"Τα θέματα της αποκέντρωσης, εγώ δεν τα βλέπω σαν μία τυπική μεταφορά αρμοδιοτήτων, αλλά σαν μία μεταφορά ουσιαστικής πολιτικής και οικονομικής εξουσίας".

Αυτή είναι η μόνη πολιτική δήλωση που έκανε ο νέος υπουργός Εσωτερικών, Αλ. Παπαδόπουλος, κατά την τελετή παραλαβής του υπουργείου. Μία δήλωση που παρά τη λιτότητα της φράσης, κατορθώνει να αναγγείλει ότι η πολιτική της μονόπλευρης λιτότητας και της άγριας φορολόγησης των λαϊκών στρωμάτων θα εξακολουθήσει να εφαρμόζεται και μάλιστα με μεγαλύτερη ένταση και στο χώρο της Αυτοδιοίκησης. Γιατί αυτό ακριβώς σημαίνουν με απλή αποκωδικοποίηση οι λέξεις "μεταφορά οικονομικής εξουσίας", όταν μάλιστα λέγονται από τα χείλη ενός εκ των κατ' εξοχήν θιασωτών της μεταφοράς των ευθυνών της κυβέρνησης στις πλάτες της Αυτοδιοίκησης.

Μια Αυτοδιοίκηση γύρω από το λαιμό της οποίας σφίγγει όλο και περισσότερο η κυβερνητική θηλιά που της προκαλεί οικονομική ασφυξία. Τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δραχμές αυθαίρετα παρακρατημένα, η μηδαμινή οικονομική ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό, τα υψηλά επιτόκια χορηγήσεων, οι πόροι που "αχρηστεύτηκαν" λόγω κυβερνητικής "παρέμβασης" και άλλοι που διέφυγαν μέσω "απαλλαγών", οδηγούν στον στραγγαλισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και δεν της επιτρέπουν να λειτουργήσει κανονικά και να παίξει τον κοινωνικό της ρόλο. Και η κατάσταση αυτή θα επιδεινωθεί αν και φέτος η κυβέρνηση καταρτίσει κρατικό προϋπολογισμό ανάλογο με αυτόν των προηγούμενων χρόνων. Προϋπολογισμό φτώχειας και λιτότητας για την Αυτοδιοίκηση.

Ειδικότερα, ο Τακτικός Προϋπολογισμός του 1996 προέβλεπε ότι θα δοθούν, φέτος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι, 297.520 εκατομμύρια δραχμές (ποσοστό μόλις 2,046% στο σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού). Και αυτό, ενώ, για την άμυνα της χώρας ο φετινός προϋπολογισμός προέβλεπε να δοθούν 604.140 εκατομμύρια δραχμές.

Τα ποσά που διατίθενται τελικά στην Αυτοδιοίκηση είναι λιγότερα από αυτά που προβλέπει η σχετική νομοθεσία, καθώς οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ έχουν παρακρατήσει αυθαίρετα τεράστια κονδύλια και δεν τα έχουν αποδώσει ως όφειλαν στην ΤΑ. Συγκεκριμένα, οι παρακρατήσεις του φόρου εισοδήματος είχαν σαν αποτέλεσμα οι ΟΤΑ να χάσουν συνολικά, κατά την περίοδο 1990 - 1996, 720 δισ. δρχ. Το ποσό είναι σε ονομαστικές τιμές. Αν γίνουν, δηλαδή, οι απαραίτητες αναπροσαρμογές και μεταφραστεί σε σημερινές τιμές, θα είναι πολύ μεγαλύτερο.

Μια άλλη "πληγή" για την ΤΑ ήταν και η απαλλαγή των καταλυτικών αυτοκινήτων από την υποχρέωση καταβολής τελών κυκλοφορίας για 5 χρόνια. Η απαλλαγή δημιούργησε πρόσθετες οικονομικές απώλειες, που σύμφωνα με εκτιμήσεις αγγίζουν τα 3 δισ. δρχ.

Σημείο αναφοράς αποτελεί και η κατάργηση, το 1992 με το νόμο 2065/92, του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας, που πήγαινε στα ταμεία των ΟΤΑ και η εφαρμογή του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας. Ο ΦΑΠ πριν καταργηθεί, είχε πρώτα "αχρηστευτεί", κατόπιν παρότρυνσης του Ανδρέα Παπανδρέου, επί πρωθυπουργίας του στην πρώτη 8ετία του ΠΑΣΟΚ, για μη εφαρμογή του. Το γεγονός αυτό είχε σαν αποτέλεσμα κράτος και ΤΑ να χάσουν στη 10ετία 1982 - 1992 περίπου 2 τρισ. δρχ., όπως αναφέρει μελέτη που έκανε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Εξάλλου, ενώ ο ΦΑΠ προέβλεπε φορολογικούς συντελεστές ανάλογους με τη συνολική περιουσία του κάθε ιδιοκτήτη ακινήτων, ο ΤΑΠ ευνοεί τη μεγάλη ιδιοκτησία, καθώς η φορολόγηση γίνεται για κάθε ακίνητο ξεχωριστά και δε λαμβάνεται υπόψη το σύνολο της περιουσίας. Ετσι οι μεγαλοϊδιοκτήτες καταβάλλουν τώρα πολύ λιγότερα από ό,τι πριν και τα "σπασμένα" πληρώνουν οι μικροϊδιοκτήτες, για τους οποίους δεν υπάρχει καμία απαλλαγή.

Πέρα από τα παραπάνω, οι ΟΤΑ έχουν να αντιμετωπίσουν και τα υψηλότατα επιτόκια των δανείων (19%) που τους χορηγεί το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Οι εκπρόσωποι της ΤΑ έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση τη μείωσή τους. Η κυβέρνηση έχει "δεσμευτεί" γι' αυτό, αλλά χωρίς ακόμα να έχει προχωρήσει στην υλοποίηση της δέσμευσης.