Τη νύχτα της 1ης Μαρτίου του 1948 το υπουργείο Στρατιωτικών εξέδιδε το παρακάτω ανακοινωθέν: "Την 29ην Φεβρουαρίου άνδρες του Στρατοπέδου Μακρονήσου, εις το οποίο υπηρετούν οι επικίνδυνοι κομμουνισταί, κατά τη διάρκειαν της θρησκευτικής τελετής επετέθησαν κατά της φρουράς του Στρατοπέδου προς αφοπλισμόν της. Η τελευταία αμυνομένη έκαμε χρήσιν των όπλων και η τάξις απεκαταστάθη. Απώλειαι στασιαστών 17 νεκροί και 61 τραυματίαι. Εκ των ημετέρων 4 τραυματίαι διά λιθοβολισμού. Οι τραυματίαι μεταφέρονται εις το Στρατιωτικόν Νοσοκομείον" (Εφημερίδες 2/3/1948).

Επρόκειτο για την επίσημη κρατική ερμηνεία ενός εγκλήματος από τα πιο απεχθή και στυγερά στη σύγχρονη νεοελληνική ιστορία. Πριν όμως από αυτό το ανακοινωθέν, ο Τύπος με μικρές ειδήσεις είχε πληροφορήσει για το μακελειό, χρεώνοντας πλήρως την ευθύνη στους κομμουνιστές. "Οι κομμουνισταί επροκάλεσαν ταραχάς εις την Μακρόνησον" έγραφαν "Τα Νέα" της 1ης Μαρτίου. Και η "Βραδυνή" της ίδιας μέρας συμπλήρωνε: "... οι κομμουνισταί του 1ου Τάγματος επεχείρησαν να δημιουργήσουν ταραχάς. Η φρουρά της νήσου επεμβάσα απεκατέστησε την τάξιν εξαναγκάσασα διά των όπλων τους κομμουνιστάς να αποσυρθούν εις τας θέσεις των".

Ασφαλώς δεν προκαλεί κατάπληξη η πλήρης ταύτιση του Τύπου και των επισήμων οργάνων του κράτους, που πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις στις πρώτες μέρες του Μαρτίου, εμφανίζοντας το ΚΚΕ ως οργανωτή και εκτελεστή των αιματηρών γεγονότων, ενώ το κράτος απλώς αμυνόμενο. Η χώρα βρισκόταν σε συνθήκες εμφυλίου πολέμου και οι επίσημες αρχές δεν άφηναν να περάσει τίποτε στη δημοσιότητα που να μην εξυπηρετεί το καθεστώς. Εχει όμως σημασία να επισημανθεί ότι μια τέτοια προπαγάνδα δύσκολα μπορούσε να γίνει πιστευτή. Κι ακριβώς γι' αυτό το λόγο το μήνυμα ήταν σαφές προς κάθε κατεύθυνση. Η ντόπια αντίδραση και οι ξένοι καθοδηγητές της, με την οργάνωση και εκτέλεση του μακελειού στη Μακρόνησο, επιχειρούσαν να περάσουν απ' άκρη σ' άκρη στον ελληνικό λαό το πνεύμα της πιο στυγνής τρομοκρατίας, ούτως ώστε να τον εμποδίσουν - και μ' αυτό τον τρόπο - να στραφεί ενεργά προς το ΚΚΕ, τους αντάρτες και το ΔΣΕ.

Ολες οι πηγές γύρω από την ιστορία της Μακρονήσου βεβαιώνουν ότι η σφαγή της 29ης Φεβρουαρίου - 1ης Μαρτίου 1948 ήταν προαποφασισμένη από το αμερικανόπνευστο καθεστώς των Αθηνών. Οπως έχει γραφεί κατ' επανάληψη, ο Διοικητής του Α Ειδικού Τάγματος Οπλιτών (ΑΕΤΟ) Κωνσταντόπουλος - του Κόκκινου Τάγματος όπως το ονόμαζαν οι αρχές, γιατί εκεί εντάσσονταν οι "αμετανόητοι κομμουνιστές" - είχε προειδοποιήσει τους φαντάρους του από τις 6 του Γενάρη για ό,τι θα επακολουθούσε: "Η Διοίκηση - τους είχε πει - έχει πληροφορίες ότι σκοπεύετε να αφοπλίσετε τον Λόχον Διοικήσεως και να μας κτυπήσετε... Προσέξετε, γιατί πολλά κεφάλια που βλέπω τώρα... φοβούμαι ότι αργότερα δε θα τα βλέπω... προσέξετε, γιατί αυτή η χαράδρα που βλέπετε... μη θελήσετε να βαφτεί με αίμα ελληνικό". Δεν υπήρχε καλύτερος τρόπος για ένα στρατιωτικό, που δεν ήθελε να βάψει τα χέρια του με αίμα, να ειδοποιήσει τα υποψήφια θύματα για το "τι μέλλει γενέσθαι". Ο ίδιος άνθρωπος, το 1954, πολίτης, πια επισκέφτηκε τον δικηγόρο Θ. Κατριβάνο, που τον είχε φαντάρο στο Α τάγμα στην Κρήτη και στα Γιούρα, και του εκμυστηρεύτηκε: "Να ξέρεις μου ζήτησαν να κάνω το έγκλημα και το αρνήθηκα...".

Στα τέλη Ιανουαρίου του 1948 ο Κωνσταντόπουλος έφυγε από διοικητής του ΑΕΤΟ και τη θέση του πήρε ο ταγματάρχης Καραμπέκιος. Αλλά ούτε αυτός έκανε - όπως φαίνεται - για τα σχέδια της αντίδρασης, η οποία κατάφερε στο τέλος να βρει τους ανθρώπους που ήθελε: Βασιλόπουλος, Καρδαράς, Σαλβαράς, Καστρίτσης ήταν αρκετοί για να κάνουν τη ζωή του Α τάγματος αφόρητη και να προετοιμάσουν τη σφαγή σ' όλες της τις λεπτομέρειες.

Ηταν Κυριακή 29 Φεβρουαρίου 1948. Πρωί. Οι λόχοι συντεταγμένοι πήγαν στο γήπεδο για το προσκλητήριο του τάγματος και μετά τράβηξαν για το χώρο του θεάτρου - στο βορινό μέρος του στρατοπέδου στην πλαγιά μιας χαράδρας, 200 μέτρα από το γήπεδο - για να παρακολουθήσουν ομιλία θρησκευτικού περιεχομένου. Η κίνηση των λόχων από το γήπεδο προς το θέατρο δεν είχε ολοκληρωθεί, όταν μια ομάδα Αλφαμιτών πήγαινε βίαια προς το πειθαρχείο μερικούς φαντάρους, χαρακτηρίζοντάς τους ως αδικαιολογήτως απόντες από το πρωινό προσκλητήριο. Οι στρατιώτες διαμαρτύρονταν ότι είναι άρρωστοι και οι Αλφαμίτες απαντούσαν δέρνοντάς τους. Η εικόνα ήταν φρικιαστική, με αποτέλεσμα να προκαλέσει την αντίδραση των στρατιωτών των λόχων, οι οποίοι φώναζαν: "Αίσχος - Αίσχος". Τότε από τα φυλάκια της αστυνομικής μονάδας άρχισαν να πέφτουν βροχή οι πυροβολισμοί και να χύνεται το πρώτο αίμα. Κάτω από την αντίδραση των στρατιωτών η αιματοχυσία σε λίγο θα σταματήσει, αλλά μόνο προσωρινά. Πέντε νεκροί και 19 τραυματίες ήταν ο πρώτος απολογισμός. Οι νεκροί θα μεταφερθούν σε μια αχρησιμοποίητη σκηνή του 2ου λόχου και οι τραυματίες στο Γ Τάγμα, απ' όπου επίκειται η μεταφορά τους σε νοσοκομείο στην Αθήνα. Η υπόλοιπη μέρα και η νύχτα για τους φαντάρους του Α τάγματος περνούν με την αγωνία της αναμονής των χειρότερων. Προσέχουν να μην απαντούν στις προκλήσεις των Αλφαμιτών και απαιτούν από την κυβέρνηση και τη Βουλή - μέσω της διοίκησης του στρατοπέδου - να αποκαλυφθούν πλήρως οι ένοχοι της σφαγής και να τιμωρηθούν. Η άλλη πλευρά όμως ετοιμάζεται για νέα σφαγή, που δε θα αργήσει να γίνει.

Το πρωί της Δευτέρας 1ης Μαρτίου του 1948 ο στρατοπεδάρχης της Μακρονήσου ταξίαρχος Μπαϊρακτάρης θα ζητήσει από τους φαντάρους του Α Τάγματος να εγκαταλείψουν τους κομμουνιστές και να συγκεντρωθούν στον 7ο λόχο. Υστερα από τη σφαγή της Κυριακής ερχόταν και η πρόκληση - πρόσκληση για προδοσία των αδικοχαμένων νεκρών και υπογραφή δηλώσεων μετανοίας. Οι άοπλοι στρατιώτες δεν ενδίδουν, δε λερώνουν την τιμή και την αξιοπρέπειά τους. Αντιδρούν με το μόνο μέσο που έχουν στη διάθεσή τους. Φωνάζουν αίσχος και ζητούν την τιμωρία των δολοφόνων. Κι ως απάντηση θα πάρουν τα ομαδικά πυρά των αλφαμιτών. Νέο αίμα θα βάψει και πάλι τη Μακρόνησο. Το επίσημο κράτος ανακοίνωσε συνολικά - όπως προαναφέραμε - 17 νεκρούς και 61 τραυματίες. Οσοι έζησαν το μακελειό, θεωρούν ότι οι νεκροί ξεπέρασαν τους 100 και οι τραυματίες ήταν περισσότεροι από τετρακόσιους. Ασφαλώς, το έγκλημα παραμένει το ίδιο, όποιος κι αν είναι ο αριθμός των θυμάτων. Ομως πενήντα χρόνια μετά δεν επιτρέπεται να υπάρχουν κενά στην ιστορία. Το επίσημο κράτος οφείλει να δώσει στη δημοσιότητα όλα τα τεκμήρια που κατέχει για να φωτιστεί πλήρως η ιστορική αλήθεια. Το απαιτεί το αίμα των αδικοχαμένων νεκρών. Το απαιτούν οι πληγές όσων μαρτύρησαν στο κολαστήρι της Μακρονήσου, στο ελληνικό Νταχάου. Το απαιτούν οι Ελληνες πολίτες, οι εργαζόμενοι και η νεολαία, που πρέπει να γνωρίζουν το τίμημα των όποιων ελευθεριών απολαμβάνουν σήμερα.

Γ. Π.