"Σύντροφε Μάνο, Κρητικόπουλο, Ερωτόκριτέ μας, άξιε γιε της Ρωμιοσύνης/ Ερωτας είσαι και ομορφιά και λεβεντιά και αγάπη/ στο μπόι σου παίρνει μέτρο η ανθρωπιά και η τέχνη/ μες τη φωνή σου ακέριος ο λαός βρίσκει την πιο σωστή φωνή του/ μες τη φωνή σου πέντε αηδόνια, τρεις αητοί κι ένα λιοντάρι δένουν τη φιλία του κόσμου..." (Γιάννης Ρίτσος 14 IV 81).

Δεκαπέντε χρόνια πέρασαν από το θάνατο του αξέχαστου συντρόφου (2 Σεπτέμβρη 1984) και ένας μήνας από το θάνατο της ακριβής του συντρόφου και λαμπρής χορεύτριας Λίντας Αλμα (2 Αυγούστου 1999). Το μνημόσυνο για τα 15 χρόνια από το θάνατο του Μ. Κατράκη και το 40ήμερο μνημόσυνο της Λ. Αλμα θα γίνουν μαζί στο Α Νεκροταφείο στις 5 Σεπτέμβρη.

Το σημερινό μικρό αφιέρωμα είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε στη μνήμη των δύο αυτών ανθρώπων που η αγάπη τους, η αφοσίωση και ο σεβασμός του ενός προς τον άλλο υπήρξαν παραδειγματικά. Οσοι γνώρισαν τον Μάνο Κατράκη μιλούν για τη μεγαλοσύνη του, που δεν περιοριζόταν στη θεατρική αλήθεια του. Ξεκινούσε, πρώτα απ' όλα, από τη ζωή του. Είχε την παλικαριά να αγαπά και να μοχθεί για τη ζωή, τον αγώνα, την τέχνη. Δυνατός, εργατικός, σεμνός και αταλάντευτος, επέλεξε το δύσκολο δρόμο και στη ζωή και στην τέχνη. Οι προσωπικές του αγωνίες ήταν οι αγωνίες του λαού και η ανησυχία του ήταν η ανησυχία του παθιασμένου εργάτη της τέχνης. Με το πέρασμά του από τη ζωή δημιούργησε ιστορία και έργο. Αφησε μια παρακαταθήκη πνευματική, καλλιτεχνική και πολιτική. Υπήρξε υπόδειγμα γενναίου, αγωνιστή, σταθερού, ασυμβίβαστου και συνειδητού κομμουνιστή, μοναδικά υπέροχου καλλιτέχνη. Δίδαξε και "ποίησε ήθος" πάνω στο θεατρικό σανίδι, αλλά και στην καθημερινή "σκηνή" της ζωής και του αγώνα, στο Μακρονήσι, τον Αϊ Στράτη, την Ικαρία.

Ο Μάνος Κατράκης,γνήσιο τέκνο της Κρήτης, από το Καστέλι της Κισσάμου, από την πρώτη του κιόλας εμφάνιση στο θέατρο το 1928, φανέρωσε το υποκριτικό του ταλέντο και ανέβηκε γρήγορα την κλίμακα της θεατρικής ιεραρχίας, για να καταλάβει μια δεσπόζουσα θέση ανάμεσα στους κορυφαίους ηθοποιούς μας. Στα δύσκολα χρόνια της γερμανικής κατοχής και στα τραγικά χρόνια του εμφυλίου, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της Αντίστασης. Απολύεται από το Εθνικό για τις ιδέες του, συλλαμβάνεται, του ζητούν να υπογράψει δήλωση, αρνείται και εξορίζεται στην Ικαρία, τη Μακρόνησο και τον Αϊ - Στράτη, μέχρι το 1952.

Αλλά και αργότερα, ήταν πάντα από τους πρώτους, σε όλους τους λαϊκούς αγώνες και πάντα μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ, μέχρι το θάνατό του. Το 1943, μαζί με άλλους συναδέλφους του ιδρύει το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Επιστρέφοντας από την εξορία ιδρύει, το 1955, το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο, που στεγάζεται στο κηποθέατρο στο Πεδίον του Αρεως, από το οποίο αποπειράθηκαν πολλές φορές να τον διώξουν και το πέτυχαν τελικά το 1967. Στο μεταξύ το 1965 του απονέμουν το βασιλικό παράσημο, αλλά εκείνος βρίσκει ένα εύσχημο τρόπο να το επιστρέψει. Σε εποχές γενικού ξεπουλήματος ο Μάνος Κατράκης, είτε με τον λόγο του "Προμηθέα", είτε με τη συμμετοχή του στην Αντίσταση, στο συνδικαλιστικό κίνημα, στις διεκδικήσεις του ΚΚΕ, τίποτε άλλο δεν επιζητούσε από το να υπηρετήσει τον άνθρωπο.

Σε πείσμα του χρόνου που κυλά και προσθέτει χρόνια στις μεγάλες απουσίες, κάποιοι άνθρωποι ξεσηκώνουν τη μνήμη μας γιατί το αξίζουν. Είναι αυτοί που, στο πέρασμά τους από τη ζωή, δημιούργησαν ιστορία και έργο. Σ' αυτούς τους ανθρώπους ανήκει ο Μάνος Κατράκης και η ακριβή του σύντροφος Λίντα Αλμα, που "έφυγε" στα 73 της χρόνια, μετά από πολύχρονη μάχη με τον καρκίνο. Με ένα πλατύ χαμόγελο και δύο υπέροχα καταγάλανα μάτια που υπέγραφαν την αξιοπρέπεια, με την οποία επιβίωνε τα τελευταία χρόνια, η Λίντα Αλμα ζούσε με εικόνες του παρελθόντος, που "χοροστατούσαν" στο μικρό διαμέρισμα, που της είχε παραχωρήσει ο ανιψιός της, στο ξενοδοχείο "Στάδιο", όπου είναι διευθυντής. Στο μικρό αυτό διαμέρισμα, αφού δεν είχε τίποτε δικό της παρά μόνο τις αναμνήσεις μιας ζωής δύσκολης και συγχρόνως ευλογημένης, βρήκε το δικό του χώρο ένα μικρό, επιμελημένο από την ίδια, Μουσείο Μάνου Κατράκη όπως το αποκαλούσε και δεν ήταν παρά ένα μουσείο "καρδιάς" για τα δικά της μάτια, που ήθελαν να βλέπουν ό,τι της είχε απομείνει. Η αφοσίωσή της στη σχέση της με τον Μάνο Κατράκη ήταν πολύ μεγάλη, που εγκατέλειψε ουσιαστικά μια καριέρα, που είχε αρχίσει να διαγράφεται λαμπρή στο εξωτερικό. Η ίδια αφοσίωση υπήρχε και όταν εκείνος έφυγε. Διαρκές και ανεκπλήρωτο όνειρο, μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής της, ήταν ένα Μουσείο Μάνου Κατράκη, τα ενθυμήματα του οποίου παραχώρησε στο Δήμο Πειραιά, προκειμένου να δημιουργηθεί αυτό το Μουσείο.Μ' αυτό το παράπονο έφυγε. Και με ένα ακόμη, μικρότερο ίσως για κείνη, χάρη στην αξιοπρέπειά της, αλλά που φέρει τη σφραγίδα της πολιτειακής ευθύνης. Πρόκειται για την τιμητική σύνταξη που θα ανακούφιζε την επιβίωσή της, αλλά ουδέποτε της δόθηκε, παρά τις χρόνιες υποσχέσεις του ΥΠΠΟ. "Υποσχέσεις" παραμένουν, πάντως, ακόμη οι διαβεβαιώσεις από την πλευρά του Δήμου Πειραιά προς τους οικείους του Μ. Κατράκη και της Λ. Αλμα για το Μουσείο. Ιδωμεν.

Σ. Α.