Κυριακή 15 Μάη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Καθ' οδόν στη Λιβαδιά

Εσωτερικό του Βυζαντινού Ναού του Αγ. Γεωργίου. Διακρίνεται το περίφημο τέμπλο (ξυλογραφία H. BELLE, 1876)
Εσωτερικό του Βυζαντινού Ναού του Αγ. Γεωργίου. Διακρίνεται το περίφημο τέμπλο (ξυλογραφία H. BELLE, 1876)
«Ο Λεβάδος ήταν γιος του Λυκάονα βασιλιά της Αρκαδίας και εγγονός του Πελασγού» μας θυμίζει ο Γιάννης Λάμπρου στο εξαιρετικό του λεύκωμα:

«Λιβαδιά: Η νεράιδα του Ελίκωνα» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Δέσμος». Με οδηγό τούτο το βιβλίο, λοιπόν, θα ξεκινήσουμε ένα νοερό οδοιπορικό στη Λιβαδιά του τώρα, του τότε, και του κάποτε. Θα έρθετε μαζί μας; Ναι; Πάμε:

Αρχαϊκή - κλασική περίοδος και περσικοί πόλεμοι

«Στους Αρχαϊκούς χρόνους, όπως ονομάζουμε την 150ετία από το 650 έως το 500 π.Χ. καθιερώνεται και τυπικά στον ελλαδικό χώρο η πόλη - κράτος. Η πόλη - κράτος της Λιβαδειάς ανήκει στη Βοιωτική κοινοπολιτεία, στην οποία συμμετέχουν οι δέκα μεγάλες βοιωτικές πόλεις.

Οι επικεφαλής των πόλεων ονομάζονται «Βοιωτάρχες» και η επιλογή τους γινόταν από την εκκλησία του Δήμου της κάθε πόλης. Η διάρκεια της θητείας του κάθε Βοιωτάρχη ήταν για ένα χρόνο. Τυχόν παράβαση του χρόνου της θητείας του Βοιωτάρχη χωρίς νέα εκλογή, θεωρούνταν ως μια μεγάλη παράβαση και τιμωρούνταν με την ποινή του θανάτου. Αρχηγός της Βοιωτικής κοινοπολιτείας είχε θεσμοθετηθεί να είναι πάντοτε Θηβαίος. Οι δέκα πόλεις της κοινοπολιτείας συμμετείχαν απευθείας στην ομοσπονδία, ενώ οι μικρότερες πόλεις που ονομάζονταν δορυφόροι των μεγάλων πόλεων, μετείχαν στις αποφάσεις της κοινοπολιτείας μέσω των μεγαλυτέρων.

Η Λιβαδειά συμμετείχε ως αυτόνομη πόλη - κράτος μόνη της στην κοινοπολιτεία. Στην κοινοπολιτεία, το «κοινόν των Βοιωτών» μετείχαν οι εξής πόλεις με τους δορυφόρους τους:

1) Λιβαδειά, 2) Θήβα με Ακραίφνιο, Σκώλο, Γλίσες, Τεύμασο, Ποινίες, Λάρυμνα, Τροφεία, Φοινικάδα, Πιτιώνα, Υλη, Σχοινούντα, θεράποες, Κάλυνδρα, Κνωπία, 3) Θεσπιείς με Θίσβη, Ασκρα, Κερασσό, Λεύκρα, Νότα Ευτρήση, Κρεύση, Τιφές, 4) Πλαταιές με Ερυθρές, Υσιές, Ετιωνός, 5) Αλίαρτος με Ογχηστό, Ωκάλεια, Μεδεώνα, 6) Κούπες, 7) Ανθηδών με Σαλγανέα, 8) Ορχομενός με Χαιρώνεια, Κόρτωνες, Τέγυρες, Υητός, Ολμωές, Ασπληδώνα, 9) Τανάγρα με Οινόφυτα, Μυκαλησσό, Φερές, Αρμα, Ελεών, Δήλιον, Υρία, Αυλίδα, Ειλέσιον, 10) Κορώνεια με Αλαλκομενές και Τηλφούσιον.

Ρωμαϊκή περίοδος

Λατρευτικό άγαλμα της Μεγάλης Μητέρας Κυβέλης που μαζί με τον Δία ήταν θεοί που λατρεύονταν στη Λιβαδειά κατά την αρχαιότητα
Λατρευτικό άγαλμα της Μεγάλης Μητέρας Κυβέλης που μαζί με τον Δία ήταν θεοί που λατρεύονταν στη Λιβαδειά κατά την αρχαιότητα
Από μία μικρή συστάδα χωριών που είναι η Ρώμη τον 7ο π.Χ. αιώνα κατορθώνει αρκετά γρήγορα με επιθετικούς πολέμους να επεκταθεί, ώστε το 540 π.Χ. να ιδρύσει τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Πάρα πολύ γρήγορα καταφέρνει και κατακτά ολόκληρη την κεντρική Ιταλία και με τον πρώτο καρχηδονιακό πόλεμο (294-241 π.Χ.) αποκτά και τον έλεγχο της Σικελίας. Το 206 π.Χ. η Ρώμη κατακτά την Ισπανία, ώστε το βλέμμα της πλέον στρέφεται προ της Μακεδονία. Ο Περσέας, ο νόθος γιος του Φιλίππου Ε' και τελευταίος βασιλιάς της Μακεδονίας, ερχόμενος σε σύγκρουση με τον αδερφό του Δημήτριο, που ήταν ο νόμιμος διάδοχος του θρόνου και ο οποίος διατηρούσε άριστες σχέσεις με τους Ρωμαίους έπεισε τον πατέρα του να τον εκτελέσει με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, πράγμα το οποίο και έγινε. Μετά το θάνατο του Φιλίππου Ε' το 179, ο Περσέας, βασιλιάς πλέον της Μακεδονίας, προχώρησε στην ανανέωση της συνθήκης φιλίας με τους Ρωμαίους.

Ομως παράλληλα προετοιμαζόταν και για τη σύγκρουσή του με τους Ρωμαίους. Ο Πολύβιος, συγγραφέας της ιστορικής αυτής περιόδου, αναφέρει ότι ο Περσέας πληροφορήθηκε ότι ορισμένες Βοιωτικές πόλεις είχαν ακόμη φιλικές σχέσεις απέναντί του. Ανάμεσα σε αυτές ήταν και η Λιβαδειά. Αμέσως έστειλε ως επίσημο απεσταλμένο του στη Βοιωτία τον Αντίγονο, γιο του Αλέξανδρου, για να έρθει σε συνεννόηση μαζί τους. Οταν ο Αντίγονος έφτασε στη Βοιωτία, προσπάθησε να προσεγγίσει τις βοιωτικές αυτές πόλεις οι οποίες είχαν φιλομακεδονικά αισθήματα. Η Θήβα που εξακολουθούσε να ηγημονεύει ακόμα στη Βοιωτία, απείλησε όσες πόλεις ακολουθούσαν τους Μακεδόνες.

Χριστιανισμός και Βυζαντινή περίοδος στη Λιβάδεια

Η νέα θρησκεία της δικαιοσύνης και της αγάπης, ο χριστιανισμός, έκανε την εμφάνισή της στη Λιβαδιά το 3ο μ.Χ. αιώνα. Μέχρι την κατάργηση των ειδωλολατρικών τελετουργιών από το Θεοδόσιο Α', στη Λιβαδειά και κυρίως στο άλσος του Τροφωνίου εκτός από το περίφημο μαντείο, υπήρχαν λατρευτικοί χώροι της Αγαθής Τύχης, του Αγαθού Δαίμονος, της Αρτέμιδος, του Ερμή, του Διόνυσου και των θεοτήτων του τοκετού. Υπήρχαν επίσης στο άλσος τα ιερά του Απόλλωνος, της Δήμητρας και ο ναός του Δίος βασιλέως, όπου τον Αύγουστο και Σεπτέμβρη γίνονταν οι γιορτές με την ονομασία, βασίλεια. Ολα αυτά καταργήθηκαν με τη διαταγή του αυτοκράτορα και πάρα πολλά αγάλματα και μνημεία από το άλσος μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη. Η καθιέρωση της νέας θρησκείας στη Λιβαδειά και η κατάργηση του Τροφωνίου σήμανε επίσης και το οριστικό τέλος του αρχαίου κόσμου.

Πανοραμική άποψη των «Μεγάλων Πηγών» της Ερκυνας στην Κρύα. Διακρίνεται ο χώρος του Κάστρου και του Τροφωνίου Μαντείου. Λιθογραφία 1813
Πανοραμική άποψη των «Μεγάλων Πηγών» της Ερκυνας στην Κρύα. Διακρίνεται ο χώρος του Κάστρου και του Τροφωνίου Μαντείου. Λιθογραφία 1813
Με τη διοικητική μεταρρύθμιση που πραγματοποίησε ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός (294-305 μ.Χ.) η Λιβαδειά ανήκει στα όρια της διοίκησης του Ανατολικού Ιλλυρικού, τόσο στην πολιτική όσο και στην εκκλησιαστική διοίκηση. Η Λιβαδειά στους πρώτους αιώνες της βυζαντινής περιόδου δεν παρουσιάζει ιδιαίτερη ανάπτυξη και ακολουθεί τις τύχες του Ανατολικού Ιλλυρικού. Το 5ο μ.Χ. αιώνα εκκλησιαστικά η Λιβαδειά υπάγεται πλέον στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Η Λιβαδειά όλους αυτούς τους πρώτους αιώνες, αντιμετώπισε μεγάλα προβλήματα από τις συνεχείς επιδρομές των βαρβάρων του 4ου έως και του 7ου αιώνα. Με τη μεγάλη διοικητική μεταρρύθμιση που έγινε τον 7ο αιώνα, η Λιβαδειά εντάχθηκε στο θέμα της Ελλάδος. Από τον 9ο αιώνα η Λιβαδειά γνωρίζει μεγάλη οικονομική άνθηση και αναπτύσσεται παράλληλα με την πόλη των Θηβών, στον τομέα της καλλιέργειας, παραγωγής και εμπορικής διακίνησης του μεταξιού».

Εδώ τελειώνει για σήμερα η «καθιστική» επίσκεψή μας στη Λιβαδειά. Θα επανέλθουμε όμως σύντομα, ελπίζουμε.


Ναός του Δία Βασιλιά. Σύμφωνα με τον Παυσανία ο Ναός ποτέ του δεν τελείωσε λόγω του μεγέθους του και των αλλεπάλληλων πολέμων
Ναός του Δία Βασιλιά. Σύμφωνα με τον Παυσανία ο Ναός ποτέ του δεν τελείωσε λόγω του μεγέθους του και των αλλεπάλληλων πολέμων

Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ