Μια συζήτηση ουσίας και έντονου προβληματισμού, που ανέδειξε την ανάγκη για συγκεκριμένη δημιουργική, πρωτοπόρα δράση του Κόμματος στο χώρο του πολιτισμού, έγινε το μεσημέρι του Σαββάτου στην αίθουσα ΣΤΑΪΝ της Θεσσαλονίκης, στη συνάντηση που είχε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ με ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών, πανεπιστημιακούς και άλλους διανοούμενους, στα πλαίσια της διήμερης περιοδείας της αντιπροσωπείας του Κόμματος στην περιοχή. Οι παρευρισκόμενοι διατύπωσαν τις δικές τους ανησυχίες, αλλά και τις προτάσεις τους για τον απεγκλωβισμό από την κυριαρχία των μονοπωλίων στο χώρο πολιτισμού, τα οποία παράγουν υποκουλτούρα και καλλιεργούν την υποταγή των συνειδήσεων και την καταρράκωση των ηθικών αξιών, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ολοι συμφώνησαν με την ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα στην ανάγκη δημιουργίας ενός πολιτιστικού κινήματος, το οποίο θα ενταχθεί μέσα σε ένα μεγάλο λαϊκό, κοινωνικό και πολιτικό, μέτωπο πάλης, με στόχο την ανατροπή του σημερινού πολιτικού σκηνικού.

Οι προτάσεις για τη δράση που πρέπει να αναλάβει το ΚΚΕ σ' αυτή την κατεύθυνση ήταν πολλές. Μίλησαν για έκδοση περιοδικών καλλιτεχνικού και πνευματικού περιεχομένου, για την παραπέρα αναβάθμιση του Φεστιβάλ της Νεολαίας και, ίσως, τη δημιουργία αντίστοιχου Φεστιβάλ από το Κόμμα - με την έννοια της, με κάθε τρόπο, στήριξης της ερασιτεχνικής δημιουργίας της νεολαίας, των δημιουργών, ώστε να γίνει δυνατή η ανάδειξή της. Ορισμένοι πρότειναν και τη δημιουργία ή τη στήριξη από το ΚΚΕ και καλλιτεχνικών σχημάτων. Ανάμεσά τους ο καθηγητής του ΑΠΘ Γιώργος Χουρμουζιάδης,οι ηθοποιοί Κ. Χαλκιάς και Ε. Μακίσογλου,ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός Θ. Παπαγεωργίου κ. ά.

Ο Γιώργος Χουρμουζιάδης επισήμανε ότι ακόμη και το τι σημαίνει πολιτισμός δεν είναι ξεκαθαρισμένο, όπως επίσης το τι σημαίνει αυθόρμητο και κυρίως το τι σημαίνει καθοδήγηση του πολιτιστικού κινήματος. Αναφερόμενος στην αναγκαιότητα για σύγκρουση στην κατεύθυνση ανατροπής του κατεστημένου, τόνισε: "Για να έχει μια σύγκρουση θετικά αποτελέσματα, πρέπει οι λαοί να μπορέσουν να καταλάβουν ότι η συμμετοχή στο πολιτιστικό κίνημα, στην πολιτιστική δημιουργία πρέπει να είναι αυθόρμητη και θα είναι αυθόρμητη, αφού συνειδητοποιήσει την ανάγκη της δημιουργίας. Οταν μιλάμε για αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, σίγουρα εννοούμε μια άνοδο της κουλτούρας, γιατί ο ιμπεριαλισμός έχει σαν βασικό αντίπαλό του την εθνική κουλτούρα. Ο πολιτισμός είναι ένα γενικότερο φαινόμενο, είναι ένα οικουμενικό φαινόμενο. Μιλάμε για ελληνικό πολιτισμό, για νοτιοαμερικάνικο πολιτισμό, αυτά είναι φαινόμενα οικουμενικά. Ενώ η κουλτούρα έχει σχέση με τον τόπο, με το έθνος με τη γενικότερη έννοια, με ένα λαό. Και μέσα, ακριβώς, στη συμμετοχή παραγωγής μιας κουλτούρας, η συμμετοχή του λαού πρέπει να είναι αυθόρμητη.

Την καθοδήγηση ενός πολιτιστικού κινήματος τη βλέπω με έναν άλλο τρόπο, όχι με τον πολιτικό. Πρέπει παράλληλα να πάνε το διεκδικητικό, αλλά και το δημιουργικό. Εγώ έχω αποστασιοποιηθεί από το να ταυτίζω τον πολιτισμό με την καλλιτεχνική δημιουργία. Η δημιουργική παρέμβαση μπορεί να υπάρξει. Πάντα ονειρεύομαι να ακούσω την ίδρυση μιας ορχήστρας από το ΚΚΕ, την ίδρυση ενός θεάτρου από το ΚΚΕ, την ίδρυση μιας βιβλιοθήκης από το ΚΚΕ, οπότε εκεί δε θα καθοδηγεί μέσω της πολιτικής μπροσούρας, αλλά θα ανοίξει τη βιβλιοθήκη του το ΚΚΕ, στον Περισσό, και θα πηγαίνουν κάθε μέρα τα παιδιά να διαβάζουν. Ο θίασος θα περιοδεύει στην Ελλάδα και τότε η μαφία του πολιτισμού που κρατάει την πληροφορική στα χέρια της, θα αρχίσει να χάνει την κυριαρχία της".

"Πρέπει ο άνθρωπος να καταλάβει ότι αυτό που σήμερα παράγει, περιμένοντας στη στάση με τη βροχή, επειδή δεν υπάρχει στέγαστρο, είναι μια αντίσταση στο πολιτιστικό κατεστημένο. Να καταλάβει ότι ο πολιτισμός και η κουλτούρα παράγεται μέσα στους οργανωμένους χώρους όχι μόνο μέσα από μια ορχήστρα, από ένα θεατρικό σχήμα, αλλά και στην καθημερινή μας ζωή, την καθημερινή μας πράξη. Ακόμη και η βιολογική μας συμμετοχή στην κοινωνία, κατά την άποψή μου, είναι μια πράξη πολιτισμού. Να ανοίξουμε το μέτωπο του πολιτισμού σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας. Και ο συνδικαλισμός στη βάση του είναι μια πολιτιστική συμπεριφορά. Γιατί όταν υπερασπίζεσαι μέσα από τη διεκδίκησή σου την επιβίωσή σου, είναι πολιτιστική πράξη. Γιατί ένας πολιτισμός δε στέκεται με πεινασμένους και πεθαμένους ανθρώπους. Εχοντας τον εργαζόμενο κάτω από το επίπεδο της φτώχειας, άμα δεν του εμπνεύσεις τη συμμετοχή του στην πολιτιστική δράση, θα πεθάνει. Η τελευταία σύγκρουση θα δοθεί στον πολιτισμό".

Ο ηθοποιός του ΚΘΒΕ και πρόεδρος του Οργανισμού Εταιρικών Θιάσων Κώστας Χαλκιάς στάθηκε στη διαλεκτική σχέση του πολιτισμού με την κοινωνία και σημείωσε: "Οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να αντισταθούν σ' αυτή τη βαρβαρότητα του νεοκαπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης, γιατί σε πολύ μεγάλο βαθμό τους λείπει η θεωρητική θωράκιση". Επίσης κάλεσε το ΚΚΕ, στο βαθμό που του αναλογεί, να καθοδηγήσει ένα καινούριο πολιτιστικό κίνημα, όπως έκανε και σε άλλες εποχές. Οπως είπε, "πρέπει να βρεθούν τέτοιες φόρμουλες που να συνδέονται και με το πρακτικό πρόβλημα και με το ειδικό. Αν περιμένουμε να δημιουργηθεί αυθόρμητα ένα πολιτιστικό κίνημα, θα δούμε ότι η διαδικασία αυτή θα είναι αργή. Και αυτό ίσως να έχει σχέση με το οριακό σημείο και της πολιτικής. Από τη στιγμή που η οικονομία νίκησε την πολιτική, θα πρέπει πλέον να έχουμε καθαρό ότι δεν έχουμε δημοκρατία. Το αντίστοιχο συμβαίνει και στον πολιτισμό. Δεν υπάρχει δημοκρατία στον πολιτισμό, δεν υπάρχει αξιολόγηση. Επόμενα πρέπει να παρέμβουμε και σε θεωρητικό επίπεδο. Και πρέπει ο κόσμος να καταλάβει τις τρομακτικές αντιθέσεις που υπάρχουν και στο δικό μας χώρο.

Οπως έχει την αγωνία ο εργαζόμενος στο εργοστάσιο επειδή του έχουν πει ότι έχει "τελειώσει" η υπόθεση, έτσι ακριβώς γίνεται και στο χώρο του πολιτισμού. Δυστυχώς, αυτός είναι ο κοινός παρονομαστής, με κυρίαρχο στοιχείο μια αδυσώπητη τρομοκρατία. Υπονομεύονται τα πάντα, Συλλογικές συμβάσεις, ανθρώπινη αξιοπρέπεια και ηθική υπόσταση. Γι' αυτό χρειάζεται άμεση κινητοποίηση όλων μας".

Η Ελένη Μακίσογλου,ηθοποιός και αυτή του ΚΘΒΕ, εξέφρασε την αισιοδοξία της πως στη Θεσσαλονίκη, όπως και στη δεκαετία του '60 υπήρξαν αυθόρμητες εκδηλώσεις καλλιτεχνών και ειδικά στο θέατρο, έτσι και τώρα θα υπάρξουν αυθόρμητες φωνές αντίστασης στο κυρίαρχο κατεστημένο. "Επιστρέφουμε πάλι σε άγριες καταστάσεις και οι αυθόρμητες φωνές θα ακουστούν αναγκαστικά. Αυτό δε θα μπορέσουν να το σταματήσουν, γιατί η ίδια η ανάγκη το δημιουργεί". Επίσης αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας νέων σχημάτων θεατρικών, αλλά και άλλων, που να αναδεικνύουν τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες των νέων, και έριξε την ευθύνη για την αδυναμία τέτοιας δράσης στην πολιτεία, που δεν επιχορηγεί τέτοιες πρωτοβουλίες.

"Είναι ντροπή για τη Θεσσαλονίκη να έχει μονάχα ένα Κρατικό Θέατρο και μια Πειραματική Σκηνή. Δηλαδή, ουσιαστικά δύο σκηνές σε μια πόλη ενός εκατομμυρίου κατοίκων, ενώ θα μπορούσαν να λειτουργούν τουλάχιστον 10", είπε. Τέλος επισήμανε την ανάγκη ενεργοποίησης των κατοίκων, όλων των πολιτών, σε διεκδικητική κατεύθυνση προστασίας των κυττάρων δημιουργίας και πολιτισμού, ορμώμενη από τη μικρή σχετικά δραστηριοποίηση γύρω από τις αρνητικές εξελίξεις στο χώρο του ΚΘΒΕ, που μέσα στα πλαίσια των πολιτικών επιλογών της κυβέρνησης οδεύει σε κλείσιμο.

Ο συνταξιούχος εκπαιδευτικός Θωμάς Παπαγεωργίου είπε ότι το ΚΚΕ θα μπορούσε, αντί να δημιουργήσει θιάσους κλπ., να ξεκινήσει από κάτι πιο κοντινό στη νοοτροπία της δράσης και της ιστορίας του στον πνευματικό τομέα: "Είναι ανάγκη, πρότεινε, να εκδοθεί ένα περιοδικό με καλλιτεχνικό πνευματικό περιεχόμενο, που να εκφράζει τις γνήσια αριστερές προοδευτικές θέσεις".