνθήματα και τις ταράτσες απ' όπου βγάζαμε "χωνί". Απ' του Τζελέπη φέραμε βόλτα την ακτή, το Παλατάκι μέχρι του Μπαϊκούτση το λιμανάκι στην Πειραϊκή. Απλώσαμε τα χέρια κι αγκαλιάσαμε την πολύβουη πολιτεία με τα λίγα πια φουγάρα και τους μαύρους πνιχτούς καπνούς. Με τις λαχτάρες της, με τα βάσανά της και με τις ελπίδες της. Με την μπόχα του εργοστασίου Λιπασμάτων στη Δραπετσώνα, που περνάει τώρα τις τελευταίες μέρες μιας 90χρονης ζωής, αφού πλούτισε τους βιομηχάνους Ν. Κανελλόπουλο και Πρόδρομο Μποδοσάκη - Αθανασιάδη κι έδωσε ένα φτωχομεροκάματο σε 7.000 τότε εργάτες, που μειώθηκαν σήμερα σε 400! Με τη μαυρίλα του "Δράκου" της ΔΕΗ του Κερατσινιού, που μολύνει τα πνευμόνια των παιδιών και λεκιάζει τα ρούχα, που απλώνουν οι νοικοκυρές της συνοικίας στις αυλές και στις ταράτσες.

Από δω σαλπάρουν τα καράβια με τα πολυεθνικά τους τσούρμα για ν' αλωνίζουν πέλαγα κι ωκεανούς. Κι ύστερα γυρίζουν οι ναυτεργάτες μας, πότε για να πάρουν μια ανάσα απ' την ποντοπόρα αγωνία τους και πότε σα ναυαγοί. Νάτος, λοιπόν, ο Πειραιάς σήμερα. Κάθε βήμα μας και μια έκπληξη. Κάθε πειραιώτικο τοπίο και το δικό του χρώμα. Πολύ διαφορετικό απ' αυτό που 'χαν τα παλιά μας στέκια. Καινούριες εφοπλιστικές φίρμες, που εφαρμόζουν παλιές "παραδοσιακές" συνταγές. Ιδιοι με τους παλιούς μπαταξήδες, αδίστακτοι και αδηφάγοι. Σπάνια κυκλοφορούν με τα πόδια στο λιμάνι. Οταν αυτό συμβεί, συνοδεύονται από "φουσκωτούς". Ο ένας θέλει να φάει τον άλλο. Γι' αυτό κι οι περισσότεροι οπλοφορούν. Βέβαια, στα πλοία τους, σαν καλοί χριστιανοί, έχουν δώσει το όνομα της "Παναγίας" κι άλλων "Αγίων"...

Κάθε λιμάνι και καημός

Κάθε καημός και δάκρυ...

Στην καρδιά της πολιτείας λοιπόν, στην παλιά κακοφημισμένη Τρούμπα, στην οδό Φίλωνος, παίρνουμε την ανάσα μας.

- Βλέπεις!, λέω του φίλου μου, εδώ είναι το χρηματιστήριο της σημερινής δουλεμπορίας.

Σμίγουμε με κείνο το πλήθος των αλαργινών εθνικοτήτων, που η ανάγκη τις έφερε στον Πειραιά, στα γρανάζια της εφοπλιστικής δουλοκτησίας. Είναι ένα φαινόμενο, που παλιότερα δεν το 'βαζε ο νους. Ενα πλήθος νεαροί άνθρωποι, από τα πέρατα της οικουμένης, μπροστά στα εφοπλιστικά γραφεία της άλλοτε κακόφημης Τρούμπας. Κλείσαν τα "σπίτια" με τα λαμπιόνια στις πόρτες κι ήλθαν οι πόρνοι στην ψυχή, οι άλλοι, οι πιστολέρος. Εφυγαν τα καφενεία των νησιώτικων παροικιών, το ικαριώτικο, το σαμιώτικο, το τσιριγότικο, το χιώτικο... Φτιάχτηκαν φαστφουντάδικα και καφέ όπως το "Αραμπάκε", το "Κλεοπάτρα" που συχνάζουν Αιγύπτιοι ναυτεργάτες, το "Σεχραζάτ", ινδικό εστιατόριο, άλλο που πηγαίνουν οι Φιλιππινέζοι κι άλλο για Πακιστανούς και Σύρους...

Πρόκειται για φτηνά εργατικά χέρια που προσφέρονται για ένα κομμάτι ψωμί κι από πάνω, πρόθυμα να πληρώσουν "μεσιτεία", για να πάρουν μερικά δολάρια να στείλουν στα σπίτια τους, αν ο αφέντης της μεγάλης αρμάδας, ο Ελληνας εφοπλιστής με τις σιδερένιες μασέλες, το ευδοκήσει. Είναι κάτι παλικάρια με στιλπνό δέρμα κατάμαυρο, γιούσουρο και κάτι άλλα κατακίτρινα, σκέτη όχρα, που περιμένουν να συμφωνήσουν το μπάρκο στα σαπιοκάραβα.

- Βλέπεις, λέω του φίλου μου, εκεί; Το καφενείο στη γωνία;

- Τι πλήθος είναι αυτό; ρωτάει.

- Αυτό είναι το "Ελληνικό Πακιστάν", του λέω. Για να 'ρθει ένας ναυτεργάτης από εκεί, μπορεί να πουλήσει και το σπίτι του. Κι όμως, το κάνει με την ελπίδα μιας καλύτερης ζωής, που δεν τη βρίσκει ποτέ. Νάτος λοιπόν, ο προχωρημένος αφελληνισμός της ναυτιλίας μας. Φθηνό ανθρώπινο εμπόρευμα απ' όλες τις φυλές της Γης. Απ' το Ισλαμαμπάντ, την Κένυα, το Ναρ Ελ Σαλάμ, το Πορτ Σάιντ, το Ναϊρόμπι, την Ταϋλάνδη, το Σαντιάγκο της Χιλής. Πιο κει, στα "καφέ" της παραλίας, τα στέκια των δικών μας άνεργων ναυτικών. Οσο πάνε και πληθαίνουν. Και πώς να μην πληθαίνουν; Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προώθησε τη δραστική μείωση της οργανικής σύνθεσης των πληρωμάτων των ποντοπόρων πλοίων, που άρχισε η ΝΔ, με αποτέλεσμα να μειωθεί το ναυτεργατικό δυναμικό τουλάχιστον κατά 50%, με απρόβλεπτες εξελίξεις ύστερα κι απ' την άρση του καμποτάζ.

Ο αγώνας και των δικών μας ναυτεργατών για μια ανθρώπινη ζωή, είναι ο ίδιος με αυτόν των ξένων συναδέλφων τους. Διεκδικούν με σκληρούς αγώνες, απ' τα σκυλόψαρα της πλοιοκτησίας, μικρή μερίδα απ' το μόχθο, που συνοδεύεται κι απ' τη στέρηση πολλών πραγμάτων απ' τη ζωή.

- Πάει, μου λέει, ο παλιός Πειραιάς κι ο Λάμπρος Πορφύρας μαζί:

"Πιες στου γιαλού τη σκοτεινή ταβέρνα το κρασί σου/ σε μια άκρη τώρα π' άρχισαν ξανά τα πρωτοβρόχια. / Πιέτο με ναύτες και σκυφτούς ψαράδες αντικρύ σου/ μ' ανθρώπους που βασάνισε η θάλασσα και η φτώχεια...".

Ο ήλιος άρχισε να παίρνει τούμπα πίσω απ' την Ψυττάλεια. Οι άνεργοι ναυτεργάτες άρχισαν κι αυτοί να παίρνουν το δρόμο για τα σπίτια τους. Απρακτοι, χωρίς ούτε μια υπόσχεση για μπάρκο. Εφυγαν και τα "Κρητικά" για το τακτικό νυχτερινό τους δρομολόγιο. Το λιμάνι είναι ήρεμο το βράδυ. Δεν υπάρχουν πια νυχτερινές βάρδιες στο Σιλό και στις μπίγιες. Το λιμάνι περιμένει τη χαριστική βολή του ξεπουλήματός του σε ιδιώτες. Μαζί, θα δεχτούν τη χαριστική βολή κι οι λιμενεργάτες, όπως τη δέχτηκαν οι εκτελωνιστές, αφ' ότου αποκτήσαμε "ελεύθερα οικονομικά σύνορα", όπως θα τη δεχτούν και οι τελωνειακοί αφ' ότου ίσχυσε η ντιρεκτίβα για την "ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων". Μπάτε σκύλοι αλέστε...

Αντε και να δούμε πόσοι ακόμη περιμένουν τη "χαριστική" απ' το "εκσυγχρονιστικό σύστημα", που πριν το τέλος του γίνεται πιο επιθετικό, πιο επικίνδυνο, όπως το ψάρι, που όταν το βγάζεις απ' τη θάλασσα κάνει δυνατούς σπασμούς γιατί είναι οι τελευταίοι του, ξεψυχάει...

Δημήτρης ΣΕΡΒΟΣ

Το λιμάνι είναι ήρεμο το βράδυ. Δεν υπάρχουν πια νυχτερινές βάρδιες στο Σιλό και στις μπίγιες. Το λιμάνι περιμένει τη χαριστική βολή του ξεπουλήματός του σε ιδιώτες. Μαζί, θα δεχτούν τη χαριστική βολή κι οι λιμενεργάτες, όπως τη δέχτηκαν οι εκτελωνιστές, αφ' ότου αποκτήσαμε "ελεύθερα οικονομικά σύνορα", όπως θα τη δεχτούν και οι τελωνειακοί αφ' ότου ίσχυσε η ντιρεκτίβα για την "ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων". Μπάτε σκύλοι αλέστε...