Ο πρώτος βαθμός Αυτοδιοίκησης, δηλαδή οι δήμοι, θα αποτελέσουν τη «μαγιά» για τη νέα διοικητική διαίρεση της χώρας και θα κληθούν να σηκώσουν το βάρος του στόχου που αυτή εξυπηρετεί: την ευκολότερη διοχέτευση και εφαρμογή των κυβερνητικών επιλογών για πιο σφιχτό κράτος.

Στην κατεύθυνση αυτή τόσο η υπουργός Εσωτερικών, Β. Παπανδρέου, όσο και ο πρόεδρος της Κεντρικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ), Π. Κουκουλόπουλος - μετά από χτεσινή σχετική σύσκεψη - έκαναν λόγο για «κοινή αφετηρία» στο «διάλογο» για τη νέα διοικητική δομή, που ξεκινά τον Ιούνη. Δηλαδή - όπως είπαν - στόχος είναι «οι αρμοδιότητες να ασκούνται από το πλησιέστερο στον πολίτη επίπεδο εξουσίας». Πίσω από το στόχο αυτό βρίσκεται ο κυρίαρχος, η υπαγόρευση δηλαδή του τρόπου άσκησης των αρμοδιοτήτων αυτών από το κράτος-στρατηγείο, ώστε η Ελλάδα να εναρμονιστεί με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη μετα-ΟΝΕ εποχή, όπως είπε η υπουργός.

Οι αρμοδιότητες που ασκούν τόσο οι δήμοι όσο και τα υπόλοιπα επίπεδα διοίκησης θα αποτελέσουν και το πρώτο βήμα του «διαλόγου». Αμεσα αναμένεται να συγκροτηθεί επιτροπή για τα ξεκαθάρισμα της σύγχυσης - που δημιούργησε η ίδια η κυβέρνηση - στις αρμοδιότητες που ασκεί η κάθε βαθμίδα εξουσίας. Στην επιτροπή θα συμμετάσχουν και η ΚΕΔΚΕ και η ΕΝΑΕ. Και μπορεί οι όποιες αλλαγές αποφασιστούν στη νέα διοικητική διάρθρωση να πάρουν αρκετό χρόνο, όμως το ξεκαθάρισμα επείγει ενόψει της συζήτησης για τη συνταγματική αναθεώρηση, όπου θα προσδιοριστεί ποιες κρατικές εξουσίες θα ασκούνται σε ποιο επίπεδο διοίκησης.

Την ίδια ώρα και παρά τη σημασία που αποδίδει η κυβέρνηση στο ρόλο της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης, καμία κουβέντα δεν έγινε χτες για την οικονομική ενίσχυσή της, η οποία κινείται σε πενιχρά επίπεδα. Αντίθετα, για μια ακόμα φορά, η υπουργός Εσωτερικών αναλώθηκε σε υποσχέσεις για την ανάληψη πρωτοβουλίας ώστε να αποδοθούν στους «καποδιστριακούς» δήμους τα περιβόητα κονδύλια των υπουργείων, μέσω του Ειδικού Προγράμματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Η ίδια παραδέχτηκε στη συνέχεια πως οι «καποδιστριακοί» δήμοι αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα και για το λόγο αυτό συστήνεται σχετική επιτροπή που θα τα εξετάσει. Και απ' ό,τι φαίνεται, απομακρύνεται προς το παρόν το ενδεχόμενο συνένωσης των μικρών «καποδιστριακών» δήμων. Αντίθετα, αναμένεται να προωθηθεί η εθελοντική συνένωση σε επίπεδο νησιών.

Παράλληλα με τις δύο παραπάνω επιτροπές, τον Ιούνη θα συσταθεί και η Επιτροπή Εθνικού Διαλόγου, όπου θα συμμετέχουν κοινωνικοί και παραγωγικοί φορείς - οι μέχρι σήμερα σχετικές διαδικασίες πάντως δείχνουν πως μάλλον προσχηματική είναι η συμμετοχή τους. Από τα λεγόμενα του Π. Κουκουλόπουλου, μετά τη σύσκεψη, το διάλογο θα απασχολήσει η θεσμοθέτηση της μητροπολιτικής λειτουργίας των μεγάλων πολεοδομικών συγκροτημάτων - που βρίσκει αρκετούς υποστηρικτές εντός της ΚΕΔΚΕ - και η ενίσχυση της Περιφερειακής Διοίκησης. Ο ρόλος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, τουλάχιστον στη χτεσινή πρώτη συζήτηση, ήταν στο περιθώριο.

Τη χτεσινή πολύωρη σύσκεψη απασχόλησαν επίσης και τρέχοντα θέματα της λειτουργίας των δήμων, από τις προσλήψεις προσωπικού μέχρι την εποπτεία των οικονομικών τους. Σε ό,τι αφορά το πρώτο, η Β. Παπανδρέου είπε πως οι προσλήψεις επιστημονικού προσωπικού από τους δήμους θα εγκρίνονται άμεσα, ενώ αντίθετα η αρμόδια τριμελής επιτροπή του υπουργείου θα είναι φειδωλή στην έγκριση του λοιπού προσωπικού. Οπως είπε, θα προχωρήσει άμεσα η εφαρμογή του διπλογραφικού συστήματος και της ταμειακής μηχανής.

Ολα πάντως τα ζητήματα της λειτουργίας των δήμων - ανάθεση μελετών, πολεοδομικές παρεμβάσεις, προμήθειες, λειτουργία των λιμενικών ταμείων, κλπ. - ο Π. Κουκουλόπουλος πρότεινε να περιληφθούν σε πολυνομοσχέδιο που θα επεξεργαστούν από κοινού ΚΕΔΚΕ και υπουργείο.